મૈસુરના શાહી દશેરા વિશ્વમાં આમ જ નથી પ્રખ્યાત, 10 દિવસ સુધી ચાલે છે ઉજવણી

આજે દેશભરમાં વિજયાદશમી એટલે કે દશેરાની ધામધૂમથી ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. જો કે દેશના દરેક શહેરમાં દશેરા ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે, પરંતુ મૈસુરના દશેરા વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે. તેનું કારણ એ છે કે મૈસુરમાં દશેરાની ઉજવણી ભવ્ય રીતે કરવામાં આવે છે અને તેની ઉજવણી લગભગ 10 દિવસ સુધી ચાલે છે. આ દશેરાની ઉજવણી આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ પ્રખ્યાત છે.

દશેરાનો તહેવાર, જે 10 દિવસ સુધી ચાલે છે, તે ચામુંડેશ્વરી દેવી દ્વારા મહિષાસુરના વધનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે દેવી દુર્ગાના અવતાર ચામુંડેશ્વરી દેવીએ દસ દિવસની લડાઈ પછી મહિસાસુર રાક્ષસનો વધ કર્યો હતો. તેની ઉજવણી રૂપે અહીં 10 દિવસનો ઉત્સવ ઉજવાય છે.

મૈસુરના દશેરાનો ઈતિહાસ મૈસુર શહેરના ઈતિહાસ સાથે જોડાયેલો છે, જે મધ્યકાલીન દક્ષિણ ભારતના અનન્ય વિજયનગર સામ્રાજ્યના સમયથી શરૂ થાય છે. ચૌદમી સદીમાં હરિહર અને બુક્કા નામના બે ભાઈઓ દ્વારા સ્થાપિત આ રાજ્યમાં નવરાત્રી ઉત્સવ ઉજવવામાં આવતો હતો. લગભગ છ સદીઓ જૂના આ તહેવારને વાડિયાર વંશના લોકપ્રિય શાસક કૃષ્ણરાજા વાડિયાર દ્વારા દશેરા નામ આપવામાં આવ્યું હતું.મૈસુરની શેરીઓમાં નીકળે છે ભવ્ય શોભાયાત્રા

દશેરાના તહેવારની શરૂઆત મૈસુરની ચામુંડી પહાડીઓ પર રહેતી દેવી ચામુંડેશ્વરીના મંદિરમાં વિશેષ પૂજા સાથે થાય છે. હાથીઓ પણ સરઘસમાં ભાગ લે છે. સરઘસમાં સજ્જ હાથીઓ એટલા આકર્ષક લાગે છે કે લોકો તેમના પર ફૂલો વરસાવે છે. તેને જોવા માટે વિજયાદશમી પર, મૈસુરની શેરીઓમાં શોભાયાત્રા નીકળે છે. વિજયાદશમીના દિવસે શોભાયાત્રાના રૂટની બંને તરફ લોકોની ભીડ જામે છે.આ શોભાયાત્રાની વિશેષતા એ છે કે ચામુંડેશ્વરી દેવીની પ્રતિમા સાથે શણગારેલા હાથીની ટોચ પર સાડા સાત કિલોગ્રામનું ‘સુવર્ણ હૌડા’ મૂકવામાં આવે છે. સૌ પ્રથમ, આ મૂર્તિની પૂજા મૈસુરના રાજવી પરિવાર દ્વારા કરવામાં આવે છે, ત્યારબાદ તે શોભાયાત્રામાં જોડાય છે.

આ પણ વાંચો: દશેરાએ તેલંગાણાના મુખ્યમંત્રી KCRએ લોંચ કરી નવી પાર્ટી

આ હૌડા મૈસુરના કારીગરોની કારીગરીનું અદ્ભુત ઉદાહરણ છે, જેઓ લાકડા અને ધાતુની સુંદર કૃતિઓ બનાવવામાં માહિર હતા. અગાઉ આનો ઉપયોગ મૈસુરના રાજા તેમના શાહી ગજની સવારી માટે કરતા હતા. હવે તેનો ઉપયોગ વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર વિજયાદશમીની શોભાયાત્રામાં માતાની સવારી માટે થાય છે.

દશેરા દરમિયાન ઝળહળી ઉઠે છે મૈસૂર મહેલ

મૈસૂર મહેલને 90 હજારથી વધુ ઇલેક્ટ્રિક બલ્બ અને ચામુંડીની પહાડીઓને 1.5 લાખથી વધુ ઇલેક્ટ્રિક બલ્બથી શણગારવામાં આવે છે. જગનમોહન પેલેસ, જયલક્ષ્મી વિલાસ અને લલિતા મહેલને પણ અદ્ભુત રીતે શણગારવામાં આવે છે. ઊપરાંત મૈસૂર મહેલને ફૂલો અને પાંદડાઓથી શણગારવામાં આવે છે.અલગ અલગ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો યોજવામાં આવે છે

અહીં 10 દિવસ સુધી ઘણા સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો થાય છે. આ સાથે ફૂડ ફેર, મહિલા દશેરા જેવા કાર્યક્રમો પણ યોજાય છે. આ ઉત્સવ દરમિયાન શાસ્ત્રીય અને લોકપ્રિય નૃત્ય તેમજ લોકગીતો અને સંગીતનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ શોભાયાત્રામાં મ્યુઝિક બેન્ડ્સ, ડાન્સ ગ્રુપ્સ, સશસ્ત્ર દળો, હાથી, ઘોડા અને ઊંટો સાથે છે. આ શોભાયાત્રા મૈસૂર મહેલથી શરૂ થાય છે અને બનિમંતપ પર સમાપ્ત થાય છે અને ત્યાં પહોંચ્યા પછી લોકો વૃક્ષની પૂજા કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પાંડવો તેમના એક વર્ષ દરમિયાન આ વૃક્ષની પાછળ તેમના શસ્ત્રો છુપાવતા હતા અને કોઈપણ યુદ્ધ કરતા પહેલા આ વૃક્ષની પૂજા કરતા હતા.

મૈસુરના રાજા યદુવીર કૃષ્ણદત્તે શેર કરી પોસ્ટ

વિજયાદશમી પહેલા નવરાત્રીના છેલ્લા દિવસે મૈસુરના વર્તમાન રાજા યદુવીર કૃષ્ણદત્ત ચામરાજા વાડિયાર (યદુવીર કૃષ્ણદત્ત ચામરાજા વાડિયાર) છે. ફેસબુક પર તેમણે ‘ધ પેલેસ મૈસૂર’ ખાતે આયુધા પૂજા અને મહાનવમી પૂજાના કેટલાક ફોટા શેર કરતા તેણે લખ્યું, “શ્રી શુભકૃષ્ણમ સંવત્સર કે શરણ નવરાત્રી મહાનવમી અને આયુધ પૂજા અમારી માતા શ્રીમતી ડો. પ્રમોદ દેવીની હાજરીમાં કરવામાં આવી હતી. જગતજનની શ્રી ચામુંડેશ્વરી દેવી સૌનું કલ્યાણ કરે પ્રાર્થના કરવામાં આવી હતી.” રાજા યદુવીર કૃષ્ણદત્ત ચામરાજા વાડિયારે બીજી પોસ્ટમાં લખ્યું છે કે, “રાજ્યના વિકાસ માટેની વિધિ અમારી માતા શ્રીમતી ડૉ. પ્રમોદદેવીએ શાહી મહેલની પરંપરાના રૂપમાં કરી હતી. અહીંથી શરૂ થયેલા તમામના કલ્યાણના કાર્યો માટે પ્રાર્થના કરી હતી.