શું છે શરદપૂર્ણિમાં સાથે જોડાયેલા ગોપી-ગીતનું મહત્વ ?
હિંદુ ધર્મમાં શરદ પૂર્ણિમાનો અનેરો મહિમા છે. આ વખતે શરદ પૂર્ણિમા 19 અને 20 ઓક્ટોબર બંને દિવસે આવી રહી છે. અશ્વિન મહિનાની આ પૂર્ણિમાનું ધાર્મિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ વિશેષ મહત્વ છે.
શરદ પૂનમે શ્રીકૃષ્ણએ કરેલી લીલા
આ દિવસે ભગવાન કૃષ્ણએ ગોપીઓ સાથે રાસ રચ્યો હતો અને તમામ ગોપીઓએ મળીને ભગવાન માટે ગીત ગાયું હતું, જે આજે ગોપી ગીત તરીકે ઓળખાય છે. એવું કહેવાય છે કે જો તમે હૃદયથી ભગવાનના પ્રેમમાં ડૂબીને, બધું ભૂલીને ગોપી ગીત ન વાંચો, તો તમને કંઈપણ સમજાશે નહીં. તેથી ભગવાનના ચરણોમાં મન સમર્પણ કરીને ગોપી ગીતનો પાઠ કરવો જોઈએ. શાસ્ત્રો અનુસાર આ ગોપી ગીત ભગવાન કૃષ્ણના મુખને પ્રાપ્ત કરવાનો મંત્ર છે. ભગવાન કૃષ્ણને પ્રાપ્ત કરવાના તમામ માર્ગોમાંથી આ એક ગોપી ગીત છે.
આ પણ વાંચો : કોયલા ડુંગર પર વિરાજમાન હરસિદ્ધિ માતાનું અનેરું મહાત્મય !
ગોપી ગીત શ્રીમદ ભાગવતમાં દસમા ઉપદેશમાં દેખાય છે. ગોપી ગીત એ ભગવાન કૃષ્ણને પ્રાપ્ત કરવાના તમામ માર્ગોમાંથી એક છે. આ ગોપી ગીતમાં ઓગણીસ શ્લોક છે. જ્યારે ભગવાન શરદ પૂર્ણિમાની રાત્રે રાસ લીલાનો પ્રારંભ કરે છે, ત્યારે થોડા સમય પછી ગોપીઓ માને છે કે આ જગતમાં આપણું ભાગ્ય શ્રેષ્ઠ છે, ભગવાન તેમના મનની આ વાત જાણીને રાસ વચ્ચે રોકી દે છે.
વ્યક્તિ માત્ર બે જ જગ્યાએ જઈ શકે છે, એક વિશ્વ અને બીજું આધ્યાત્મિકતા અથવા ભગવાન. જેમ જેમ ગોપીઓનું મન ભગવાનથી દૂર થયું અને તેઓ પોતાના ભાગ્યમાં ગયા, ત્યારે અહીં ભગવાન કહે છે કે ભક્ત મારાથી મન દૂર કરે તો તરત જ હું વિદાય લઈ લઉં છું.
ભગવાન કૃષ્ણ અંતર્ધ્યાન થયા
ભગવાનને ન જોઇને ગોપીઓના હદયમાં વિરહની જ્વાળા ઉઠે છે. તેમજ તેઓ કૃષ્ણમય થઈને કૃષ્ણના સ્વરૂપ, ચેષ્ટાઓ અને લોલાઓનું અનુકરણ કરે છે અને સંપૂર્ણ રીતે પોતાની જાતને ભૂલીને કૃષ્ણમય બનીને “હું જ કૃષ્ણ છું” તેવા ગુણ-ગાન કરવા લાગે છે. વનમાં જઇ તેઓ શ્રી કૃષ્ણને બધે શોઘવા લાગે છે. જયારે તેમને ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ નથી મળતા. ત્યારે ધ્યાનમાં ડૂબેલી ગોપીઓ યમુના કિનારે પાછા ફરી કૃષ્ણનું ગુણ-ગાન કરે છે. જેણે ગોપી-ગીત કહેવામાં આવે છે.
ગોપી-ગીતનું મહત્વ
બધી ગોપીઓની મનોદશા એકસમાન હતી. તેથી બધી જ ગોપીના મુખથી એક જ ગીત અને એક જ સ્વરમાં ગોપી-ગીત ઉચ્ચારાય છે. આ ગીતમાં 19 શ્લોક છે. તેમજ ગોપી-ગીત કનક મંજરી છંદમાં છે. આ ગોપી ગીત ખૂબ જ અનોખું, અલૌકિક છે, જે આ ગોપી ગીતનો નિયમિત પાઠ કરે છે, તેને ભગવાનની અનુભૂતિ થાય છે. ભગવાનના અદ્રશ્ય થવાનું બીજું કારણ એ પણ હતું કે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ ગોપીઓનો પ્રેમ જગતને બતાવવા માંગતા હતા કે ગોપીઓ તેમને કેટલો પ્રેમ કરે છે.