નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) એ તાજેતરના એક પરિપત્રમાં સલાહ આપી છે કે યુનિફાઈડ પેમેન્ટ્સ ઈન્ટરફેસ (UPI) પર પ્રીપેડ પેમેન્ટ ઈન્સ્ટ્રુમેન્ટ્સ (PPIs) પર ચાર્જ વસૂલવામાં આવે. જો કે, NPCI એ એક સ્પષ્ટતા કરી છે કે UPI સામાન્ય ગ્રાહકો માટે ફ્રી ચાલુ રહેશે, જેઓ એકાઉન્ટ-ટુ-એકાઉન્ટ વ્યવહારો કરશે.
આ પણ વાંચો : શું આમ આદમી પાર્ટીને રાષ્ટ્રીય પાર્ટીનો દરજ્જો મળ્યો છે ? જાણો શું કહ્યું મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરે
મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, UPIની સંચાલક મંડળ NCPIએ તેના પરિપત્રમાં જણાવ્યું છે કે UPI પર 2,000 રૂપિયાથી વધુની રકમ માટે PPIનો ઉપયોગ કરવા પર ટ્રાન્ઝેક્શન મૂલ્યના 1.1 ટકા ફી લાગશે. ઇન્ટરચેન્જ ફી સામાન્ય રીતે કાર્ડની ચૂકવણી સાથે સંકળાયેલી હોય છે અને વ્યવહારોને સ્વીકારવા, પ્રક્રિયા કરવા અને અધિકૃત કરવાના ખર્ચને આવરી લેવા માટે વસૂલવામાં આવે છે. જો કે, મીડિયામાં UPI પર ચાર્જ વસૂલવાના અહેવાલો પછી, NPCIએ સ્પષ્ટતા કરી છે કે UPI હેઠળ 99.9% વ્યવહારો એક બેંક ખાતામાંથી બીજા બેંક ખાતામાં થાય છે. આવા વ્યવહારો સૂચિત ફીથી પ્રભાવિત થશે નહીં. સામાન્ય ગ્રાહકોએ કોઈપણ પ્રકારની ફી ચૂકવવાની રહેશે નહીં. તેમાં ઇંધણ માટે 0.5 ટકા ઇન્ટરચેન્જ, ટેલિકોમ, યુટિલિટીઝ/પોસ્ટ ઓફિસ, શિક્ષણ, કૃષિ, 0.9 ટકા સુપરમાર્કેટ અને 1 ટકા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ, સરકાર, વીમા અને રેલવે માટે 0.7 ટકાનો સમાવેશ થાય છે. આ શુલ્ક 1 એપ્રિલ, 2023થી લાગુ થશે. NPCIના પરિપત્રમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તે 30 સપ્ટેમ્બર, 2023ના રોજ અથવા તે પહેલાં જાહેર કરાયેલા ભાવની સમીક્ષા કરશે.
NPCI Press Release: UPI is free, fast, secure and seamless
Every month, over 8 billion transactions are processed free for customers and merchants using bank-accounts@EconomicTimes @FinancialXpress @businessline @bsindia @livemint @moneycontrolcom @timesofindia @dilipasbe pic.twitter.com/VpsdUt5u7U— NPCI (@NPCI_NPCI) March 29, 2023
NPCI નો પરિપત્ર સૂચવે છે કે 1 એપ્રિલથી, તમારે PPI નો ઉપયોગ કરીને 2,000 રૂપિયાથી વધુની ચુકવણીઓ માટે UPI ચુકવણીઓ એટલે કે Google Pay, Phone Pay અને Paytm માટે વધારાના શુલ્ક ચૂકવવા પડશે. જો કે આવા વ્યવહારો હાલમાં UPI હેઠળના કુલ વ્યવહારોના માત્ર 0.1 ટકા જેટલા જ છે, પરંતુ સામાન્ય ગ્રાહકો પર તેની કોઈ અસર થશે નહીં. તમને જણાવી દઈએ કે છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં સરકાર દ્વારા ઘણી વખત સંકેતો આપવામાં આવ્યા હતા કે UPI ફ્રી રહેશે. UPI ચૂકવણી ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાના ડિજિટાઇઝેશનમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, UPI ટ્રાન્ઝેક્શન પર ચાર્જ વસૂલવાને કારણે તેના પર પ્રતિકૂળ અસર થઈ શકે છે. ગયા અઠવાડિયે જ કેન્દ્રીય નાણા મંત્રાલયે સંસદને માહિતી આપી હતી કે નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ (UPI) દ્વારા 125 કરોડ રૂપિયાથી વધુના વ્યવહારો થયા છે. આ દરમિયાન 95 હજારથી વધુ લોકો છેતરપિંડીનો શિકાર પણ બન્યા છે. છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી છેતરપિંડીનો ભોગ બનનારાઓની સંખ્યામાં વધારો થઈ રહ્યો છે તે ચિંતાનો વિષય છે. આંકડા દર્શાવે છે કે 2020-21માં 77 હજાર લોકો અને 2021-22માં 84 હજાર લોકો UPI ટ્રાન્ઝેક્શન દરમિયાન છેતરપિંડીનો ભોગ બન્યા હતા.
