શું માર્ચથી જ ગરમીનો રેકોર્ડ બનશે? હવામાન વિભાગની ચેતવણી વાંચો
નવી દિલ્હી, 01 માર્ચ : આ વર્ષે ઉનાળામાં તાપમાન સામાન્ય કરતા વધારે રહેવાની ધારણા છે. હવામાન વિભાગે માર્ચથી મે મહિનાની આગાહી જારી કરી છે અને કહ્યું છે કે દક્ષિણ ભારત અને ઉત્તરપૂર્વના કેટલાક વિસ્તારોને બાદ કરતાં, દેશભરમાં મહત્તમ અને લઘુત્તમ તાપમાન સામાન્યથી ઉપર રહેશે. ઉપરાંત, ગરમીનું મોજું વધુ તીવ્ર રહેશે. તાજેતરમાં મુંબઈમાં હીટવેવની ચેતવણી જારી કરવામાં આવી હતી. તાપમાને રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો. ચાલો જાણીએ કે શું આ વખતે માર્ચ મહિનાથી જ ગરમીનો રેકોર્ડ બનશે?
હકીકતમાં, હવામાન વિભાગના મહાનિર્દેશક ડૉ. મૃત્યુંજય મહાપાત્રાએ ઉનાળાના ત્રણ મહિના માટે આગાહી જારી કરી છે. તેમણે કહ્યું છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન, માર્ચમાં પણ માસિક સરેરાશ તાપમાન સામાન્ય કરતા વધારે રહી શકે છે. આનો અર્થ એ કે માર્ચ અને મે વચ્ચે વધુ ગરમી રહેશે. આ સાથે, ગરમીના મોજા પણ લાંબા સમય સુધી ટકી શકે છે.
માર્ચ મહિનામાં પણ ગરમી પડી ચૂકી છે.
ભારત સરકારના કેન્દ્રીય હવામાન વિભાગના ભૂતપૂર્વ અધિક મહાનિર્દેશક ડૉ. આનંદ શર્મા કહે છે કે માર્ચમાં તાપમાનમાં વધારાની આગાહી પહેલી વાર નથી થઈ. અગાઉ પણ માર્ચથી ઓક્ટોબર દરમિયાન તાપમાન ૩૯-૪૦ ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચી ગયું છે. આ માટે વિવિધ કારણો જવાબદાર છે. જો રાત્રિનું લઘુત્તમ તાપમાન વધે તો દિવસ દરમિયાન ગરમી રહેશે. ગમે તે હોય, હવામાનશાસ્ત્રીઓ માર્ચ, એપ્રિલ અને મે મહિનાને ઉનાળાની ઋતુ માને છે. આ પછી પૂર્વ-ચોમાસા, ચોમાસા અને ચોમાસા પછીની ઋતુ આવે છે.
શિયાળાની ઋતુ ફક્ત ડિસેમ્બર-જાન્યુઆરી હોય છે. તેથી, માર્ચમાં તાપમાન વધે તો નવાઈ નહીં લાગે. પછી ઉનાળાની સાથે, તાપમાન ચોક્કસપણે વધશે અને ચોમાસા પહેલાના સમયગાળાથી ચોમાસા પછીના સમયગાળા સુધી ગરમી રહેશે. જોકે, જો સારો વરસાદ પડે, તો આ સમયગાળા દરમિયાન તાપમાન ઓછું રહી શકે છે.
વર્ષ 2021 માં સરેરાશ મહત્તમ તાપમાન પણ ઊંચું હતું
વર્ષ 2021 માં સમાન સમયગાળા માટે તેની સમીક્ષામાં, હવામાન વિભાગે જણાવ્યું હતું કે 1981-2010 ના સમયગાળા દરમિયાન, સામાન્ય તાપમાન 31.24 ડિગ્રી, 18.87 ડિગ્રી અને 25.06 ડિગ્રી રહેવાનો અંદાજ હતો. તેના બદલે, સમગ્ર દેશમાં માસિક મહત્તમ, લઘુત્તમ અને મધ્યવર્તી તાપમાન અનુક્રમે ૩૨.૬૫ ડિગ્રી, ૧૯.૯૫ ડિગ્રી અને ૨૬.૩૦ ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું. એટલું જ નહીં, માર્ચ ૨૦૨૧માં સમગ્ર દેશનું સરેરાશ માસિક મહત્તમ તાપમાન ૩૨.૬૫ ડિગ્રી સેલ્સિયસ સાથે પાછલા ૧૧ વર્ષની સરખામણીમાં સૌથી વધુ હતું.
એટલું જ નહીં, માર્ચ 2021 છેલ્લા 121 વર્ષમાં ત્રીજો સૌથી ગરમ માર્ચ હતો. આ પહેલા, 2010 અને 2004 ના વર્ષોમાં, આ તાપમાન 33.09 ડિગ્રી અને 32.82 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું.
