THAAD Missile/ અમેરિકાએ ઈઝરાયેલને આપેલી આ સંરક્ષણ પ્રણાલી કેટલી ઘાતક છે; જાણો

નવી દિલ્હી, 14 ઓકટોબર: પશ્ચિમ એશિયામાં હાલમાં વ્યાપક તણાવ છે. ઇઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચે એક વર્ષથી વધુ સમયથી યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. આ સંઘર્ષ હવે આસપાસના વિસ્તારોમાં ફેલાઈ ગયો છે. ઈરાન સમર્થિત સશસ્ત્ર જૂથ હિઝબુલ્લાહ પણ શરૂઆતથી જ આ યુદ્ધમાં સામેલ છે. તે જ સમયે, ઇઝરાયેલ લેબનોનમાં હિઝબુલ્લાહને નિશાન બનાવવા માટે હવાઈ હુમલા પણ કરી રહ્યું છે, જેમાં હિઝબુલ્લાના નેતા હસન નસરાલ્લાહ સહિત 1,400 થી વધુ લોકો માર્યા ગયા છે.

આ યુદ્ધમાં અમેરિકાએ પણ મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી છે, જેણે ઇઝરાયેલને શસ્ત્રો અને સહાય પેકેજમાં મદદ કરી છે. હવે અમેરિકાએ તેની સૌથી અદ્યતન મિસાઈલ ડિફેન્સ સિસ્ટમ ‘THAD’ અને અમેરિકન સૈનિકોને ઈઝરાયેલ મોકલવાનો નિર્ણય કર્યો છે. અમેરિકાએ આ નિર્ણયને ઈરાનના કોઈપણ બેલેસ્ટિક મિસાઈલ હુમલાથી ઈઝરાયેલમાં અમેરિકનોને બચાવવાની તેની પ્રતિબદ્ધતા ગણાવ્યો છે. તે જ સમયે, ઈરાને આ નિર્ણયનો વિરોધ કર્યો છે અને અમેરિકાને ચેતવણી આપી છે કે તે તેની સૈન્ય દળોને ઈઝરાયેલથી દૂર રાખે.

ચાલો જાણીએ THAAD મિસાઈલ શા માટે ચર્ચામાં છે? અમેરિકાએ ઈઝરાયેલને શું આપ્યું છે તે થાડ? શું છે આ મિસાઈલ ડિફેન્સ સિસ્ટમની ખાસિયત? તેનો ઉપયોગ પહેલા ક્યારે કરવામાં આવ્યો છે? હવે ઈઝરાયેલને આની જરૂર કેમ પડી?

શા માટે ચર્ચામાં છે થાડ મિસાઈલ?
હકીકતમાં, યુએસ સંરક્ષણ વિભાગ પેન્ટાગોને રવિવારે જાહેરાત કરી હતી કે અમેરિકા ઇઝરાયેલને THAAD (ટર્મિનલ હાઇ એલ્ટિટ્યુડ એરિયા ડિફેન્સ) મિસાઇલ સિસ્ટમ પ્રદાન કરશે. આ સાથે મિસાઈલ ડિફેન્સ સિસ્ટમના સંચાલન માટે સૈનિકોને પણ મોકલવામાં આવશે.

પેન્ટાગોનના પ્રવક્તા મેજર જનરલ પેટ રાયડરે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે સંરક્ષણ સચિવ લોયડ ઓસ્ટીને રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડનના નિર્દેશ પર THAAD ની તૈનાતીને મંજૂરી આપી હતી. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે એપ્રિલ અને ઓક્ટોબરમાં ઈરાન દ્વારા ઈઝરાયેલ પર બેલેસ્ટિક મિસાઈલ હુમલા બાદ મિસાઈલ સિસ્ટમ ઈઝરાયેલની હવાઈ સંરક્ષણને મજબૂત કરવામાં મદદ કરશે. આ સિવાય રવિવારે જ જો બાઈડને કહ્યું હતું કે તેઓ ઇઝરાયેલની સુરક્ષા માટે THAAD તૈનાત કરવા સંમત થયા છે.

