પાકિસ્તાનના PMની રજૂઆત ભારતે કેમ ના સ્વીકારી?

ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધો અન્ય પડોશી દેશો કરતા તદ્દન અલગ છે. અલગ થયા ત્યારથી બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં ઉતાર-ચઢાવથી ભરેલા રહ્યા છે. વર્ષ 2019માં ભારતે પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીરના બાલાકોટમાં એર સ્ટ્રાઈક કરી હતી. આ હડતાલના 4 વર્ષ પછી એટલે કે 1 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ પહેલીવાર પાકિસ્તાનના પીએમ શાહબાઝ શરીફે ભારત સાથે વાતચીત કરવાની રજૂઆત કરી હતી.

પાકિસ્તાનના પીએમ શાહબાઝ શરીફ પાકિસ્તાન મિનરલ સમિટનું ઉદ્ઘાટન કરવા માટે મંગળવારે એટલે કે 1 ઓગસ્ટના રોજ ઈસ્લામાબાદ પહોંચ્યા હતા. ‘ડસ્ટ ટુ ડેવલપમેન્ટ’ ના નારા હેઠળ આયોજિત આ બેઠકનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય રોકડ સંકટગ્રસ્ત પાકિસ્તાનમાં વિદેશી રોકાણ લાવવાનો હતો. પરંતુ મીટિંગની વચ્ચે જ તેણે અચાનક ભારત વિશે વાત કરવાનું શરૂ કરી દીધું.

તેમણે વધુમાં કહ્યું કે જો પાડોશી દેશ (ભારત) ગંભીર મુદ્દાઓ પર વાત કરવા તૈયાર થશે તો અમે પણ વાતચીત માટે તૈયાર છીએ. શરીફ આગળ કહે છે, ‘અમે છેલ્લા 75 વર્ષમાં ત્રણ યુદ્ધ લડ્યા છીએ. પરંતુ આ યુદ્ધોએ દેશમાં ગરીબી, બેરોજગારી અને સંસાધનોની અછતને જ જન્મ આપ્યો છે. યુદ્ધ હવે કોઈ વિકલ્પ નથી. શરીફ 1965માં કાશ્મીર યુદ્ધ, 1971માં બાંગ્લાદેશના ભાગલા અને 1999માં કારગિલ યુદ્ધની વાત કરી રહ્યા હતા. આ ત્રણેય યુદ્ધોમાં પાકિસ્તાનને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.

ભારત આ મુદ્દે કોઈ પ્રતિક્રિયા આપવા માંગતું નથી:

ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધો અન્ય પડોશી દેશો કરતા તદ્દન અલગ છે. વિભાજન બાદથી બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો ઉતાર-ચઢાવથી ભરેલા રહ્યા છે. ત્યારે 1 ઓગસ્ટે શાહબાઝે ચોક્કસપણે વાતચીતની રજૂઆત કરી છે, પરંતુ અત્યાર સુધી ભારત તરફથી આ નિવેદન અંગે કોઈ પ્રતિક્રિયા આપવામાં આવી નથી.

ભારત કેમ કંઈ જવાબ નથી આપી રહ્યું?

12 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ પાકિસ્તાનમાં સંસદનો પાંચ વર્ષનો કાર્યકાળ પૂર્ણ થશે. આવી સ્થિતિમાં, પીએમ પદ છોડવાના માત્ર 12 દિવસ પહેલા, ભારત સાથે સારા સંબંધો શરૂ કરવાની વાત આગામી સામાન્ય ચૂંટણી પહેલા ચૂંટણી પ્રચારનો માત્ર એક ભાગ હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. શાહબાઝ શરીફ પાકિસ્તાનના લોકોની નજરમાં પોતાને એક ઉદારવાદી નેતા તરીકે રજૂ કરવા માંગે છે. જેથી આવનારી લોકસભાની ચૂંટણીમાં તેમને તેનો લાભ મળી શકે.

• એવું નથી કે ભારતે આ પહેલા ક્યારેય બંને દેશો વચ્ચેની કડવાશ દૂર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો નથી. ભારત હંમેશાથી પાકિસ્તાન સાથે સકારાત્મક વલણ સાથે વાત કરવા ઈચ્છે છે, પરંતુ પાડોશી દેશે વારંવાર ભારત સાથે દગો કર્યો છે.

બંને દેશો વચ્ચે સારા સંબંધો માટે ફેબ્રુઆરી 2005માં વધુ એક પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો. આ વર્ષે ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીર અને પાકિસ્તાન પ્રશાસિત કાશ્મીર વચ્ચે બસ સેવા શરૂ કરવામાં આવી હતી. પરંતુ જુલાઈ 2008માં અફઘાનિસ્તાનની રાજધાની કાબુલમાં ભારતીય દૂતાવાસ પર ઉગ્રવાદી હુમલો થયો હતો. આમ આવા અનેક કારણોના કારણે ભારત કંઈ જવાબ આપવા માંગતું નથી.

પાકિસ્તાન ભારત સાથે કેમ વાત કરવા માંગે છે?

પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન દ્વારા ભારત સાથે વાતચીતની ઓફર કરવા પાછળ પાકિસ્તાનની છબી પણ એક મોટું કારણ બની શકે છે. વાસ્તવમાં અત્યારે દુનિયાની સામે પાકિસ્તાનની છબી એક આતંકવાદી અને ગરીબ દેશની રહી છે. મોટાભાગના દેશો પાકિસ્તાનને લોન આપવા પણ માંગતા નથી. આ સિવાય ઘણા એવા દેશો છે જે પાકિસ્તાનને મહત્વ નથી આપતા જેથી ભારત સાથેના સંબંધો રાખવા માંગે છે.

આતંકવાદ પાકિસ્તાને ભારે પડવા લાગ્યો:

છેલ્લા કેટલાક સમયથી ભારતનો પાડોશી દેશ પાકિસ્તાન ગંભીર આર્થિક સંકટ, ગરીબી અને ભૂખમરોમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે. સ્થિતિ એવી છે કે જે આતંકવાદને આ દેશે આશ્રય આપ્યો હતો અને પોષ્યો હતો, તે જ આતંકવાદ હવે પાકિસ્તાન પર છવાયેલો છે. બીજી તરફ, ભારતની છબી વિશ્વભરમાં મજબૂત, શક્તિશાળી, ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા અને વિશ્વના નેતા તરીકે બનાવવામાં આવી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, જો પાકિસ્તાન ભારત સાથે ખરાબ સંબંધો જાળવી રાખે છે, તો તેને માત્ર આર્થિક જ નહીં પરંતુ વૈશ્વિક સમર્થનના સ્તરે પણ મોટું નુકસાન થઈ રહ્યું છે.

આ પણ વાંચો: આર્થિક તંગીથી ઝઝૂમતું પાકિસ્તાન ઢીલુંઢફ થયું ! PM શરીફે કહ્યું, ભારત સાથે યુદ્ધ એ કોઈ વિકલ્પ નથી