- અમેરિકાસ્થિત ભારતીય ડૉક્ટરે સિગારેટ – તમાકુના પેકેટ ઉપર ચેતવણી આપવામાં આવે છે એવી ચેતવણી આપીને સાવધ રહેવા આહવાન હાકલ કરી
HD ન્યૂઝ ડેસ્ક, 21 જૂન, શાળાઓમાં ફોન પર પ્રતિબંધ મૂકવાથી લઈને ઘરે સ્ક્રીનના ઉપયોગને મર્યાદિત કરવા સુધી, વિવેક મૂર્તિ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર યુવાનોના માનસિક સ્વાસ્થ્યને બચાવવા માટે દરેક વ્યક્તિ દ્વારા સક્રિય પગલાં લેવાની હિમાયત કરી રહ્યા છે. યુ.એસ. સર્જન જનરલ ડૉ. વિવેક મૂર્તિ ટીનેજરોના માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર તેમની અસર વિશે ચિંતાને કારણે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ પર ચેતવણીના લેબલોની માંગ કરી રહ્યા છે. મૂર્તિએ દલીલ કરી હતી કે સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ બાળકો અને કિશોરોમાં ચિંતા અને ડિપ્રેશનનું જોખમ વધારે છે. તેમના મતે, આ પ્લેટફોર્મ્સ માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે નોંધપાત્ર જોખમો ધરાવે છે, જેમ કે 1960 ના દાયકામાં તમાકુ ઉત્પાદનોને આરોગ્ય જોખમ તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા હતા, જેને પગલે સિગારેટના પેકેજિંગ પર ફરજિયાત ચેતવણી લેબલ મૂકવાનું શરૂ થયું હતું.
સોશિયલ મીડિયા પર દિવસમાં ત્રણ કલાક વિતાવતા ડિપ્રેશનનું બમણું જોખમ
મૂર્તિએ જણાવ્યું હતું કે ચેતવણી લેબલની તેમની દ્રષ્ટિમાં એવી ભાષાનો સમાવેશ થાય છે જે વપરાશકર્તાઓને વેબસાઇટ્સ અને એપ્સના સંભવિત માનસિક સ્વાસ્થ્યના નુકસાન વિશે ચેતવણી આપશે. માત્ર ચેતવણીનું લેબલ સોશિયલ મીડિયાને યુવાનો માટે સુરક્ષિત બનાવશે નહીં પરંતુ તે ટોબેકો સ્ટડીઝના પુરાવામાં દર્શાવ્યા મુજબ જાગૃતિ વધારી શકે છે અને વર્તન બદલી શકે છે. અમેરિકી સંસદે આવા વોર્નિંગ લેબલની આવશ્યકતા ધરાવતો કાયદો પસાર કરવાની જરૂર પડશે. ડૉ. મૂર્તિ લાંબા સમયથી ચેતવણી આપી રહ્યા છે કે, સોશિયલ મીડિયા યુવા વર્ગને, ખાસ કરીને કિશોરીઓના માનસિક સ્વાસ્થ્યને ભારે નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. ડૉ. મૂર્તિના મતે ૧૯૬૦ના દાયકામાં જેમ ટોબેકો પ્રોડક્ટ્સ હેલ્થ રિસ્ક તરીકે આઈડેન્ટિફાય થઈ હતી અને સિગારેટના પેકેટ પર વોર્નિંગ લેબલ ફરજિયાત થયા હતા તેમ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ પણ મેન્ટલ હેલ્થનું મોટું જોખમ નોંતરી શકે છે. સોશિયલ મીડિયા પર દિવસમાં ત્રણ કલાક વિતાવતા કિશોરોને ડિપ્રેશનનું જોખમ બમણું થઈ જાય છે.
નોંધનીય છે કે, અમેરિકાના કેટલાક સ્ટેટ્સ બાળકોને ચિંતા અને ડિપ્રેશન જેવી સોશિયલ મીડિયાની હાનિકારક અસરો અને તેના પરિણામે અન્ય માનસિક બીમારીઓથી બચાવવા માટે કાયદો પસાર કરવાની દિશામાં કામ કરી રહ્યા છે. ન્યૂયોર્ક સ્ટેટના ધારાસભ્યોએ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ માટે માતા-પિતાની સંમતિ વિના ૧૮ વર્ષથી ઓછી વયના યૂઝર્સને એડિક્ટિવ અલ્ગોરિધમિક કન્ટેન્ટ પૂરું પાડવા પર પ્રતિબંધ માટે કાયદો પસાર કર્યો હતો. સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ યુવાનોમાં પ્રચલિત છે, પ્યુ રિસર્ચ સેન્ટરના 2022ના ડેટાના અંદાજ મુજબ 13 થી 17 વર્ષની વયના 95% યુવાનો કહે છે કે, તેઓ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરે છે અને ત્રીજા કરતા વધુ લોકો કહે છે કે તેઓ “લગભગ સતત” સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ કરે છે. આ એક એવી વસ્તુ છે જે બાળકોને વ્યસની બનાવવા પર આધારિત છે. અને સિગારેટની જેમ, સર્જન જનરલનું ચેતવણી લેબલ એ બાળકો માટેના જોખમને ઘટાડવા તરફનું એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે,”
ટેક કંપનીઓના CEO ને કેપિટોલ હિલ પર નિયમિત રીતે ગ્રીલ કરવામાં આવે છે, જેમાં ખાસ કરીને Meta CEO માર્ક ઝકરબર્ગ – જેમણે જાહેરમાં એવા પરિવારો માટે માફી માંગી હતી જેમનાં બાળકોએ ઓનલાઈન ધાક-ધમકી અને ઉત્પીડનને કારણે આત્મહત્યા કરી હતી. પરંતુ અમેરિકી સંસદે બાળકોના સોશિયલ મીડિયાના ઉપયોગને રોકવા માટે ખાસ કોઈ પગલાં લીધાં નથી.
આ પણ વાંચો..NASAની મોટી જાહેરાત, ISROના અવકાશયાત્રીઓને ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સેન્ટર મોકલવાની તૈયારી
