આજે વિશ્વ સુનામી જાગૃતિ દિવસ : સુનામી વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે ઊજવવામાં આવે છે આ દિવસ

દુનિયામાં આશરે 700 મિલિયન જેટલી વસ્તી હાલમાં નીચાણવાળા ટાપુઓ અને દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં રહે છે,તેથી તેઓમાં સુનામી વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે દર વર્ષે 5 નવેમ્બરે આ દિવસ વિશ્વ સુનામી જાગૃતિ દિવસ મનાવવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો : આઝાદી માટે પ્રથમ સૈન્ય બનાવનાર ક્રાંતિકારી વાસુદેવ બળવંત ફડકેનો આજે જન્મદિવસ : જાણો તેમનાં ત્યાગ અને બલિદાન વિશે

દર વર્ષે વિશ્વ સુનામી જાગૃતિ દિવસ જીવલેણ કુદરતી આપત્તિ વિશે જાગૃતિ ફેલાવે છે. જેણે અત્યાર સુધી 2,60,000 થી વધુ લોકોના જીવ લીધા હતા. સંયુક્ત રાષ્ટ્રની અધિકૃત વેબસાઈટના અહેવાલ મુજબ, ડિસેમ્બર 2004માં હિંદ મહાસાગરમાં સુનામીની ઘાતક આપત્તિ છેલ્લા 100 વર્ષોમાં આવેલા કોઈપણ અન્ય કુદરતી સંકટને વટાવી ગઈ હતી.

 થાઇલેન્ડ સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત દેશ

આ આપત્તિમાં અત્યાર સુધી લાખો લોકો મૃત્યુ પામ્યા છે અને 14 દેશો સુનામીથી સૌથી વધુ પ્રભાવિત થયા છે. સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત દેશ થાઇલેન્ડ છે, થાઈલેન્ડ સરકારે 26 ડિસેમ્બર 2004ના રોજ હિંદ મહાસાગરમાં આવેલા ભૂકંપ તથા  સુનામીના કારણે 4,812 લોકોના મોત, 8,457 ઘાયલ અને 4,499 લોકો ગુમ થયાની જાણ કરી હતી. એક અંદાજ સૂચવે છે કે આ સુનામીમાં 2700 જેટલાં લોકો શ્રીલંકા, ઇન્ડોનેશિયા અને ભારતમાં મૃત્યુ પામ્યા હતા.

સુનામી વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે, ડિસેમ્બર 2015 માં યુએન જનરલ એસેમ્બલી (UNGA) એ 5 નવેમ્બરને વિશ્વ સુનામી જાગૃતિ દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો અને  ત્યારથી  આ દિવસ દર વર્ષે સતત મનાવવામાં આવે છે. યુએનના નીતિ-નિર્માણ અંગે નાગરિક સમાજો, દેશો અને અનેક આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓને સુનામીના કારણે થતા જોખમને ઘટાડવા માટે જાગૃતિ લાવવા અને તેમના નવીન અભિગમો શેર કરવા હાકલ કરી હતી. મુખ્યત્વે, આ દિવસ લોકોમાં અને 700 મિલિયન વસ્તી માટે સુનામી વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે મનાવવામાં આવે છે, જેઓ હાલમાં નીચાણવાળા ટાપુઓ અને દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં રહે છે.

વિશ્વની 50 ટકા વસ્તી દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં રહે છે 

યુએનના અહેવાલ મુજબ, વિશ્વની 50 ટકા વસ્તીનો અંદાજ દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં રહેતો હશે, જે તોફાન, સુનામી અને પૂરના અત્યંત સંપર્કમાં છે. સુનામી સાથે સંકળાયેલા જોખમો વિશે દરેકને શિક્ષિત કરવું અને સ્થિતિસ્થાપક વસ્તીનું નિર્માણ કરવા માટે અસરો ઘટાડવા માટે નીતિઓ અને વ્યૂહરચનાઓનું આયોજન કરવું મહત્વપૂર્ણ છે.

2020 માં, વિશ્વ સુનામી જાગૃતિ દિવસની રચના 30-દિવસની ઝુંબેશ તરીકે કરવામાં આવી હતી. જેમાં, ખાસ ધ્યાન વૈજ્ઞાનિક નિપુણતા, સ્વદેશી જ્ઞાન અને ડિસેમ્બર 2004ની સુનામીની સ્મૃતિ પર મૂકવામાં આવ્યું હતું. તાજેતરમાં, યુએન સેક્રેટરી-જનરલ એન્ટોનિયો ગુટેરેસે વિશ્વ સુનામી જાગૃતિ દિવસ માટે સંદેશ આપ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે જટિલ વૈશ્વિક કટોકટી વધી રહી હોવાથી આપણે તૈયાર રહેવાની જરૂર છે. સુનામીના જોખમને ઘટાડવું અને તમામ આફતો સામે સ્થિતિસ્થાપકતા ઉભી કરવી મહત્વપૂર્ણ છે અને તે માટે આપણે સેન્ડાઈ ફ્રેમવર્ક પર પહોંચાડવાની જરૂર છે.

વિશ્વ સુનામી જાગૃતિ દિવસ વર્ષ 2022ની થીમ

આપત્તિ જોખમ ઘટાડવા માટે વિશ્વ સુનામી જાગૃતિ દિવસ વર્ષ 2022ની થીમ “બહુ-સંકટ પ્રારંભિક ચેતવણી પ્રણાલીઓ અને આપત્તિ જોખમ માહિતીની ઉપલબ્ધતા અને ઍક્સેસમાં નોંધપાત્ર વધારો અને 2030 સુધીમાં લોકોનું મૂલ્યાંકન કરવું” છે.