આજે ૧૧ મેઃ પોખરણમાં પહેલા પરમાણુ પરીક્ષણની એ ગૌરવભરી યાદગાર ક્ષણો

• અટલ બિહારી વાજપેયીની શક્તિથી અમેરિકા આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયું, પોખરણના ત્રણ વિસ્ફોટોએ રચ્યો હતો ઈતિહાસ
• “આપણી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરી”: EAM જયશંકરે 1998ના પોખરણ પરમાણુ પરીક્ષણને યાદ કર્યું

નવી દિલ્હી, 11 મે: 26 વર્ષ પહેલા પૂર્વ વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીના ‘મિશન શક્તિ’એ માત્ર અમેરિકા જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વને આશ્ચર્યમાં મૂકી દીધું હતું. 11મી મે એ દિવસ હતો જ્યારે ભારતની અટલ બિહારી વાજપેયીની સરકારે પોખરણમાં પરમાણુ પરીક્ષણ કર્યું અને ભારત પરમાણુ શક્તિ રાષ્ટ્ર બન્યું. પરમાણુ શક્તિ પ્રાપ્ત કર્યા પછી, ભારત સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં સતત ઝડપથી વિકાસ કરી રહ્યું છે અને આજે ભારત પાસે 5000 કિમીની રેન્જ ધરાવતી બેલેસ્ટિક મિસાઈલો છે, સબમરીન છે, K-4 સબમરીન આધારિત મિસાઈલ સિસ્ટમ છે જેની રેન્જ 3 હજાર કિલોમીટર છે જે પાકિસ્તાન અને ચીનને પોતાના નિયંત્રણમાં લઈ શકે છે. 11 મે એ દિવસ હતો જ્યારે પોખરણમાં પરમાણુ પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. અટલ અને કલામની જોડીએ આખી દુનિયાને આશ્ચર્યમાં મૂકી દીધી હતી. અમેરિકાની ગુપ્તચર એજન્સીઓથી બચીને આ પરીક્ષણ કરવું સરળ ન હતું.

This day in 1998, an NDA Government finally exercised India’s nuclear weapon option. That momentous decision has since ensured our National Security.

The current NDA Government has built on that foundation, robustly countering terror and building our border infrastructure.

The…

— Dr. S. Jaishankar (Modi Ka Parivar) (@DrSJaishankar) May 11, 2024

વિદેશ પ્રધાન એસ જયશંકરે આજે શનિવારે શાસક એનડીએ સરકાર હેઠળ 1998 ના પોખરણ પરમાણુ પરીક્ષણને યાદ કર્યું અને પોસ્ટ કરીને લખ્યું કે, આ નિર્ણયથી ભારતની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત થઈ છે. NDAની વર્તમાન શાસક સરકાર અગાઉની 1998ની NDA સરકારના પગલે ચાલી રહી છે જે આતંકવાદનો મજબૂતીથી સામનો કરવાનો અને સરહદી માળખાકીય સુવિધાઓનું નિર્માણ કરવાનો લક્ષ્યાંક ધરાવે છે.

પરમાણુ પરીક્ષણની શું મજબૂરી હતી?

1962માં ચીન સાથેના યુદ્ધ પછી ભારતે પોતાની સંરક્ષણ શક્તિ વધારવાની જરૂરિયાત અનુભવવાનું શરૂ કર્યું. તે જ સમયે, ચીન અને પાકિસ્તાન સાથે મળીને પરમાણુ હથિયાર બનાવવાની કોશિશ કરી રહ્યા હતા. આવી સ્થિતિમાં ચીન અને પાકિસ્તાનના પડકાર વચ્ચે ભારત માટે પરમાણુ શક્તિ હોવી જરૂરી બની ગઈ હતી. ભારતે તેનું પ્રથમ પરમાણુ પરીક્ષણ 1974માં કર્યું હતું. તેનાથી તેણે વિશ્વને જણાવ્યું કે, ભારત પાસે પરમાણુ શસ્ત્રો છે.

