વિશ્વની પ્રથમ CRISPR થેરાપી, મેડિકલના ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટેની અદભૂત શોધ

HD ડેસ્ક, 09 ડિસેમ્બર :એફડીએ દ્વારા હાલમાં મંજૂર કરવામાં આવેલ આનુવંશિક ઉપચાર જે એવા લોકો માટે ઉપલબ્ધ છે જેમને લેબર જન્મજાત એમોરોસિસ છે, જે એક દુર્લભ વારસાગત બીમારીની સ્થિતિ કે જે અંધત્વ તરફ દોરી જાય છે,જેમને બ્લડ કેન્સર છે, જેમ કે એક્યુટ લિમ્ફોબ્લાસ્ટિક લ્યુકેમિયા (ALL) અને ડિફ્યુઝ લાર્જ બી-સેલ લિમ્ફોમા તેમના માટે આ CAR ટી-સેલ થેરાપી મંજુર કરવામાં આવી છે. આ થેરાપી વિષે જાણીએ તો….

તબીબી વિજ્ઞાન માટે વિશ્વએ પ્રથમ CRISPR થેરાપીના આગમન સાથે ઐતિહાસિક રીતે એક નવી સિદ્ધી પ્રાપ્ત કરી. CRISPR-Cas9, એક ક્રાંતિકારી જીન-એડિટિંગ ટેક્નોલોજીએ આનુવંશિક વિકૃતિઓની સારવારમાં અભૂતપૂર્વ શક્યતાઓ માટે નવી રાહ બતાવી. વિશ્વની પ્રથમ CRISPR જે ક્લસ્ટર્ડ રેગ્યુલરલી ઇન્ટરસ્પેસ્ડ શોર્ટ પેલિન્ડ્રોમિક રિપીટ્સ માટે વપરાય છે, જે એક ક્રાંતિકારી જનીન-સંપાદન તકનીક છે જે સંશોધકોને અભૂતપૂર્વ ચોકસાઇ સાથે જનીનોમાં ફેરફાર કરવાની મંજૂરી આપે છે.

સીઆરઆઈએસપીઆરની ઉત્પત્તિ

ક્લસ્ટર્ડ રેગ્યુલરલી ઈન્ટરસ્પેસ્ડ શોર્ટ પેલિન્ડ્રોમિક રિપીટ્સ (સીઆરઆઈએસપીઆર) ટેક્નોલોજી મૂળ રીતે બેક્ટેરિયલ રોગપ્રતિકારક તંત્રમાંથી ઉભરી આવી છે. ડીએનએ ક્રમમાં લક્ષિત ફેરફારોને સક્ષમ કરીને જનીનોને સંપાદિત કરવા માટે બહુમુખી અને ચોક્કસ સાધન બનાવવા માટે વૈજ્ઞાનિકોએ આ સિસ્ટમનો ઉપયોગ કર્યો. આ પ્રગતિશીલ શોધ એ આનુવંશિક દવાના ભાવિ માટેની શરૂઆત છે. જે વૈજ્ઞાનિકોને આપણા કોષોની અંદરના DNA કોડને ચોક્કસપણે કાપી અને સંપાદિત કરવાની મંજૂરી આપે છે. આ પ્રગતિશીલ ટેક્નોલોજીએ ખામીયુક્ત જનીનોને ઠીક કરીને અથવા સંશોધિત કરીને આનુવંશિક વિકૃતિઓની સારવાર માટે નવો રસ્તો બતાવ્યો છે.

ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સ અને નૈતિક વિચારણાઓ

લોકો સુધી પહોંચતા પહેલા, પ્રથમ CRISPR થેરાપી તેની સલામતી અને અસરકારકતાની ખાતરી કરવા માટે સખત ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સમાંથી પસાર કરવામાં આવી છે. આ ટ્રાયલોએ માત્ર રોગનિવારક સંભવિતતાનું મૂલ્યાંકન નથી કર્યું. પરંતુ જનીન સંપાદનની આસપાસની નૈતિક ચિંતાઓને પણ સંબોધિત કરી છે. CRISPR ટેક્નોલોજીના ઉપયોગ વિશેની ચર્ચાઓ વિકાસ પ્રક્રિયા માટે અભિન્ન બની ગઈ છે, જે ભવિષ્યમાં જીન-એડિટિંગ થેરાપીઓ માટેના માળખાને આકાર આપશે.

પ્રથમ CRISPR થેરપીનો વિકાસ

પ્રથમ સફળ CRISPR થેરાપીએ 2019 માં વારસાગત ડિસઓર્ડર સાથે સંકળાયેલ ચોક્કસ જનીનને ઓળખવાની અને પછી ખામીયુક્ત આનુવંશિક ક્રમને સુધારવા માટે CRISPR-Cas9 નો ઉપયોગ કરવાની ઝીણવટભરી પ્રક્રિયા સામેલ હતી. આ ચિકિત્સાએ આનુવંશિક રોગોનો કેવી રીતે સંપર્ક કરી અને તેનો ઉપયોગ સિકલ સેલ રોગ તરીકે ઓળખાતા દુર્લભ આનુવંશિક વિકાર ધરાવતા દર્દીની સારવાર માટે કરવામાં આવ્યો હતો. આ સ્થિતિ લાલ રક્ત કોશિકાઓમાં CRISPR નો ઉપયોગ કરીને, વૈજ્ઞાનિકો રોગ માટે જવાબદાર પરિવર્તનને સુધારીને દર્દીના જનીનોને સંપાદિત કરવામાં સક્ષમ છે.

સફળતાના પડકારો

જેમ જેમ પ્રથમ CRISPR થેરાપી માનવ ઉપયોગ માટે પ્રવેશી તેમ દર્દીઓના જીવન પર તેની પરિવર્તનલક્ષી અસર જોવા મળી છે. આ થેરાપીમાં દર્દીના શરીરમાંથી કોષો કાઢવા, શરીરની બહારના ડીએનએને સંપાદિત કરવા અને પછી સુધારેલા કોષોને દર્દીમાં પાછા લાવવાનો સમાવેશ થાય છે. સિકલ સેલ રોગના કિસ્સામાં, આનુવંશિક ખામીને ઠીક કરીને સ્વસ્થ લાલ રક્ત કોશિકાઓ બનાવવાનો હેતુ છે. જોકે, લક્ષ્‍યાંકની બહારની અસરો અને લાંબા ગાળાની સલામતીની ચિંતાઓ જેવા પડકારોએ સંશોધકોને ટેક્નોલોજીને સતત રિફાઇન કરવા માટે પ્રેરિત કર્યા છે

જેમ જેમ આ એક્ષક્લુજીવ ટેક્નોલોજી વિકસિત થઈ રહી છે, તે ભવિષ્ય માટે એક આશાનું કિરણ કહી શકાય. જ્યાં આનુવંશિક રોગો માત્ર વ્યવસ્થાપિત નથી પરંતુ નાબૂદ થશે. આ શોધથી પરિવર્તનકારી ઉપચાર સુધીની સફર દવાના ઇતિહાસમાં એક મહત્વપૂર્ણ વ્યક્તિગત અને ચોક્કસ આરોગ્ય સંભાળ માટેનો નવો રસ્તો બતાવે છે.

આ પણ વાંચો : અવકાશ – બ્રહ્માંડ સંબંધે તમે કેટલાં રહસ્ય જાણો છો, ચાલો ચકાસીએ