શું છત્તીસગઢની ફોર્મ્યુલા MP-રાજસ્થાનમાં પણ લાગુ થશે?
છત્તીસગઢમાં સત્તામાં પરત ફર્યા બાદ આખરે BJPએ મુખ્યમંત્રી અંગે નિર્ણય લીધો છે. ભાજપે ત્રણ વખત મુખ્યમંત્રી રહી ચૂકેલા ડૉ. રમણ સિંહની જગ્યાએ આદિવાસી સમુદાયમાંથી આવતા વિષ્ણુદેવ સાંઈને સત્તાની કમાન સોંપવાનો નિર્ણય કર્યો. છત્તીસગઢ બાદ હવે તમામની નજર મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાન પર છે. મધ્યપ્રદેશમાં સોમવારે અને રાજસ્થાનમાં મંગળવારે મળનારી વિધાયક દળની બેઠકમાં નવા સીએમ અંગે નિર્ણય લેવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે શું ભાજપ છત્તીસગઢની તર્જ પર આ બંને રાજ્યોમાં પણ આ જ ફોર્મ્યુલા અમલમાં મૂકશે કે પછી મુખ્યમંત્રી કોઈ આશ્ચર્યજનક જાહેરાત કરશે?
મધ્યપ્રદેશમાં સીએમ નક્કી કરવા માટે, ભાજપના કેન્દ્રીય નિરીક્ષક હરિયાણાના સીએમ મનોહર લાલ ખટ્ટર, ઓબીસી મોરચાના પ્રમુખ કે લક્ષ્મણ અને આશા લાકરા સોમવારે ભોપાલ પહોંચશે, જ્યાં તેઓ ધારાસભ્યો સાથે બેઠક કરશે. ધારાસભ્ય દળના નવા નેતા નક્કી કરવામાં આવશે. રાજસ્થાનના નિરીક્ષક સંરક્ષણ મંત્રી રાજનાથ સિંહ, સરોજ પાંડે અને વિનોદ તાવડે જયપુર પહોંચશે અને ધારાસભ્યો સાથે બેઠક કરશે. આ પછી જ મુખ્યમંત્રીના નામને મંજૂરી આપવામાં આવશે. જોકે, છત્તીસગઢમાં ભાજપે જે સરળતાથી સીએમ નક્કી કર્યું છે તે રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશમાં આસાન નથી.
રાજસ્થાનમાં CMપદ માટે ભારે ખેંચતાણ, નિર્ણય 12મી સુધી લંબાયો
છત્તીસગઢમાં ભાજપની સત્તાની ફોર્મ્યુલા
છત્તીસગઢમાં ભાજપે સત્તાની લગામ ભૂતપૂર્વ સીએમ ડૉ. રમણ સિંહને ન આપી હોય, પરંતુ તેમને વિશ્વાસમાં લીધા છે. આદિવાસી સમુદાયના વિષ્ણુદેવ સાંઈને રમણ સિંહના નજીકના માનવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે ભાજપ ધારાસભ્ય દળની બેઠકમાં ખુદ રમણ સિંહે વિષ્ણુદેવના નામનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. આ રીતે આદિવાસી સમુદાયમાંથી આવતા વિષ્ણુદેવ સાંઈને મુખ્યમંત્રી બનાવવા માટે સ્ક્રિપ્ટ લખવામાં આવી છે. 2024ની લોકસભાની ચૂંટણી અને જ્ઞાતિના સમીકરણોને ધ્યાનમાં રાખીને ભાજપે છત્તીસગઢમાં આદિવાસી દાવ ખેલ્યો છે જેથી રાજ્યના આદિવાસી સમુદાય તેમજ દેશના અન્ય રાજ્યોને રાજકીય સંદેશ આપી શકાય.
માનવામાં આવી રહ્યું છે કે રમણ સિંહને સ્પીકરનું પદ સોંપવામાં આવી શકે છે અને રાજ્યના જાતિ સમીકરણને ઉકેલવા માટે બે ડેપ્યુટી સીએમ બનાવવાના પ્રયાસો થઈ શકે છે. છત્તીસગઢમાં જેમને ડેપ્યુટી સીએમ બનાવવાની ચર્ચા થઈ રહી છે તેમાં અરુણ સાવ અને વિજય શર્માના નામની ચર્ચા થઈ રહી છે. આ રીતે, આદિવાસી સીએમની સાથે બ્રાહ્મણ અને ઓબીસી વર્ગને સંતોષવા માટે બે ડેપ્યુટી સીએમ બનાવવાના સમાચાર છે. અરુણ સાવ OBC કેટેગરીમાં આવે છે જ્યારે વિજય શર્મા બ્રાહ્મણ છે. આ રીતે આદિવાસી-OBC-બ્રાહ્મણ રાજકીય સમીકરણ દ્વારા સત્તાનું સંતુલન બનાવવાનો પ્રયાસ થઈ શકે છે.
MPમાં ભાજપનો ‘શિવ’ રાજ દાવ?
મધ્યપ્રદેશમાં ભારે બહુમતી સાથે ભાજપ સત્તામાં પરત ફર્યા બાદ સીએમ ચહેરાને લઈને સસ્પેન્સ છે, પરંતુ પરિણામોના આઠ દિવસ પછી પાર્ટી સોમવારે સીએમના નામ પર મહોર લગાવી શકે છે. સોમવારે ભોપાલમાં બીજેપી વિધાયક દળની બેઠક થશે, જેમાં રાજ્યના નવા મુખ્યમંત્રીના નામની જાહેરાત થઈ શકે છે. એવા સવાલો ઉઠી રહ્યા છે કે શું મધ્યપ્રદેશમાં શિવરાજ સીએમ રહેશે કે પછી પાર્ટી નવા ચહેરાને અજમાવશે, કારણ કે આ વખતે ઘણા દિગ્ગજ નેતાઓ ચૂંટણી જીત્યા છે. નરેન્દ્ર સિંહ તોમરથી લઈને પ્રહલાદ પટેલ અને કૈલાશ વિજયવર્ગીય ધારાસભ્ય બન્યા છે. આવી સ્થિતિમાં રાજ્યના રાજકારણમાં દરેકની નજર મુખ્યમંત્રી પદ પર ટકેલી છે. સસ્પેન્સ ઊંડું છે તો પ્રયાસો પણ ચાલુ છે.