પી.વી. નરસિમ્હા રાવને શ્રેય આપતા અટલ બિહારી વાજપેયી 

અટલ બિહારી વાજપેયી પોખરણ પરમાણુ પરીક્ષણનો શ્રેય તેમના પુરોગામી વડાપ્રધાન પી.વી. નરસિમ્હા રાવને આપતા હતા. તેઓ કહેતા હતા કે, 1996માં ખુરશી સંભાળ્યા બાદ રાવે બતાવી દીધું હતું કે, બોંબ તૈયાર છે. મેં તો માત્ર વિસ્ફોટ કર્યો. પહેલાથી જ રાવે આ ટેસ્ટની તૈયારી કરી રાખી હતી. 1996માં જ્યારે અટલ બિહારી સરકાર આવી ત્યારે તે(સરકાર) સ્થિર નહોતી. આવી સ્થિતિમાં પરમાણુ પરીક્ષણ કરવા માટે બે વર્ષ રાહ જોવી પડી હતી.

અટલ-કલામની જોડીએ દુનિયાને આશ્ચર્યમાં મૂકી દીધી 

તે સમયે સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંસ્થાનના વડા પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ એપીજે અબ્દુલ કલામ હતા. બંનેએ મળીને પરમાણુ પરીક્ષણનો પ્લાન તૈયાર કર્યો હતો. જેનો મુખ્ય પડકાર અમેરિકાની ગુપ્તચર સંસ્થાઓ હતી. અગાઉ પણ જ્યારે પરમાણુ પરીક્ષણનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો ત્યારે અમેરિકાએ તેનો વિરોધ કર્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં, આખી યોજના એવી રીતે કરવાની હતી કે અમેરિકન ગુપ્તચર એજન્સીઓને કોઈ સુરાગ ન મળે. CIA ભારત પર નજર રાખી રહી હતી. તેણે ભારત પર નજર રાખવા માટે ઉપગ્રહો પણ સ્થાપિત કર્યા હતા.

હકીકતમાં અમેરિકા ઇચ્છતું ન હતું કે ભારત પરમાણુ શક્તિ બને. જ્યારે ભારતે 1995માં પરીક્ષણ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો ત્યારે અમેરિકન ગુપ્તચર એજન્સીઓએ આ યોજનાને બરબાદ કરી દીધી હતી. તેથી, આ મિશન શક્તિને 1998માં ગુપ્ત રાખવામાં આવી હતી. વિજ્ઞાની પણ સેનાના કપડાં પહેરીને ટેસ્ટ કરવા આવ્યા હતા. પોખરણમાં કેટલાક મહિનાઓ પહેલા CIAને કન્ફ્યુઝ કરવાનું શરૂ કરી દેવામાં આવ્યું હતું. તેઓ અનુમાન પણ કરી શક્યા ન હતા કે શું થઈ રહ્યું છે.

પોખરણને પરમાણુ પરીક્ષણ માટે પસંદ કરવામાં આવ્યું કારણ કે અહીંની વસ્તી ઘણી દૂર હતી. રણમાં મોટા કૂવા ખોદવામાં આવ્યા હતા અને તેમાં ત્રણ બોમ્બ રાખવામાં આવ્યા હતા. આ પછી ટોચ પર રેતીના પહાડો બનાવવામાં આવ્યા. અમેરિકન ઉપગ્રહોને ડોજ કરવા માટે તમામ સામાન રાત્રે ટ્રકમાં પહોંચાડવામાં આવ્યો હતો. ટેસ્ટના દિવસે જોરદાર પવન હતો. આવી સ્થિતિમાં પહેલો બ્લાસ્ટ સાંજે 3.45 કલાકે કરવામાં આવ્યો હતો. આ વિસ્ફોટથી જમીનની નીચે સૂર્ય જેટલું તાપમાન ઉભું થયું. ખડકો વરાળ બની ગયા. આ પછી રેડિયો એક્ટિવિટી તરત જ બંધ કરી દેવામાં આવી હતી અને વિસ્ફોટને કારણે નજીકમાં ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા હતા. જ્યારે અમેરિકાને ભારત પરમાણુ શક્તિ બનવાના સમાચાર મળ્યા તો તે પણ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયું.

આ પણ જુઓ: અને આ રીતે 7 કરોડ રૂપિયાનો ઢગલો થયો રસ્તા ઉપર, જાણો સમગ્ર મામલો