OTP સ્કેમ રોકવા માટે સરકારે SBI અને ટેલિકોમ કંપનીઓ સાથે મળી કરી મોટી તૈયારીઓ
દિલ્હી, 24 એપ્રિલ: ભારતમાં ઝડપથી વધી રહેલા ઓનલાઈન ફ્રોડને જોતા સરકારે મોટી તૈયારીઓ કરી છે. ગૃહ મંત્રાલયે SBI કાર્ડ્સ અને પેમેન્ટ સર્વિસ અને ટેલિકોમ ઓપરેટર્સ સાથે મળીને એક ફૂલપ્રૂફ પ્લાન બનાવવાનો નિર્ણય કર્યો છે. આ તમામ હિતધારકો OTP સ્કેમ દ્વારા બેંકિંગ સેક્ટર પર થતા સાયબર હુમલાઓને રોકશે. સૂત્રોનું માનીએ તો આ માટે તૈયાર કરાયેલા સોલ્યુશનનું હાલમાં પરીક્ષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ સોલ્યુશન બેંકિંગ સિસ્ટમમાં ગ્રાહકોના નોંધાયેલા સરનામાના સ્થાન અને જ્યાં OTP વિતરિત કરવામાં આવે છે તેના આધારે કૌભાંડોને ઓળખશે.
30 હજાર કરોડની બેંક છેતરપિંડી
RBIના રિપોર્ટ અનુસાર, ગત નાણાકીય વર્ષ 2023માં ભારતમાં 302.5 અબજ રૂપિયા એટલે કે 30 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુની બેંક છેતરપિંડી નોંધાઈ છે. જો કે આ નાણાકીય વર્ષ 2021ના રૂ. 1.3 ટ્રિલિયન કરતાં ઘણું ઓછું છે. છેલ્લા દાયકાની વાત કરીએ તો 1 જૂન 2014થી 31 માર્ચ 2023 સુધીમાં ભારતીય બેંકોમાં 65,017 છેતરપિંડીના કેસ નોંધાયા છે, જેના કારણે 4.69 લાખ કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. સાયબર ગુનેગારો UPI કૌભાંડ, ક્રેડિટ કાર્ડ કૌભાંડ, OTP કૌભાંડ, નોકરી કૌભાંડ, ડિલિવરી કૌભાંડ વગેરે દ્વારા લોકોને છેતરે છે.
ઉકેલ આ રીતે કામ કરશે
OTP સ્કેમ્સને રોકવા માટે સરકાર દ્વારા જે ઉકેલ પર કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે તે બેંક ખાતા ધારકોના વાસ્તવિક સમયના સ્થાનના આધારે ફિશિંગ માટે ચેતવણીઓ જારી કરશે. આની મદદથી દૂરના સ્થળોએથી કરવામાં આવેલી છેતરપિંડી ઓળખી શકાય છે. આ ઉકેલ માટે SBI કાર્ડ અને ટેલિકોમ કંપનીઓ સાથે ભાગીદારી કરવામાં આવી છે. આ સોલ્યુશન ખાતાધારકોના રજિસ્ટર્ડ મોબાઈલ નંબરનું રીયલ ટાઈમ લોકેશન શોધી કાઢશે. ગ્રાહકના ઉપકરણના સ્થાન અને OTP પ્રાપ્ત કરવાના સ્થાન વચ્ચે કોઈ તફાવત જણાય કે તરત જ ગ્રાહકને ફિશિંગ એલર્ટ પ્રાપ્ત થશે, જેના કારણે સાયબર છેતરપિંડી અટકાવી શકાય છે.
આ સોલ્યુશન ગ્રાહકોને માત્ર ફિશિંગ ચેતવણીઓ જ નહીં મોકલશે, પરંતુ અગાઉ મોકલેલા OTPને બ્લોક કરવાનું પણ કામ કરશે. આ કારણે સાયબર ગુનેગારો જો ચુકવણી માટે OTP મેળવે તો પણ તેઓ છેતરપિંડી કરી શકશે નહીં. ઉદાહરણ તરીકે જો કોઈ ગ્રાહક દિલ્હીમાં હોય અને તેનો OTP બેંગલુરુમાં જાય છે, તો આ સોલ્યુશન ચેતવણી મોકલશે અને OTPને બ્લોક કરશે. ઈન્ડિયન સાયબર ક્રાઈમ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર (i4C) ના રિપોર્ટ અનુસાર સાયબર ગુનેગારોએ એપ્રિલ 2021 થી ડિસેમ્બર 2023 વચ્ચે 10,319 કરોડ રૂપિયાની OTP છેતરપિંડી કરી છે. આમાંના મોટા ભાગના છેતરપિંડીનું સ્થાન ચીન, કંબોડિયા અને મ્યાનમાર છે.
આ પણ વાંચો: નકલી એરબેગના વેચાણ દ્વારા લોકોનું જીવન જોખમમાં મૂકનાર ગેંગ ઝડપાઈ
