પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધમાં લડી રહેલા બે ભારતીય સૈનિકોની એંગ્લો-હંગેરિયન ચિત્રકાર ફિલિપ ડી લાસ્લો દ્વારા બનાવવામાં આવેલી પેઇન્ટિંગને દેશની બહાર લઈ જવામાં ન આવે તે માટે બ્રિટિશ સરકાર દ્વારા અસ્થાયી નિકાસ પ્રતિબંધ હેઠળ મૂકવામાં આવી છે. યુકે સરકારે દેશની એક સંસ્થાને આ “ભવ્ય અને સંવેદનશીલ” ચિત્ર ખરીદવા માટે સમય આપવા માટે આ પ્રતિબંધ લગાવ્યો છે. આ અધૂરી તસવીરની કિંમત લગભગ 6,50,000 પાઉન્ડ (લગભગ સાડા છ કરોડ રૂપિયા) છે. પોટ્રેટમાં ઘોડેસવાર અધિકારીઓ રિસાલદાર જગત સિંઘ અને રિસાલદાર માન સિંહને દર્શાવવામાં આવ્યા છે, જેઓ ફ્રાન્સમાં સોમના યુદ્ધમાં સેવા આપતા બ્રિટિશ-ભારતીય સૈન્યના અભિયાન દળમાં જુનિયર કમાન્ડર હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે બંને યુદ્ધ દરમિયાન જ શહીદી પામ્યા હતા. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધમાં સક્રિય ભારતીય સૈનિકોને દર્શાવતી આ પેઇન્ટિંગ અત્યંત દુર્લભ છે.
આ પણ વાંચો : Weather Update : તડકામાં શેકાવા તૈયાર થઈ જજો, હવામાન વિભાગે કરી આ આગાહી !
યુકેના આર્ટસ અને હેરિટેજ મંત્રી લોર્ડ સ્ટીફન પાર્કિન્સને જણાવ્યું હતું કે, “આ ભવ્ય અને સંવેદનશીલ પોટ્રેટ આપણા ઈતિહાસની એક મહત્વપૂર્ણ ક્ષણને કેપ્ચર કરે છે, કારણ કે વિશ્વભરના સૈનિકો પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન ખાઈમાં લડવામાં મદદ કરવા માટે દળોમાં જોડાયા હતા.” “હું આશા રાખું છું કે આ ભવ્ય પેઇન્ટિંગ બ્રિટનના તે બહાદુર સૈનિકોની વાર્તા અને સાથીઓની જીતમાં તેઓએ અને અન્ય ઘણા લોકોના યોગદાનને જણાવવામાં મદદ કરશે.” પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન લગભગ 1.5 મિલિયન ભારતીય સૈનિકો તૈનાત કરવામાં આવ્યા હતા અને રેકોર્ડ્સ અનુસાર, પેઇન્ટિંગમાંના બે સૈનિકો લંડનમાં કલાકારની સામે બે મહિના પહેલા બેઠા હતા, તેમને ખાઈમાં લડવા માટે ફ્રાન્સ મોકલવામાં આવ્યા હતા, જેથી તે તેમની છબીઓ પેઇન્ટ કરી શકે, અને કેનવાસ પર કોતરણી કરી શકાય છે. તેને 20મી સદીના પ્રસિદ્ધ કલાકારની પેઇન્ટિંગના ઉત્તમ ઉદાહરણ તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યું છે, જેમાં બ્રિટિશ ઈતિહાસની એક મહત્વપૂર્ણ ક્ષણ દર્શાવવામાં આવી છે જ્યારે બ્રિટિશ સામ્રાજ્યના સૈનિકો યુરોપમાં લડવા આવ્યા હતા.
આ પણ વાંચો : મનીષ સિસોદિયાને ન મળી રાહત, કોર્ટે 14 દિવસ માટે જ્યુડિશિયલ કસ્ટડી વધારી
એવું માનવામાં આવે છે કે આ પેઇન્ટિંગ ડી લાસ્ઝલો દ્વારા તેમના અંગત સંગ્રહ માટે બનાવવામાં આવી હતી અને 1937માં તેમના મૃત્યુ સુધી તેમના સ્ટુડિયોમાં રાખવામાં આવી હતી. નિકાસ પર પ્રતિબંધ લાદવાનો યુકે સરકારનો નિર્ણય આર્ટ અને ઓબ્જેક્ટ્સ ઓફ કલ્ચરલ ઇન્ટરેસ્ટ (RCEWA) ની નિકાસ પરની સમીક્ષા સમિતિની સલાહને અનુસરે છે. સમિતિએ યુદ્ધ પ્રયાસોમાં ભારતીય યોગદાન અને તેમાં સામેલ વ્યક્તિઓના અભ્યાસ માટેના તેના ઉત્કૃષ્ટ મહત્વના માપદંડોના આધારે તેની ભલામણ કરી હતી. RCEWAના સભ્ય પીટર બાર્બરે જણાવ્યું હતું કે ફિલિપ ડી લાસ્ઝલો 20મી સદીની શરૂઆતમાં બ્રિટનના સૌથી પ્રતિષ્ઠિત ચિત્રકારોમાંના એક હતા. પરંતુ આ સંવેદનશીલ પોટ્રેટ વધુ પ્રભાવશાળી છે કારણ કે તે અધૂરું છે. આ પેઇન્ટિંગ મહારાજા અથવા સેનાપતિઓની નહીં પણ બે સામાન્ય ‘મધ્યમ વર્ગીય’ શીખ સૈનિકોની અપવાદરૂપે દુર્લભ ઝલક રજૂ કરે છે, જેઓ સોમના યુદ્ધની ભયાનકતા માટે રવાના થવાના હતા.
