એક્ઝિટ પોલ કેટલા સચોટ? પરિણામોની કેટલી નજીક હોઇ શકે? આવો જાણીએ 

HD ન્યૂઝ ડેસ્ક, 27 મે: લોકસભા ચૂંટણીના સાતમા અને અંતિમ તબક્કા માટે 1 જૂને મતદાન છે. અગાઉ 19 એપ્રિલથી 25 મે વચ્ચે છ રાઉન્ડનું મતદાન થયું હતું. સાતમા તબક્કાનું મતદાન પૂર્ણ થતાં જ તમામની નજર 542 બેઠકોના એક્ઝિટ પોલ પર રહેશે. ગુજરાતની સુરત બેઠક પરથી ભાજપના ઉમેદવાર મુકેશ દલાલ પહેલા જ બિનહરીફ ચૂંટાઈ ચુક્યા છે. લોકસભા ચૂંટણી 2024ના પરિણામો 4 જૂને આવવાના છે. આ પહેલા 1 જૂનની સાંજે અલગ-અલગ એજન્સીઓના એક્ઝિટ પોલ જાહેર કરવામાં આવશે. આ મતદાન દ્વારા દેશમાં કયો પક્ષ સરકાર બનાવી શકે છે અથવા કેટલી બેઠકો જીતી શકે છે તે જણાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે.

2019ની લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામો અને એક્ઝિટ પોલના આંકડા પર નજર કરી તો, સમજી શકાય છે કે આ દાવા કેટલા સચોટ છે. 2019 માં આ મતદાનમાં શું કહેવામાં આવ્યું હતું અને પછીના પરિણામો શું હતા?

લોકસભા ચૂંટણી 2019ના મોટાભાગના એક્ઝિટ પોલમાં ભાજપને સત્તામાં આવવાનું દર્શાવવામાં આવ્યું હતું. એક્ઝિટ પોલમાં NDAને જંગી બહુમતી મળતી જોવા મળી હતી. એક્ઝિટ પોલના પરિણામો ખાસ કરીને કોંગ્રેસ માટે ખૂબ જ નિરાશાજનક હતા. 2024 થી વિપરીત, 2019 માં વિપક્ષી ગઠબંધન ‘ઈન્ડિયા’ અસ્તિત્વમાં ન હતું, તેના બદલે તમામ વિપક્ષી પાર્ટીઓએ યુપીએ હેઠળ ચૂંટણી લડી હતી. જો કે, કેટલાક પક્ષો એવા હતા જે કોઈપણ જોડાણનો ભાગ બન્યા ન હતા.

બે એક્ઝિટ પોલને બાદ કરતાં, સામાન્ય રીતે દરેક એક્ઝિટ પોલમાં ભાજપ અને તેના સાથી પક્ષોને 300 વટાવતા દર્શાવવામાં આવ્યા હતા. કોંગ્રેસ ત્રણ આંકડા સુધી પહોંચતી પણ જોવા મળી નથી. દરેક એક્ઝિટ પોલમાં UPA 100થી વધુ સીટો પર પહોંચતી દર્શાવી હતી. 2019ના તમામ એક્ઝિટ પોલમાં યુપીએને 100થી 120 બેઠકો મળવાની આગાહી કરવામાં આવી હતી. કોંગ્રેસ સૌથી વધુ બેઠકો મેળવનાર ભાજપ પછી બીજી સૌથી મોટી પાર્ટી હોવાનું કહેવાય છે.

 કઈ એજન્સીએ શું અંદાજ કાઢ્યો હતો?

• ન્યૂઝ 24-ચાણક્ય પોલમાં એનડીએને પહેલા કરતાં વધુ એટલે કે 350 સીટો આપવામાં આવી હતી. જ્યારે યુપીએને 95 અને અન્યને 97 બેઠકો બતાવવામાં આવી હતી.
• ન્યૂઝ 18-ઇપ્સોસના પોલમાં એનડીએને 336 સીટો મળી છે. યુપીએને 82 અને અન્યને 124 બેઠકો આપવામાં આવી હતી.
• ટાઇમ્સ નાઉ-વીએમઆરએ એનડીએને 306, યુપીએને 132 અને અન્યને 104 બેઠકો આપી હતી. ન્યૂઝ નેશને તેના એક્ઝિટ પોલમાં NDAને 282 થી 290 સીટો આપી હતી. UPA પાસે 118 થી 126 બેઠકો હોવાનું કહેવાય છે. અન્યને 130થી 138 બેઠકો મળતી દર્શાવવામાં આવી હતી.
• ઇન્ડિયા ટીવી-સીએનએક્સના એક્ઝિટ પોલમાં પણ એનડીએને 300 બેઠકો મળી હોવાનું દર્શાવવામાં આવ્યું છે. યુપીએને 120 અને અન્યને 122 સીટો બતાવવામાં આવી હતી.
• ન્યૂઝએક્સે એનડીએને સૌથી ઓછી 242 સીટો આપી હતી. યુપીએને 162 અને અન્યને 136 બેઠકો આપવામાં આવી હતી.

છેલ્લી ચૂંટણીના પરિણામો શું હતા?

2019માં દેશભરમાં સાત તબક્કામાં ચૂંટણી યોજાઈ હતી. આ ચૂંટણીઓ 543 (સામાન્ય-411, અનુસૂચિત જાતિ-84 અને અનુસૂચિત જનજાતિ-47)માંથી 542 બેઠકો માટે યોજાઈ હતી. તમિલનાડુના વેલ્લોર લોકસભા મતવિસ્તારમાં જંગી રોકડની વસૂલાત બાદ લોકસભાની ચૂંટણી રદ કરવામાં આવી હતી. આ ચૂંટણી માટે કુલ 91.05 કરોડ મતદારો નોંધાયા હતા. ચૂંટણીમાં 61.08 કરોડ મતદારોએ તેમના મતાધિકારનો ઉપયોગ કર્યો હતો. આ રીતે, 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં 67.09% મત પડ્યા હતા, જેમાંથી પુરુષોએ 67.01%, મહિલાઓએ 67.18% અને અન્યોએ 14.58% મતદાન કર્યું હતું.

આ રીતે, 23 મે 2019 ના રોજ 542 બેઠકો પર યોજાયેલી ચૂંટણીના પરિણામો જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. એક્ઝિટ પોલની આગાહીઓ લગભગ સાચી હતી અને ભારતીય જનતા પાર્ટી સતત બીજી વખત પોતાના દમ પર સત્તામાં આવી હતી. ભાજપે સૌથી વધુ 303 બેઠકો જીતી હતી. આ પછી કોંગ્રેસને માત્ર 52 બેઠકો મળી. આ સિવાય તૃણમૂલ કોંગ્રેસના 22, BSPના 10, CPIના 2, CPI(M)ના 3 અને NCPના 5 સાંસદો જીત્યા હતા. ચૂંટણી પરિણામો બાદ નરેન્દ્ર મોદી વડાપ્રધાન બન્યા બાદ ભાજપની આગેવાની હેઠળની એનડીએ સરકાર બની હતી. 30 મે 2019 ના રોજ, વારાણસીના સાંસદ નરેન્દ્ર મોદીએ વડાપ્રધાન તરીકે શપથ લીધા.

લોકસભા ચૂંટણી 2019ના મોટાભાગના એક્ઝિટ પોલમાં ભાજપને સત્તામાં આવવાનું દર્શાવવામાં આવ્યું હતું. એક્ઝિટ પોલમાં NDAને જંગી બહુમતી મળતી જોવા મળી હતી.