આજે વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસ : મૃત્યુદરનું બીજું સૌથી મોટું કારણ છે સ્ટ્રોક

સ્ટ્રોક અંગે જાગૃતિ લાવવા દર વર્ષે 29મી ઓક્ટોબરે વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસ મનાવવામાં આવે છે. આ દિવસ સ્ટ્રોક માટે જાગરૂકતા વધારવા અને સ્ટ્રોક પર વૈશ્વિક કાર્યવાહીને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે મનાવવામાં આવે છે. કોઈપણ વ્યક્તિ, કોઈપણ સમયે સ્ટ્રોકનો અનુભવ કરી શકે છે. સ્ટ્રોક હાલમાં મૃત્યુદરનું બીજું સૌથી મોટું કારણ છે. ઉપરાંત સ્ટ્રોક એ વિશ્વભરમાં અપંગતાનું પણ ટોચનું કારણ છે. વિશ્વભરમાં 110 મિલિયન લોકોએ સ્ટ્રોકનો અનુભવ કર્યો છે.

આ પણ વાંચો : આજે વિશ્વ પોલિયો દિવસ : જાણો કેવી રીતે જડમાંથી નાબૂદ થયો આ રોગ

સ્ટ્રોક શું છે? 

જ્યારે મગજમાં લોહી યોગ્ય રીતે પહોંચતું નથી  અને મગજ કામ કરતું બંધ થઈ જાય છે, ઉપરાંત મગજ પર અચાનક એક એટેક થાય તેને સ્ટ્રોક અથવા બ્રેઇન સ્ટ્રોક કહેવામાં આવે છે.ત્યારે આવું થાય છે. મગજની પેશીઓમાં ઓક્સિજન અને લોહીનો અભાવ થાય છે ત્યારે સ્ટ્રોક થાય છે. આટલું જ નહીં, જ્યારે મગજમાં રક્તવાહિનીઓ ફાટે તો એને બ્રેઈન હેમરેજ કહેવાય છે. આ ઉપરાંત શિયાળામાં સ્ટ્રોકનું પ્રમાણ વધી જાય છે. ઠંડા વાતાવરણમાં લોહી જાડું થાય છે, જેને કારણે મગજમાં લોહીનો પ્રવાહ યોગ્ય રીતે થતો નથી, જે સ્ટ્રોકનું કારણ બને છે.

સ્ટ્રોકની સારવાર શું છે?

જો તમે ઇસ્કેમિક સ્ટ્રોકના પ્રથમ લક્ષણોના 3 કલાકની અંદર હોસ્પિટલમાં પહોંચો છો, તો તમને લોહીના ગંઠાવાનું તોડવા માટે થ્રોમ્બોલિટીક (“ક્લોટ-બસ્ટિંગ” દવા) નામની દવા મળી શકે છે. ટીશ્યુ પ્લાઝમિનોજેન એક્ટિવેટર (tPA) એ થ્રોમ્બોલિટીક છે. tPA સ્ટ્રોકમાંથી સાજા થવાની શક્યતાઓને સુધારે છે. આ સિવાય રિકોમ્બિનન્ટ ટીશ્યુ પ્લાઝમિનોજેન એક્ટિવેટર (TPA) નું IV ઈન્જેક્શન – જેને અલ્ટેપ્લેસ (એક્ટિવેસ) અથવા ટેનેક્ટેપ્લેસ (TNKase) પણ કહેવાય છે – તે ઇસ્કેમિક સ્ટ્રોક માટે ગોલ્ડ સ્ટાન્ડર્ડ સારવાર છે. TPA નું ઇન્જેક્શન સામાન્ય રીતે હાથની નસ દ્વારા પ્રથમ ત્રણ કલાકમાં આપવામાં આવે છે.

વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસનો ઇતિહાસ

વર્લ્ડ સ્ટ્રોક ઓર્ગેનાઈઝેશન (WSO), જેણે વર્ષ 2006માં વાર્ષિક ઈવેન્ટની સ્થાપના કરી હતી, તેણે વર્ષ 2010માં સ્ટ્રોકને જાહેર આરોગ્ય ઈમરજન્સી જાહેર કરી હતી. વર્ષ 2004માં કેનેડાના વાનકુવરમાં વર્લ્ડ સ્ટ્રોક કોંગ્રેસે 29મી ઓક્ટોબરને વર્લ્ડ સ્ટ્રોક ડે તરીકે જાહેર કર્યો હતો.

વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસનું મહત્વ

વર્લ્ડ સ્ટ્રોક ઓર્ગેનાઈઝેશન (WSO) એ સ્ટ્રોક સમુદાયને જાગરૂકતા વધારવા અને સ્ટ્રોક પર વૈશ્વિક પગલાંને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસની સ્થાપના કરી હતી.

રાષ્ટ્રીય, પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે નિર્ણય લેનારાઓ વચ્ચે સ્ટ્રોકની રોકથામ, તીવ્ર સારવારની ઍક્સેસ અને બચી ગયેલા અને સંભાળ રાખનારાઓ માટે સમર્થન વધારવા માટે જરૂરી ક્રિયાઓને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પણ આ દિવસની ઊજવણી કરવામાં આવે છે.

વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસ 2022 ની  થીમ

વર્લ્ડ સ્ટ્રોક ડે 2022 ની થીમ ‘મિનિટ્સ કેન સેવ લાઈફ’, #Precioustime છે.