નદીઓનો બદલાઈ રહ્યો છે રંગ, કારણ જાણીને વૈજ્ઞાનિકો પણ રહી ગયા દંગ

• આર્કટિક પ્રદેશ બાકીના વિશ્વ કરતાં ચાર ગણી ઝડપથી થઈ રહ્યો છે ગરમ

નવી દિલ્હી, 30 મે, અમેરિકન રાજ્ય અલાસ્કામાં વહેતી નદીઓના પાણીનો રંગ વાદળીને બદલે કેસરી થવા લાગ્યો છે. છેવટે, નદીના પાણીના રંગમાં અચાનક ફેરફારનું કારણ શું છે? અલાસ્કાની નદીઓ અને નાળાઓનો રંગ બદલાઈ રહ્યો છે. પાણીનો રંગ સ્પષ્ટ વાદળીથી કાટવાળો નારંગી થઈ ગયો છે. રંગ બદલવા પાછળનું કારણ એવું છે કે વૈજ્ઞાનિકો પણ દંગ રહી ગયા છે. તેમના મતે, પરમાફ્રોસ્ટ ઓગળવાને કારણે છોડવામાં આવતા જીવલેણ રસાયણોને કારણે આવું થઈ રહ્યું છે. આ માટી અથવા પાણીમાં હાજર કાંપ છે જેનું તાપમાન બે કે તેથી વધુ વર્ષોથી સતત 0 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી નીચે રહે છે.

સમગ્ર વિશ્વમાં નદીઓ તેમના વિવિધ રંગો માટે જાણીતી છે. ઉદાહરણ તરીકે, કોલંબિયાના કાનો ક્રિસ્ટાલ્સ તેના “પાંચ રંગો” માટે પ્રખ્યાત છે. અને બોસ્નિયા અને હર્ઝેગોવિના અને સર્બિયા વચ્ચેની ડ્રિના નદી તેની લીલા માટે પ્રખ્યાત છે. જો કે, નદીનો નારંગી રંગ તદ્દન અસામાન્ય અને ચિંતાજનક છે. અલાસ્કાની નદીઓ નારંગી થઈ રહી છે. દરેક જણ આ અંગે ચિંતિત છે. નેશનલ પાર્ક સર્વિસ, યુનિવર્સિટી ઓફ કેલિફોર્નિયા અને યુએસ જીઓલોજિકલ સર્વેના સંશોધકોએ ઓછામાં ઓછા 75 સ્થળોનો સર્વે કર્યો. અલાસ્કાની બ્રૂક્સ રેન્જમાં આવેલી નદીઓ અને નાળાઓનું પાણી જાણે કાટવાળું બની ગયું હોય તેવું જોવા મળ્યું  છે. છેલ્લા 10 વર્ષમાં પાણી નારંગી રંગ જેવુ થઈ ગયું છે. અમેરિકન વૈજ્ઞાનિકોના સંશોધનના પરિણામો અર્થ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયા છે.

પાણીના રંગમાં ફેરફારનું કારણ જાણો

સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું કે પાણીના રંગમાં ફેરફારનું કારણ આયર્ન, જસત, તાંબુ, નિકલ અને સીસા જેવી ધાતુઓ છે. આમાંની કેટલીક ધાતુઓ નદીઓ અને નાળાઓ માટે ઝેરી છે. પરમાફ્રોસ્ટ ઓગળવાને કારણે હજારો વર્ષોથી જમીનમાં દટાયેલા ખનીજ પાણીમાં ભળી જાય છે. અભ્યાસના સહ-લેખક બ્રેટ પૌલિને સીએનએનને કહ્યું, ‘અમે કેલિફોર્નિયા અને એપાલાચિયાના ભાગોમાં આ રંગ જોવા માટે ટેવાયેલા છે, જ્યાં ખાણકામનો ઇતિહાસ છે. આ એક ઉત્તમ પ્રક્રિયા છે જે ખંડીય યુ.એસ.ની નદીઓમાં થાય છે જે 1850 થી 100 વર્ષથી વધુ સમયથી ખાણકામથી પ્રભાવિત છે. અભ્યાસ મુજબ, ઓર્ગેનિક કાર્બન, પોષક તત્ત્વો અને પારો જેવા ધાતુઓ આર્કટિક જમીનના પરમાફ્રોસ્ટમાં કુદરતી રીતે જોવા મળે છે. ઊંચા તાપમાનને લીધે, આ ખનિજો અને તેમની આસપાસના પાણીના સ્ત્રોતો એક સાથે ભળી ગયા છે અને પરમાફ્રોસ્ટ પીગળી ગયા છે.

આબોહવા પરિવર્તનનું અણધાર્યું પરિણામ

આર્કટિક પ્રદેશ બાકીના વિશ્વ કરતાં ચાર ગણી ઝડપથી ગરમ થઈ રહ્યો છે. અહીંની માટી અન્ય જગ્યાઓ કરતાં વધુ ઝડપથી પીગળી રહી છે. આ આબોહવા પરિવર્તનનું અણધાર્યું પરિણામ છે. સંશોધકો સેટેલાઇટ ઇમેજ દ્વારા જાણવા માગતા હતા કે નદીના પ્રવાહનો રંગ ક્યારે બદલાય છે. પૌલિને સીએનએનને કહ્યું, ‘મોટાભાગની જગ્યાએ આવું 2017 અને 2018 વચ્ચે થયું હતું.

 આ પણ વાંચો..અગ્નિબાણ સૉર્ટેડ સફળતાપૂર્વક લોન્ચ: ISROએ સ્ટાર્ટઅપ કંપની અગ્નિકુલ કોસ્મોસને પાઠવ્યા અભિનંદન