હવે રાજ્યોને સહાય માટે CBDC – ડિજીટલ કરન્સી મળી શકે છેઃ આરબીઆઇની વિચારણા

મુંબઇ, 14 માર્ચઃ ડિજીટલ કરન્સી -CBDC-નો વપરાશ ઓછો છે ત્યારે રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઇન્ડિયા (આરબીઆઇ) ડિજીટલ કરન્સીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે રાજ્યો દ્વારા કેશ ટ્રાન્સફર સ્કીમ અંગે વિચારી રહી છે. તેના પ્રારંભ રૂપે બેન્કોએ ઓડીશા સરકારને સુભદ્રા સ્કીમ માટે CBDCનો ઉપયોગ કરીને ભંડોળ ટ્રાન્સફર કરવાનું શરૂ કર્યુ છે. અન્ય રાજ્ય સરકારો પણ ડિજીટલ કરન્સીનો ઉપયોગ કરે તે માટેની હાલમાં ચર્ચા કરવામાં આવી રહી છે. આમ હવે હવે રાજ્યોને સહાય માટે ડિજીટલ કરન્સી મળી શકે છે.

CBDC શું છે?

ઉલ્લેખનીય છે કે CBDCને રાખી શકાય છે અને બેન્કો અને નોન-બેન્કો દ્વારા વ્યક્તિથી વ્યક્તિને તેમજ વ્યક્તિ દ્વારા વેપારીને ચૂકવણી કરવાના વ્યવહારોમાં ઇ-રૂપી વોલેટ દ્વારા CBDCનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. સૂત્રોના અનુસાર સુભદ્રા યોજના ડિજિટલ રૂપિયાનો ઉપયોગ કરીને ભંડોળનું વિતરણ કરવા માટેનો પ્રથમ સરકારી કાર્યક્રમ હતો. ઓડિશામાં મળેલી સફળતા બાદ, રાજસ્થાન, ગોવા અને કેટલાક અન્ય રાજ્યોમાં CBDCને સરકારી યોજનાઓમાં એકીકૃત કરવા માટે ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે.

રિટેલ ઉપયોગ માટે CBDC અથવા ઈ-રુપીને અપનાવવાની પ્રક્રિયા ધીમી ગતિએ વધી રહી હોવા છતાં પણ આ સરકારી યોજનાઓ બેંકોને કામગીરીને ઝડપથી વધારવામાં મદદ કરી રહી છે.

સરકારી યોજનાઓ અમને ખૂબ જ ટૂંકા સમયમાં CBDC વ્યવહારોમાં નોંધપાત્ર સ્કેલ હાંસલ કરવામાં મદદ કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, સુભદ્રા યોજનાથી લગભગ 10 મિલિયન મહિલાઓને લાભ થવાની અપેક્ષા છે. ઉચ્ચ વ્યવહાર વોલ્યુમો વપરાશકર્તાની સમસ્યાઓને સમજવા અને તેના નિરાકરણ માટે નિર્ણાયક છે,” એમ એક વરિષ્ઠ બેંક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.

અજમાયશ બાદ ઈ-રુપીના દેશવ્યાપી લોન્ચની જાહેરાત

ગયા મહિને એક મીટિંગમાં, આરબીઆઈએ બેંકોને તેની લોકપ્રિયતા વધારવા માટે CBDC માટે નવા ઉપયોગના કેસોની શોધી કાઢવા જણાવ્યું હતું. અધિકારીઓએ જણાવ્યા અનુસાર, આરબીઆઈ તેની અસરનું મૂલ્યાંકન કર્યા પછી અને સંપૂર્ણ અજમાયશ હાથ ધર્યા પછી જ ઈ-રુપીના દેશવ્યાપી લોન્ચની જાહેરાત કરવાની યોજના ધરાવે છે. સર્વોચ્ચ બેંક વ્યાપક અમલીકરણને ધ્યાનમાં લેતા પહેલા તેની ડિઝાઇન, મજબૂતાઈ અને સુરક્ષામાં સંપૂર્ણ વિશ્વાસ રાખવા માંગે છે.

ડિજિટલ ચલણમાં અમુક ભથ્થાં પ્રદાન કરવામાં આવે છે

બેંકો હવે તેમના કર્મચારીઓને ડિજિટલ ચલણમાં અમુક ભથ્થાં પ્રદાન કરી રહી છે. એક ખાનગી બેંકના વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “અમે અમારા કર્મચારીઓને ઑફિસ કેન્ટીનમાં ડિજિટલ ચલણનો ઉપયોગ કરવા અને કેટલાક ભથ્થા સીધા તેમના CBDC વૉલેટમાં ક્રેડિટ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરીએ છીએ.”

આ પણ વાંચોઃ