મધ્યમ વર્ગ પર મોંઘવારીનો બોજ વધી રહ્યો છે. ક્યારેક ખાદ્યપદાર્થોમાં ભાવ વધારો તો ક્યારેક ઈંધણમાં ભાવ વધારો, તો ક્યારેક મોંઘી EMIના રૂપમાં. GSTના દરમાં વધારાને કારણે તેમના ખિસ્સા પણ કપાયા છે.
આ પણ વાંચો : ગાંધીનગર: ઉર્જા વિભાગનાં અધિક સચિવના બંગલામાં રૂ.18.60 લાખની ચોરી થઇ
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ ટૂંક સમયમાં 2023-24 માટે સામાન્ય બજેટ રજૂ કરશે. તેમના દ્વારા રજૂ થનારું આ પાંચમું બજેટ હશે, તેમજ મોદી સરકારના બીજા કાર્યકાળનું છેલ્લું બજેટ હશે. બજેટ રજૂ કરતા પહેલા નાણામંત્રીએ કહ્યું હતું કે, તેઓ દેશના મધ્યમ વર્ગ દ્વારા અનુભવાઈ રહેલા દબાણથી સંપૂર્ણપણે વાકેફ છે. જોકે, તેમણે કહ્યું કે વર્તમાન કેન્દ્ર સરકારે મધ્યમ વર્ગ પર કોઈ નવો ટેક્સ બોજ લાદ્યો નથી. પરંતુ સવાલ એ થાય છે કે નાણામંત્રીના આ દાવામાં કેટલી તાકાત છે?
કોર્પોરેટ માટે ઘટેલા ટેક્સમાં મધ્યમ વર્ગને કોઈ રાહત નહીં!
ભલે મોદી સરકારે ડાયરેક્ટ ટેક્સમાં વધારો કર્યો નથી. પરંતુ GST અને એક્સેસાઈઝ ડ્યૂટીના રૂપમાં વસૂલવામાં આવતા પરોક્ષ કરને કારણે દરેક ઘર પર મોંઘવારીનો બોજ વધી ગયો છે. 2019 માં મોદી સરકારના બીજા કાર્યકાળ દરમિયાન, બજેટ રજૂ કર્યાના માત્ર બે મહિના પછી, 20 સપ્ટેમ્બર 2019 ના રોજ, કેન્દ્ર સરકારે કોર્પોરેટ ટેક્સમાં કાપની જાહેરાત કરી. સરકારે કોર્પોરેટ ટેક્સ 30 ટકાથી ઘટાડીને 22 ટકા કર્યો છે, જ્યારે નવી સ્થાનિક કંપનીઓ માટે કોર્પોરેટ ટેક્સ ઘટાડીને 15 ટકા કરી દીધો છે. સરકારના આ પગલાને કારણે, અંદાજ પરની સંસદની સમિતિ અનુસાર, કેન્દ્ર સરકારને 2019-20માં 86,835 કરોડ રૂપિયા અને 2022-21માં 96,400 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું હતું. એટલે કે બે વર્ષમાં સરકારને 1.84 લાખ કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું હતું. સરકારે કોર્પોરેટ ટેક્સ ઘટાડ્યો પરંતુ આવકવેરો ભરતા મધ્યમ વર્ગને કોઈ રાહત આપી નથી.
મોંઘા GSTનો મધ્યમ વર્ગને ફટકો!
