ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડરનું નામ ‘વિક્રમ’ અને રોવરનું નામ ‘પ્રજ્ઞાન’ કેમ રાખવામાં આવ્યું? જાણો રસપ્રદ કારણ

• ચંદ્રયાન-3 ની સાથે બે શબ્દ વારંવાર વાંચવામાં આવે છે-લેન્ડર અને રોવર. ચંદ્રયાન-3 કે લેન્ડરનું નામ ‘વિક્રમ’ રાખવામાં આવ્યું છે અને રોવરનું ‘પ્રજ્ઞાન’ નામ આપવામાં આવ્યું છે. આવો જાણીએ કે ‘વિક્રમ’ અને ‘જ્ઞાન’ નો અર્થ શું છે?

ભારતના ત્રીજા ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન-3એ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરાણ કરીને ઇતિહાસ રચ્યો હતો. સ્પેસ એજન્સી ઈસરોના જણાવ્યા અનુસાર ચંદ્રયાન-3એ આજે સાંજે 6.04 કલાકે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કર્યું હતું. ચંદ્રયાન-3 મિશન સાથે, બે શબ્દો વારંવાર સાંભળવામાં અને વાંચવામાં આવ્યા છે – લેન્ડર અને રોવર. ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડરનું નામ વિક્રમ અને રોવરનું નામ પ્રજ્ઞાન રાખવામાં આવ્યું છે. જણાવી દઈએ કે ચંદ્રયાન-2ના લેન્ડર અને રોવરનું નામ પણ એક જ હતું. આ વખતે તેમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. ચાલો જાણીએ ચંદ્રયાન-3 ના લેન્ડર અને રોવરનું નામ શા માટે રાખવામાં આવ્યું?

લેન્ડરનું નામ ‘વિક્રમ’ કેમ રખાયું ?

ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડરનું નામ ડૉ. વિક્રમ સારાભાઈના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. વિક્રમ સારાભાઈને ભારતીય અવકાશ કાર્યક્રમના પિતા કહેવામાં આવે છે. ‘વિક્રમ’ શબ્દનો અર્થ હિંમત અને બહાદુરી સાથે જોડાયેલો છે. ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડર અને રોવરની મિશન લાઈફ એક ચંદ્ર દિવસની છે. તે લેન્ડ કરવા માટે ચંદ્રયાન-2ના સી-2 ઓર્બિટરની તસવીરોનો ઉપયોગ કરશે. લેન્ડરના પગ ચંદ્રયાન-2 કરતા વધુ મજબૂત થયા છે.

રોવરને ‘પ્રજ્ઞાન’ કેમ નામ આપવામાં આવ્યું ?

રોવરની વાત કરીએ તો ચંદ્રયાન-3ના રોવરનું નામ પ્રજ્ઞાન રાખવામાં આવ્યું છે, જેનો અર્થ થાય છે ‘શાણપણ’. રોવરને આ નામ એટલા માટે આપવામાં આવ્યું છે કારણ કે વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે રોવરને ચંદ્રની સપાટી પરની ઘણી વસ્તુઓ વિશે માહિતી એકત્ર કરવા માટે તેની બુદ્ધિમત્તાનો ઉપયોગ કરવો પડે છે.

ચંદ્રયાન-2 મિશનની નિષ્ફળતા બાદ લેન્ડર વિક્રમ ખોવાઈ ગયું હતું

તમને જણાવી દઈએ કે ચંદ્રયાન-2 મિશનની નિષ્ફળતા બાદ લેન્ડર વિક્રમ ખોવાઈ ગયું હતું. જ્યારે રોવર હજુ પણ કામ કરી રહ્યું છે. એટલા માટે ઈસરોએ ચંદ્રયાન-3 મિશન માટે રોવર બનાવ્યું નથી અને માત્ર ચંદ્રયાન-2ના રોવરનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. રોવર ‘પ્રજ્ઞાન’ સાથે લેન્ડર ‘વિક્રમ’નું કોમ્યુનિકેશન પણ કરવામાં આવ્યું છે.

આ પણ વાંચો: ચંદ્રયાન-3ના સફળ ઉતરાણ પછી હવે શું થશે? ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર પહોંચનાર ભારત પ્રથમ