મંત્રાલયે કહ્યું કે ભારતીય ડિજિટલ પેમેન્ટ સિસ્ટમને પણ વૈશ્વિક સ્વીકૃતિ મળી છે. સિંગાપોર, UAE, મોરેશિયસ, નેપાળ અને ભૂટાન જેવા દેશોએ પણ તેને અપનાવ્યું છે. 1 એપ્રિલથી UPI ટ્રાન્ઝેક્શન પર ચાર્જ લેવાના સમાચાર પર, NPCI એ પરિસ્થિતિને સાફ કરવા માટે બુધવારે સ્પષ્ટતા કરી હતી. NPCI એ બુધવારે જાહેર કરેલી રજૂઆતમાં જણાવ્યું છે કે યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ (UPI) ફ્રી, ઝડપી, સુરક્ષિત અને સીમલેસ રહેશે. આના દ્વારા, બેંક ખાતાનો ઉપયોગ કરનારા વપરાશકર્તાઓ અને વેપારીઓ માટે દર મહિને 8 અબજ રૂપિયાથી વધુના વ્યવહારો તદ્દન મફતમાં કરવામાં આવે છે. PPI ચાર્જ વસૂલવામાં આવશે. અખબારી યાદીમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે ગ્રાહક અને વેપારી વચ્ચે બેંક ખાતાથી બેંક ખાતાના વ્યવહારો સંપૂર્ણપણે મફતમાં ચાલુ રહેશે. PPI એ એક નાણાકીય સાધન છે જેમાં તમે અગાઉથી પૈસા મૂકીને ભવિષ્યમાં તેનો ઉપયોગ કરી શકો છો. આ સંગ્રહિત નાણાંથી વસ્તુઓ અને સેવાઓ ખરીદી શકાય છે. PPI થી મિત્ર અથવા સંબંધી વગેરેને પણ નાણાં મોકલી શકાય છે. હાલમાં દેશમાં ત્રણ પ્રકારના પીપીઆઈ કામ કરે છે. સેમી ક્લોઝ્ડ સિસ્ટમ PPI, ક્લોઝ્ડ સિસ્ટમ PPI અને ઓપન સિસ્ટમ PPI છે. PPI કાર્ડ અને મોબાઈલ વોલેટના રૂપમાં જાહેર કરી શકાય છે. Paytm, PhonePe અને Google Pay જેવી દેશમાં પેમેન્ટ વોલેટ સુવિધાઓ પૂરી પાડતી મોટી કંપનીઓ આવા PPI ને લગતી સેવાઓ પૂરી પાડે છે.
આ પણ વાંચો : તંત્રની ઘોર બેદકારી, 5-5 દિવસે પણ પાણીનો નિકાલ નથી કરી શક્યું, નેશનલ હાઇવે પર ચક્કા જામ
PPI બેંકો અને નોન-બેંકિંગ સંસ્થાઓ દ્વારા PPI કાર્ડ આપવામાં આવે છે. RBI ની જોગવાઈઓ અનુસાર PPI ને કાર્ડ અથવા ઈલેક્ટ્રોનિક સ્વરૂપે લોડ કરી શકાય છે. તેને બેંક ખાતામાં પડેલા પૈસાથી રિચાર્જ કરી શકાય છે. આ PPI નો ઉપયોગ સામાન અને સેવાઓની ખરીદી માટે થઈ શકે છે. બાકીના પૈસા ફરીથી ખાતામાં ટ્રાન્સફર કરી શકાતા નથી.