2022માં સામાન્ય માણસ પહેલાથી જ મોંઘવારીથી પરેશાન હતો. 28 – 29 જૂન 2022 ના રોજ GST કાઉન્સિલની બેઠકમાં, સામાન્ય માણસ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતી ઘણી વસ્તુઓ પર GST દરમાં વધારો કરવામાં આવ્યો હતો, અને ઘણી વસ્તુઓ પર ઉપલબ્ધ GST મુક્તિ નાબૂદ કરવામાં આવી હતી. ડબ્બામાં કે પેકેજ્ડ અને લેબલવાળી માછલીઓ, દહીં, પનીર, લસ્સી, મધ, સૂકા મખાના, સૂકા સોયાબીન, વટાણા, ઘઉં અને અન્ય અનાજ અને ચોખા પર 5% ટકા GST લાદવામાં આવ્યો છે. અગાઉ આ વસ્તુઓને GSTમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી હતી. એટ્લાસ સહિતના નકશા અને ચાર્ટ પર 12 ટકા ટેક્સ લાગતો હતો, ટેટ્રા પેક અને ચેક-ઇસ્યુઅન્સ સેવાઓ પર 18 ટકા ટેક્સ હતો. બહાર ફરવા જવું પણ મોંઘુ થઈ જશે. અગાઉ 1,000 રૂપિયાથી ઓછા ભાડાવાળા રૂમ પર GST લાગુ ન હતો. પરંતુ 18 જુલાઈ, 2022 થી, 1,000 રૂપિયા પ્રતિ દિવસથી ઓછું ભાડું ધરાવતી હોટલના રૂમ પર 12 ટકા GST લાદવામાં આવ્યો હતો. ICU સિવાય હોસ્પિટલમાં દાખલ દર્દીઓ માટે 5,000 રૂપિયાથી વધુ ભાડાવાળા રૂમ પર પાંચ ટકા GST લાદવામાં આવ્યો હતો. 2022માં જ બાળકોના શિક્ષણ અને લેખન સંબંધિત વસ્તુઓ મોંઘી થઈ ગઈ છે. GST કાઉન્સિલે પ્રિન્ટિંગ-ડ્રોઇંગ શાહી, પેન્સિલ શાર્પનર, LED લેમ્પ, ડ્રોઇંગ અને માર્કિંગ પ્રોડક્ટ્સ પર પણ GST દરમાં વધારો કર્યો છે. આ વસ્તુઓ પર 18% GST વસૂલવામાં આવી રહ્યો છે.
2022માં ફુગાવો માર્યો ગયો
1 ફેબ્રુઆરી, 2022 ના રોજ નાણામંત્રીએ બજેટ રજૂ કર્યાના થોડા દિવસો પછી, રશિયાએ યુક્રેન પર હુમલો કર્યો. જે બાદ ક્રૂડ ઓઈલ, ગેસ સહિત તમામ ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં ભારે વધારો જોવા મળ્યો હતો. ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં વધારાને કારણે પેટ્રોલ ડીઝલ મોંઘુ થયું છે, જ્યારે ગેસના ભાવમાં વધારાને કારણે CNG PNG મોંઘુ થયું છે. ખાદ્યતેલના ભાવથી લઈને ઘઉંના ભાવ આસમાને પહોંચ્યા છે. કોમોડિટીના ભાવ વધવાથી કંપનીઓના ખર્ચમાં વધારો થયો છે. જેનો બોજ કંપનીઓ ગ્રાહકો પર નાખે છે. એફએમસીજીથી લઈને કન્ઝ્યુમર ડ્યુરેબલ્સ અને ઓટો કંપનીઓએ તેમના ઉત્પાદનોના ભાવમાં વધારો કર્યો છે. આ મોંઘવારીએ મધ્યમ વર્ગનું બજેટ બગાડ્યું.
Rupay ડેબિટ કાર્ડ અને BHIM-UPIમાં લાભ
જો કે કેન્દ્ર સરકારે બજેટથી પહેલા જ સામાન્ય લોકોને એક મોટી રાહત આપી છે. આ રાહત હવે Rupay ડેબિટ કાર્ડ અને ઓછી કિંમતના BHIM-UPI પર ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટૈક્સ લાગશે નહીં. સરકારે Rupay કાર્ડ અને BHIM-UPIના ટ્રાન્ઝેક્શન વધારવા માટે બેંકો માટે અપાયેલી ટૈક્સ છૂટ આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે.
મધ્યમ વર્ગને શું રાહત મળશે
જ્યારે નાણામંત્રી કહી રહ્યા છે કે તેઓ મધ્યમ વર્ગની વેદનાથી વાકેફ છે, ત્યારે સવાલ એ થાય છે કે શું મોદી સરકાર તેના છેલ્લા પૂર્ણ બજેટમાં મધ્યમ વર્ગને રાહત આપે છે? શું ટેક્સનું ભારણ ઘટશે? મોંઘવારીમાંથી રાહત મળશે? જો કે નાણામંત્રી મધ્યમ વર્ગના દર્દથી કેટલા વાકેફ છે તે તો 1 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ જ ખબર પડશે.
