નવી દિલ્હી, 21 એપ્રિલ : કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને દેશમાં ચાલી રહેલા ગેરકાયદેસર અંગ પ્રત્યારોપણના મામલા સામે કડક કાર્યવાહી કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. ઉપરાંત, આરોગ્ય મંત્રાલયે કહ્યું છે કે કોઈપણ હોસ્પિટલનું લાયસન્સ ગેરકાયદેસર રીતે અંગ પ્રત્યારોપણ કરતી અથવા અંગ પ્રત્યારોપણ માટે કાયદાનું ઉલ્લંઘન કરતી હોવાનું જણાયું હતું.
સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે તમામ રાજ્યોને પત્ર લખ્યો
ભારત સરકારના આરોગ્ય સેવાઓના મહાનિર્દેશક ડૉ. અતુલ ગોયલે આ સંબંધમાં તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને પત્ર લખ્યો છે. આ પત્રમાં ડૉ. ગોયલે કહ્યું છે કે તમામ અંગ પ્રત્યારોપણનો તમામ ડેટા માસિક ધોરણે નેશનલ ઓર્ગન અને ટિશ્યુ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ ઓર્ગેનાઈઝેશન સાથે શેર કરવામાં આવે. તેમાં દેશના નાગરિકો તેમજ વિદેશી નાગરિકોનો ડેટા સામેલ હોવો જોઈએ. હરિયાણા અને રાજસ્થાનમાં ગેરકાયદેસર અંગ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ રેકેટનો ખુલાસો થયા બાદ સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયનો આ આદેશ સામે આવ્યો છે. જેમાં બાંગ્લાદેશના લોકો પણ સામેલ હતા.
હોસ્પિટલનું રજીસ્ટ્રેશન રદ કરવા સૂચના
સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે પત્રમાં લખ્યું છે કે ‘દેશમાં વિદેશી નાગરિકોને અંગ પ્રત્યારોપણના નોંધાયેલા કેસોમાં વધારો થયો છે. આવી સ્થિતિમાં આ બાબતોની પણ સમીક્ષા થવી જોઈએ. માનવ અંગો અને પેશીઓના પ્રત્યારોપણ અધિનિયમ (THOTA), 1994 હેઠળ, રાજ્ય દ્વારા નિયુક્ત કરવામાં આવેલી ટીમે તેમના સંબંધિત રાજ્યોમાં વિદેશી નાગરિકોને કરવામાં આવેલા અંગ પ્રત્યારોપણના કેસોની તપાસ કરવી જોઈએ. પત્રમાં ડૉ. ગોયલે એમ પણ લખ્યું છે કે ‘જો કાયદાનું ઉલ્લંઘન થાય તો કડક પગલાં લેવા જોઈએ અને ગેરકાયદેસર અંગ પ્રત્યારોપણમાં સામેલ હોસ્પિટલનું રજિસ્ટ્રેશન રદ કરવા જેવી કાર્યવાહી કરવી જોઈએ.’
અંગ પ્રત્યારોપણના કેસોની તપાસ અને સમીક્ષા માટેની સૂચનાઓ
સરકારે અંગદાન કરનાર વ્યક્તિ અને અંગ દાન લેનાર વ્યક્તિ બંનેની ઓળખ ફરજિયાત બનાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે સાથે જ, એવી સિસ્ટમ બનાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે કે જેમાં સરકારી અધિકારીઓ સમયાંતરે અંગ પ્રત્યારોપણના કેસોની તપાસ અને સમીક્ષા કરતા રહે. સરકારે 15 દિવસમાં અંગ પ્રત્યારોપણના મામલાનો રિપોર્ટ આપવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. 4 એપ્રિલના રોજ, હરિયાણાના ગુરુગ્રામ આરોગ્ય વિભાગની એક ટીમે એક હોટલ પર દરોડા પાડીને એક રેકેટનો પર્દાફાશ કર્યો જેમાં પૈસાના બદલામાં લોકોની કિડની કાઢીને દર્દીઓમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવી રહી હતી. આ રેકેટ જયપુરની બે ખાનગી હોસ્પિટલોમાં ચાલતું હતું. આ કેસમાં બાંગ્લાદેશના નાગરિકોને પૈસાની લાલચ આપીને તેમની કિડની કાઢી નાખવામાં આવી રહી હતી.
