‘કોઈની ભૂલને કારણે PoJK અસ્થાયી રૂપે હાથમાંથી નીકળી ગયું’; જયશંકરનો નામ લીધા વિના નેહરુ પર ટોણો

નવી દિલ્હી, ૧૬ મે : આ દિવસોમાં પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીર (PoJK)માં મોંઘવારીને કારણે હિંસા ચાલી રહી છે. ભારતના કેન્દ્રીય નેતાઓએ આ અંગે પ્રતિક્રિયા આપી છે. ગૃહમંત્રી અમિત શાહ બાદ હવે વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે પણ કહ્યું છે કે PoJK ભારતનો એક ભાગ છે. આ દરમિયાન તેમણે દેશના પ્રથમ વડાપ્રધાન જવાહર લાલ નેહરુનું નામ લીધા વગર આડકતરી રીતે નિશાન સાધ્યું. જયશંકરે એક કાર્યક્રમમાં એક પ્રશ્ન પર કહ્યું કે PoJK ભારતનો એક ભાગ છે અને કોઈની નબળાઈ કે ભૂલને કારણે તે અસ્થાયી રૂપે આપણાથી દૂર થઈ ગયું છે. આ પહેલા ગૃહમંત્રી અમિત શાહે પણ આ વાત કહી હતી. જ્યારે શાહે પશ્ચિમ બંગાળમાં ચૂંટણી રેલીમાં પાકિસ્તાનને ઘેર્યું, ત્યારે કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું કે ભારત તેને (PoJK) લઈ લેશે.

જયશંકરે નેહરુ અને કોંગ્રેસનું નામ લીધા વિના જ આકરા પ્રહારો કર્યા હતા

હકીકતમાં, ‘વિશ્વબંધુ ભારત’ કાર્યક્રમમાં જયશંકરને પૂછવામાં આવ્યું હતું કે જો ભારત ‘લક્ષ્મણ રેખા’ પાર કરીને PoJKને ભારતીય સંઘમાં સામેલ કરે તો ચીનની પ્રતિક્રિયા શું હશે? તેના જવાબમાં જયશંકરે કહ્યું, ‘હું માનતો નથી કે ‘લક્ષ્મણ રેખા’ જેવી કોઈ વસ્તુ છે. મને લાગે છે કે PoJK એ ભારતનો એક ભાગ છે અને કોઈની નબળાઈ કે ભૂલને કારણે તે અસ્થાયી રૂપે અમારી પાસેથી છીનવાઈ ગયું છે. આગળ બોલતા તેમણે કહ્યું કે અમે આ હિસ્સો હાંસલ કરીશું. તેમણે આ ક્ષેત્રમાં ચીનની ભાગીદારી અંગે પણ વાત કરી હતી. જયશંકરે કહ્યું કે PoJK પર ભારતનો કાયદેસરનો દાવો છે, તેથી પાકિસ્તાન કે ચીન તેના પર સાર્વભૌમત્વનો દાવો કરી શકે નહીં.

જયશંકરે વધુમાં કહ્યું, ‘હું ચીનમાં રાજદૂત હતો અને આપણે બધા ચીનની ભૂતકાળની ક્રિયાઓ અને પાકિસ્તાન સાથે નજીકથી કામ કરવા વિશે જાણીએ છીએ…તેનો લાંબો ઇતિહાસ છે. અમે તેમને વારંવાર કહ્યું છે કે પાકિસ્તાન કે ચીન આ જમીન પર દાવો કરી શકે નહીં. જો તેનો કોઈ સાર્વભૌમ દાવેદાર હોય તો તે ભારત છે. તમે કબજો કરી રહ્યા છો, તમે ત્યાં મકાન બનાવી રહ્યા છો, પરંતુ કાનૂની માલિકી અમારી છે. 1963માં પાકિસ્તાન અને ચીન વચ્ચે થયેલા કરારનો ઉલ્લેખ કરતા વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે કહ્યું કે 1963માં પાકિસ્તાન અને ચીન તેમની મિત્રતાને આગળ વધારવા માટે સંમત થયા હતા. ત્યારબાદ પાકિસ્તાને ચીનને નજીક રાખવા માટે પાકિસ્તાનના કબજા હેઠળના લગભગ 5,000 કિમીનો કેટલોક ભાગ ચીનને સોંપી દીધો. તે સમજૂતીમાં લખવામાં આવ્યું છે કે આ વિસ્તાર પાકિસ્તાનનો હોય કે ભારતનો ચીન આદર કરશે. તેમણે કહ્યું કે ઘણી વખત લોકો આ રીતે જમીન હડપ કરી લે છે. પરંતુ આ મુદ્દાઓને કેવી રીતે ઉકેલવા જોઈએ તે અંગે વિચારણા કરવાની જરૂર છે.

આ પણ વાંચો : ”જો સ્વાતિ માલીવાલ ઈચ્છે તો હું તેમની સાથે ઊભી છું…’: પ્રિયંકા ગાંધી