તાપમાન 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસને પાર કરી ગયું હતું
માર્ચ 2021 માં, દેશના ઘણા ભાગોમાં 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી વધુ તાપમાન નોંધાયું હતું. 29-31 માર્ચ દરમિયાન ઘણી જગ્યાએ ગરમીનું મોજું પણ હતું. ત્યારબાદ, ૩૦-૩૧ માર્ચ દરમિયાન, પૂર્વ રાજસ્થાનમાં ગરમીનું મોજું રહ્યું અને ૩૧ માર્ચે, ઓડિશા અને ગંગા પશ્ચિમ બંગાળ, તમિલનાડુના કેટલાક સ્થળો અને દરિયાકાંઠાના આંધ્ર પ્રદેશમાં ગરમીનું મોજું રહ્યું. ૩૦ માર્ચ, ૨૦૨૧ ના રોજ, બારીપાડા (ઓડિશા) માં મહત્તમ તાપમાન ૪૪.૬ ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચ્યું હતું. હવામાન વિભાગે કહ્યું છે કે આ વર્ષે પણ દેશના મોટાભાગના ભાગો માર્ચ મહિનામાં ગરમીનો સામનો કરે તેવી શક્યતા છે.
આ પણ એક કારણ હોઈ શકે છે
હવામાન વિભાગનું કહેવું છે કે જાન્યુઆરી અને ફેબ્રુઆરીમાં દેશભરમાં વરસાદ સામાન્ય કરતા ૫૯ ટકા ઓછો હતો. ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતમાં તે 64.4 ટકા ઓછું રહ્યું છે. આના કારણે, પૃથ્વીની સપાટી પરથી ગરમી દૂર થઈ નહીં અને બંને મહિનામાં તાપમાન સામાન્ય કરતા વધારે રહ્યું. ફેબ્રુઆરી 2025નું સરેરાશ તાપમાન અત્યાર સુધીનું સૌથી વધુ નોંધાયું છે. ૧.૩૪ ડિગ્રીનો વધારો થયો છે, જે ૧૯૦૧ પછીનો સૌથી વધુ છે. તેની સરખામણીમાં, સરેરાશ લઘુત્તમ તાપમાનમાં ૧.૨૦ ડિગ્રી સેલ્સિયસનો વધારો થયો છે. આ અત્યાર સુધીનો સૌથી વધુ વધારો પણ છે.
હવામાન વિભાગે કહ્યું છે કે માર્ચમાં લગભગ 29.9 મીમી વરસાદ પડે છે. આગાહી મુજબ, વરસાદની વિશાળ શ્રેણી છે, આનાથી વધુ કે ઓછી. તેનો અર્થ એ કે વધુ કે ઓછા વરસાદની શક્યતા સમાન છે. જો ઓછો વરસાદ પડશે તો સ્વાભાવિક રીતે જ ગરમી વધશે.
આ ૧૯૯૧ અને ૨૦૨૦ વચ્ચેનું તાપમાન હતું
૧૯૯૧ થી ૨૦૨૦ દરમિયાન નવી દિલ્હીના સફદરજંગ ખાતે માર્ચ મહિનામાં મહત્તમ તાપમાન ૪૦.૬ ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું. આ સમયગાળા દરમિયાન, અહીં સરેરાશ મહત્તમ તાપમાન 35.8 ડિગ્રી નોંધાયું હતું. આ જ સમયગાળા દરમિયાન, સપ્ટેમ્બરમાં પણ દિલ્હીનું મહત્તમ તાપમાન ૪૦.૬ ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું. સપ્ટેમ્બરમાં સરેરાશ મહત્તમ તાપમાન ૩૭.૧ °સે હતું. જોકે, મે મહિનામાં વાર્ષિક મહત્તમ તાપમાન 47.2 °C નોંધાયું હતું. આ સમયગાળા દરમિયાન મહત્તમ સરેરાશ તાપમાન 44.8 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું.
ઝેલેન્સ્કી-ટ્રમ્પ વચ્ચેની તકરારમાં તૂટયો મોટો ખનિજ સોદો, અમેરિકા કે યુક્રેન, કોને થશે નુકસાન?
પીએમ મોદીએ લુટિયન્સ જમાત અને ખાન માર્કેટ ગેંગ કહી કોની ઉડાવી મજાક? જાણો
Champions Trophy 2025: ઇબ્રાહિમ ઝદરાનની સદી પાકિસ્તાન માટે બની ભારે ‘અપમાન’
કોઈ મેકિંગ ચાર્જ નહીં, કોઈ GST નહીં – સોનામાં રોકાણ કરવાની આ રીત બહુ ઓછા લોકો જાણે છે
ઝડપથી સમાચાર મેળવવા માટે જોઈન કરો અમારા વોટ્સઅપ ગ્રુપમાં