શિવરાજ સિંહ ચૌહાણ મધ્યપ્રદેશમાં પડાવ નાખી રહ્યા છે અને આ વખતે તેઓ ભાજપની જીતમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવનાર મહિલાઓ દ્વારા હાઈકમાન્ડને સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે કે તેઓ મધ્ય પ્રદેશના લોકપ્રિય નેતા છે અને 2024માં ભાજપના એજન્ડામાં ફિટ છે. છે. શિવરાજ સિંહ ચૌહાણ ઓબીસી સમુદાયમાંથી આવે છે, રાજ્યમાં મોટી વસ્તી ઓબીસી છે. શિવરાજ એમપીના તે વિસ્તારોની સતત મુલાકાત લઈ રહ્યા છે, જ્યાં વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ નબળો હતો. તેઓ પહેલા કમલનાથના ગઢ છિંદવાડા ગયા અને પછી શ્યોપુર ગયા. તેમણે દિગ્વિજયના ગઢ રાઘોગઢમાં પણ સભા કરી છે અને 2024માં ભાજપને તમામ 29 બેઠકો પર જીત અપાવવાનો વિશ્વાસ છે. આવા સંજોગોમાં જોવાનું એ રહે છે કે શું ભાજપ એમપીમાં સત્તાનું સિંહાસન શિવરાજને સોંપે છે કે પછી છત્તીસગઢની જેમ પરિવર્તનની શરૂઆત કરશે?
રાજસ્થાનમાં ભાજપ કોને બનાવશે સીએમ?
જે રીતે છત્તીસગઢમાં નવું નેતૃત્વ સ્થાપિત કરવા માટે ભાજપે વિષ્ણુદેવ સાંઈને સીએમ પદ સોંપ્યું છે, તે જ રીતે રાજસ્થાનમાં પણ મુખ્યમંત્રીની ઘોષણા કરશે? રાજસ્થાનમાં મુખ્યપ્રધાન નક્કી કરવાનું ભાજપને સૌથી મુશ્કેલ લાગી રહ્યું છે, કારણ કે બે વખતના સીએમ વસુંધરા રાજે આ પદના પ્રબળ દાવેદારોમાંના એક છે અને સતત પોતાની તાકાત બતાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. રાજસ્થાનમાં વિધાનસભ્ય દળની બેઠક મંગળવારે યોજાશે, જેમાં કેન્દ્રીય નિરીક્ષકો સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહ, સરોજ પાંડે અને વિનોદ તાવડે ધારાસભ્યો સાથે વિચાર વિમર્શ કરશે અને મુખ્યમંત્રી અંગે નિર્ણય લેશે. ધારાસભ્યો અને પૂર્વ ધારાસભ્યોની વસુંધરા રાજેને મળવાનો સિલસિલો ચાલુ છે, જેને શક્તિ પ્રદર્શન તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં શું ભાજપ વસુંધરા રાજેની અવગણના કરીને કોઈ નવા ચહેરા પર દાવ લગાવશે?
રાજસ્થાનમાં બાલકનાથ CMની રેસમાંથી બહાર થયા? એક નિવેદનથી ખળભળાટ
લોકસભા ચૂંટણી 2024ને ધ્યાનમાં રાખીને એવું માનવામાં આવે છે કે રાજસ્થાનમાં ભાજપ સીએમ ચહેરા સાથે જાતિ કાર્ડ રમી શકે છે. વસુંધરા રાજે, ગજેન્દ્ર શેખાવત, અશ્નિની વૈષ્ણવ અને સીપી જોશી જેવા નેતાઓ સીએમની રેસમાં છે. જો ભાજપ રાજસ્થાનમાં પણ છત્તીસગઢની ફોર્મ્યુલા અપનાવે છે તો આ વખતે બ્રાહ્મણ અથવા રાજપૂત સમુદાયમાંથી કોઈ નેતા મુખ્યમંત્રી બની શકે છે. જો રાજપૂત સમુદાયમાંથી મુખ્યમંત્રીની રેસની વાત કરીએ તો કેન્દ્રીય મંત્રી ગજેન્દ્ર સિંહ શેખાવત અને દિયા કુમારી અગ્રણી છે. જો ભાજપ બ્રાહ્મણ ચહેરા પર દાવ રમશે તો સીપી જોશી તેમાં સામેલ થશે. કેન્દ્રીય રેલ્વે મંત્રી અશ્વની વૈષ્ણવ પણ મુખ્યમંત્રીની રેસમાં બીજો મોટો ચહેરો છે.
જો ભાજપ વસુંધરા રાજેના સ્થાને અન્ય કોઈને સીએમ જાહેર કરે છે, તો તે રાજકીય સંતુલન બનાવવા માટે ડેપ્યુટી સીએમની ફોર્મ્યુલા પણ અજમાવી શકે છે. આદિવાસી સમુદાય, ઓબીસી અને અન્ય જાતિઓ વચ્ચે સંતુલન બનાવવું પડશે. આવી સ્થિતિમાં હવે જોવાનું એ રહેશે કે રાજસ્થાનમાં ભાજપ કેવા પ્રકારનો પ્રયાસ કરે છે?