ભારત સાથે વેપાર કરવાની પાકિસ્તાનમાં માંગ ઉઠી, હવે શું કરશે પાડોશી દેશ?
- પાકિસ્તાની બિઝનેસમેન ભારત સાથે બિઝનેસ કરવા માંગે છે: ઈશાક ડાર
ઇસ્લામાબાદ, 25 માર્ચ: પાકિસ્તાનના બજારોમાં પણ ભારત સાથે સારા સંબંધોની માંગ વધવા લાગી છે. તાજેતરમાં જ પાકિસ્તાનની નવી સરકારે સંકેત આપ્યા છે કે ભારત સાથે વેપાર ફરી શરૂ થઈ શકે છે. જો કે, સંબંધો ક્યારે સામાન્ય થશે અથવા વેપાર માર્ગો ક્યારે ખુલશે તે અંગે પરિસ્થિતિ સ્પષ્ટ નથી. પાકિસ્તાને વર્ષ 2019માં ભારત સાથેના દ્વિપક્ષીય સંબંધો ખતમ કરી દીધા હતા.
પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રી ઈશાક ડારે સંકેત આપ્યા છે કે ભારત સાથે વેપાર ફરી શરૂ થઈ શકે છે. મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, શનિવારે તેમણે કહ્યું, ‘પાકિસ્તાની ઉદ્યોગપતિઓ ભારત સાથે વેપાર કરવા માંગે છે.’ સરકાર તમામ હિતધારકો સાથે વાત કરીને આની શક્યતાઓ શોધશે.’ ખાસ વાત એ છે કે પાકિસ્તાનમાં ભારત સાથે વેપાર ફરી શરૂ કરવાની ચર્ચા એવા સમયે શરૂ થઈ છે જ્યારે પાડોશી આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યો છે. ડારે ભારત સાથેના સંબંધો સામાન્ય કરતા પહેલા અર્થવ્યવસ્થાને સુધારવાનો પ્રયાસ કરવાનો સંકેત આપ્યો છે.
ધંધો કેમ બંધ થયો?
ઓગસ્ટ 2019 માં, ભારત સરકારે કલમ 370 નાબૂદ કરી. ત્યારથી પાકિસ્તાને ભારત સાથેના દ્વિપક્ષીય સંબંધો ખતમ કરી દીધા હતા. જો કે, એવું કહેવાય છે કે પાકિસ્તાની આયાત પર ભારત દ્વારા લાદવામાં આવેલ 200 ટકા ટેરિફ એક કારણ હતું. અગાઉ, ભારતે પાકિસ્તાનનો મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશન અથવા MFN દરજ્જો રદ કર્યો હતો. 14 ફેબ્રુઆરી 2019ના રોજ પુલવામા આતંકી હુમલા બાદ ભારતે આ પગલું ભર્યું હતું. તે આતંકવાદી ઘટનામાં, પાકિસ્તાની જૂથ જૈશ-એ-મોહમ્મદના આતંકવાદીઓએ વિસ્ફોટકોથી ભરેલા વાહનનો ઉપયોગ કરીને CRPFના કાફલાને નિશાન બનાવ્યું હતું. ત્યારે 40 જવાનો શહીદ થયા હતા. ઘટનાના 24 કલાક બાદ જ ભારતે પાકિસ્તાનનો MFN સ્ટેટસ પાછો ખેંચી લીધો હતો.
કારણો શું હોઈ શકે?
વેપાર ફરી શરૂ કરવા અંગે DAR તરફથી સ્પષ્ટપણે કંઈ કહેવામાં આવ્યું નથી. જો કે પાકિસ્તાનના બદલાતા વલણના ઘણા કારણો છે. આમાં પાકિસ્તાનની નવી સરકાર નવી નીતિની શક્યતાઓ દર્શાવી રહી છે. બીજું કારણ પાકિસ્તાનની આર્થિક સ્થિતિ પણ હોઈ શકે છે. ભારત સાથેનો વેપાર બંધ થવાને કારણે પાકિસ્તાનને દૂરના દેશોમાંથી સામાન આયાત કરવો પડે છે, જેના કારણે પહેલેથી જ ઓછો વિદેશી હૂંડિયામણ અનામત વધુ ઘટી રહ્યો છે.
આ પણ વાંચો: ભારતના Space Programme થી આખું વિશ્વ આકર્ષિત થયું, સહકાર આપવા લાગી હરોળ