વડાપ્રધાને દેશની આ સફળ યોજનાના દસ વર્ષ પૂરા થવા અંગે LinkedIn પોસ્ટ લખી, જાણો શું કહ્યું?
નવી દિલ્હી, 28 ઓગસ્ટ, 2024: ભારતમાં આજે ચાની કીટલી ચલાવતા લોકો, શાકભાજી વેચતા લોકો, અરે રસ્તાના કિનારે મકાઈ વેચતા લોકો પણ UPI સ્કેનર કોડનો ઉપયોગ કરીને ઑનલાઈન પેમેન્ટ સ્વીકારે છે. અને તેનું કારણ છે- દેશનો ગરીબમાં ગરીબ નાગરિક બેંક ખાતું ધરાવે છે. આ ક્રાંતિકારી પરિવર્તન દસ વર્ષ પહેલાં આજના દિવસે એટલે કે 28 ઓગસ્ટે શરૂ થયું હતું એ વાતને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આજે યાદ કરી છે. જનધન યોજના નામે શરૂ થયેલી આ યોજનાના દસ વર્ષ નિમિત્તે પીએમ મોદીએ તેમના વિવિધ સોશિયલ મીડિયા હેન્ડલ ઉપર વિગતો શૅર કરી. સાથે તેમણે તેમના લિંક્ડઈન (LinkedIn) પેજ ઉપર વિસ્તૃત લેખ પણ લખ્યો છે.
વડાપ્રધાને લિંક્ડઈન ઉપર લખેલા લેખનો સાર આ પ્રમાણે છેઃ
આજે પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના શરૂ થયાને એક દાયકો પૂર્ણ થયા છે. મારા માટે, આ પહેલ માત્ર એક નીતિ (યોજના) કરતાં વધુ હતી – તે એક એવા ભારતનું નિર્માણ કરવાનો પ્રયાસ હતો જ્યાં દરેક નાગરિક, તેની આર્થિક પૃષ્ઠભૂમિને ધ્યાનમાં લીધા વિના, ઔપચારિક બેંકિંગ ઉપકરણ સુધી પહોંચે. અમે 2014માં સત્તા સંભાળી ત્યારે પરિસ્થિતિ ઘણી અલગ હતી. સ્વતંત્રતાને લગભગ 65 વર્ષ થઈ ગયા હતા પરંતુ આપણા દેશના લગભગ અડધા પરિવારો માટે બેંકિંગની ઍક્સેસ (બેંકમાં ખાતું હોવું) એ દૂરનું સ્વપ્ન હતું . તેમની એક એવી દુનિયા હતી જ્યાં બચત ઘરમાં રાખવામાં આવતી હતી, જેમાં ઘણાં જોખમ પણ હતાં. ધિરાણ મેળવવાનું પણ તેમના માટે મુશ્કેલ હતું. નાણાકીય સુરક્ષાની ગેરહાજરીએ એ લોકોના ઘણાં સપનાં પૂરા થતા નહોતા.
સાડા ચાર દાયકા પહેલા તત્કાલીન (કોંગ્રેસ) સરકાર દ્વારા બેંકોનું રાષ્ટ્રીયકરણ કરવામાં આવ્યું હતું અને તે પણ ગરીબોના નામે કરવામાં આવ્યું હતું તે જોતાં આ સમસ્યા વધુ માર્મિક બની જાય છે! તેમ છતાં એ અરસામાં ગરીબોને ક્યારેય બેંકિંગની સુવિધા મળી નહોતી.
જ્યારે જન ધન યોજના લાગુ કરવામાં આવી હતી, ત્યારે મને તેની આસપાસની શંકાઓ પણ યાદ છે. કેટલાક લોકોએ પૂછ્યું- શું આટલી મોટી સંખ્યામાં લોકોને બેંકિંગ સિસ્ટમમાં લાવવા ખરેખર શક્ય છે? શું આ પ્રયાસ કોઈ નક્કર ફેરફારો તરફ દોરી જશે? હા. પડકારનો સ્કેલ પ્રચંડ હતો, પરંતુ તે વાસ્તવિકતા બને તે સુનિશ્ચિત કરવાનો ભારતના લોકોનો સંકલ્પ પણ હતો.
આજે, 53 કરોડથી વધુ લોકો કે જેમણે ક્યારેય કલ્પના પણ કરી ન હતી કે તેઓ બેંકમાં પ્રવેશ કરશે તેમના બેંક ખાતા છે. આ ખાતાઓમાં રૂ. થી વધુ જમા રકમ છે. 2.3 લાખ કરોડ. 65% થી વધુ ખાતાઓ કાં તો ગ્રામીણ અથવા અર્ધ-શહેરી વિસ્તારોમાં છે, આમ મહાનગરોની બહાર નાણાકીય સમાવેશની હિલચાલને લઈ જાય છે. લગભગ રૂ.નું ડાયરેક્ટ ટ્રાન્સફર. 39 લાખ કરોડ થયા છે.
મહિલા સશક્તિકરણની વાત છે ત્યાં સુધી જન ધન યોજના પરિવર્તનકારી સાબિત થઈ છે. લગભગ 30 કરોડ મહિલાઓને બેંકિંગ સિસ્ટમમાં લાવવામાં આવી છે. તેવી જ રીતે, યોજનાના લાભો અને અન્ય લાભો જે બેંક ખાતાને આભારી છે તેનાથી કરોડો SC, ST અને OBC પરિવારો પર સકારાત્મક અસર પડી છે. તેઓએ એવા પરિવારોને પણ લાભ આપ્યો છે જેઓ મધ્યમ અને નિયો-મધ્યમ વર્ગના છે.
જન ધન જેવી યોજનાની અસરકારકતા પર શંકા કરનારા એ જ તત્વો છે જેઓ આપણા રાષ્ટ્રમાં ડિજિટલ પેમેન્ટની જરૂરિયાતની ફરી મજાક ઉડાવી રહ્યા છે. પરંતુ, ભારતની ડિજિટલ પેમેન્ટની સફળતાની વાર્તા વિશ્વભરમાં જાણીતી છે. વિશ્વમાં 40% થી વધુ વાસ્તવિક સમયની ડિજિટલ ચૂકવણી ભારતમાં થાય છે!
આ પણ વાંચોઃ પીએમ મોદીના ઘરને ઘેરાવ કરીશુંઃ કોંગ્રેસ ધારાસભ્યની ધમકી, જૂઓ વીડિયો
