છેલ્લા દસ વર્ષમાં પેન્ડિંગ કેસોમાં આઠ ગણો વધારો થયો, આ વધતા જતા કેસોને ફક્ત બે વાર જ નિયંત્રિત કરવામાં આવ્યા છે
નવી દિલ્હી, 30 ઓગસ્ટ: સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસોની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. છેલ્લા દસ વર્ષમાં તેમાં આઠ ગણો વધારો થયો છે. તે જ સમયે, વધતા જતા કેસોને ફક્ત બે વાર જ નિયંત્રિત કરવામાં આવ્યા છે. હાલમાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસોની સંખ્યા લગભગ 83 હજાર છે, જે અત્યાર સુધીની સૌથી વધુ છે. મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે, 2009માં સુપ્રીમ કોર્ટમાં જજોની સંખ્યા 26થી વધારીને 31 કરવામાં આવી હતી. પરંતુ તેમ છતાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસોમાં કોઈ ઘટાડો થયો નથી. 2013માં સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસ 50 હજારથી વધીને 66 હજાર થઈ ગયા હતા. જોકે, 2014માં તે ઘટીને 63 હજાર થઈ ગયા હતા. તે સમયે CJI પી સતસિવમ અને આર.એમ.લોઢા હતા. બાદમાં, CJI HL દત્તુના કાર્યકાળ દરમિયાન, 2015માં સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસોની સંખ્યા 59 હજાર હતી.
પૂર્વ CJI રંજન ગોગોઈએ સરકારને SCમાં જજોની સંખ્યા વધારવા માટે મનાવી
ત્યારપછીના વર્ષ એટલે કે 2016માં સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસોની સંખ્યા 63 હજાર સુધી પહોંચી ગઈ. તે સમયે સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ ટી.એસ.ઠાકુર હતા. બાદમાં જસ્ટિસ જે. એસ.ખેકરના કાર્યકાળ દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસોની સંખ્યા ઘટીને 56 હજાર થઈ ગઈ. જસ્ટિસ ખેખરે કોર્ટમાં પેપરલેસ કામ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. 2018માં, જ્યારે જસ્ટિસ દીપક મિશ્રા CJI હતા, ત્યારે પેન્ડિંગ કેસ ફરી વધવા લાગ્યા અને 57 હજાર પર પહોંચી ગયા. આ પછી આવેલા CJI જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈએ સરકારને સુપ્રીમ કોર્ટમાં જજોની સંખ્યા વધારવા માટે મનાવી હતી, પરંતુ ન્યાયાધીશોની સંખ્યામાં વધારો થતાં કેસોની સંખ્યામાં પણ વધારો થયો અને પેન્ડન્સી વધીને 60 હજાર કેસ થઈ ગયા.
છેલ્લા બે વર્ષમાં ચાર હજાર વધુ પેન્ડિંગ કેસ નવા આવ્યા
જસ્ટિસ એસ બોબડેના કાર્યકાળ દરમિયાન કોરોના મહામારી આવી હતી અને કેસોની સુનાવણી અટકી ગઈ હતી. આ પછી, વર્ચ્યુઅલ રીતે ફરીથી સુનાવણી શરૂ થઈ અને કેસની સંખ્યા વધીને 65 હજાર થઈ ગઈ. 2021-22માં પણ કોવિડની અસર જોવા મળી હતી અને CJI NV રમન્નાના કાર્યકાળ દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસ સતત વધતા રહ્યા. વર્ષ 2021માં પેન્ડિંગ કેસો 70 હજારના આંકડાને સ્પર્શી ગયા છે. તે જ સમયે, 2022ના અંત સુધીમાં તેમની સંખ્યા 79 હજાર હતી. આ તે સમય હતો જ્યારે CJI રમન્ના અને UU લલિત નિવૃત્ત થયા અને DY ચંદ્રચુડ નવા CJI બન્યા. છેલ્લા બે વર્ષમાં ચાર હજાર વધુ પેન્ડિંગ કેસ નવા આવ્યા છે અને હવે આવા કુલ કેસ 83000ની નજીક છે. કુલ પેન્ડિંગ કેસોનો ચોક્કસ આંકડો 82,831 છે. તેમાંથી 27,604 કેસ એક વર્ષથી ઓછા જૂના છે.