લેબનોનમાં હિઝબુલ્લાના વડાના મોતનો બદલો લેવા ઈરાને 1 ઓક્ટોબરે ઈઝરાયેલ પર જોરદાર હુમલો કર્યો હતો. આ હુમલામાં લગભગ 180 મિસાઈલો ઈઝરાયેલની પોઝિશન પર છોડવામાં આવી હતી. ન્યૂઝ એજન્સી એપીએ દાવો કર્યો છે કે ઈઝરાયેલ ઈરાનના 1 ઓક્ટોબરના હુમલાનો જવાબ આપવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે.

THAAD મિસાઇલ ડિફેન્સ સિસ્ટમ શું છે?
THAAD એ અમેરિકાની સૌથી અદ્યતન મિસાઈલ ડિફેન્સ સિસ્ટમ છે, જેનું પૂરું નામ ટર્મિનલ હાઈ એલ્ટિટ્યુડ એરિયા ડિફેન્સ છે. અમેરિકન સંરક્ષણ અને એરોસ્પેસ ઉત્પાદક લોકહીડ માર્ટિને THAAD ડિઝાઇન કરી છે. લોકહીડ માર્ટિન અનુસાર, THAAD ટૂંકા, મધ્યમ અને મધ્યવર્તી-રેન્જની બેલેસ્ટિક મિસાઈલ ધમકીઓ સામે અત્યંત અસરકારક સંરક્ષણ પ્રણાલી છે.

THAAD એ એકમાત્ર યુએસ સિસ્ટમ છે જે વાતાવરણની બહાર અને અંદરના લક્ષ્યોને અટકાવવા માટે રચાયેલ છે. THAAD એ વર્તમાન અને ઉભરતા જોખમો સામે અસરકારકતામાં સતત સુધારો કર્યો છે.

THAAD મિસાઇલ ડિફેન્સ સિસ્ટમની વિશેષતા શું છે?
THAAD સિસ્ટમ ખાસ કરીને બેલિસ્ટિક મિસાઇલોને મારવા માટે બનાવવામાં આવી છે. ગ્રાઉન્ડ-આધારિત સિસ્ટમ પાસે કોઈ શસ્ત્રો નથી અને તેનો ઉપયોગ ઇમારતો પર હુમલો કરવા અથવા આક્રમક હુમલા કરવા માટે થતો નથી. તેના બદલે, સિસ્ટમ ફક્ત આવનારી ટૂંકી, મધ્યમ અને મધ્યવર્તી-રેન્જની બેલેસ્ટિક મિસાઇલોનો સામનો કરે છે. આ સંરક્ષણ પ્રણાલી 150 થી 200 કિલોમીટર (93 થી 124 માઇલ) ની રેન્જમાં લક્ષ્યોને હિટ કરી શકે છે.

THAAD ને ‘પેટ્રિયોટ’ માટે પૂરક પ્રણાલી તરીકે ગણવામાં આવે છે, પરંતુ તે વધુ વ્યાપક વિસ્તારને હુમલાથી સુરક્ષિત કરવામાં સક્ષમ છે. પેટ્રિયોટ એક મોબાઈલ ઈન્ટરસેપ્ટર સરફેસ ટુ એર મિસાઈલ સિસ્ટમ છે, જેનો મોટાભાગે અમેરિકન આર્મી દ્વારા ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

અમેરિકી સંસદના એક રિપોર્ટ અનુસાર તેની સેનામાં સાત THAAD સિસ્ટમ છે. દરેક સિસ્ટમમાં સામાન્ય રીતે છ ટ્રક-માઉન્ટેડ લૉન્ચર્સ, 48 ઇન્ટરસેપ્ટર્સ, રેડિયો અને રડાર સાધનો હોય છે અને તેને ચલાવવા માટે 95 સૈનિકોની જરૂર પડે છે. મિસાઇલ સિસ્ટમની વ્યાપક માંગ છે, ખાસ કરીને યુક્રેન દ્વારા, જે યુદ્ધની શરૂઆતથી રશિયન બેલેસ્ટિક મિસાઇલ હુમલાઓથી પ્રભાવિત છે.

ઇઝરાયેલને શા માટે થાડની જરૂર હતી?
હકીકતમાં 1 ઓક્ટોબરના રોજ ઈરાને ઈઝરાયેલ પર બેલેસ્ટિક મિસાઈલથી હુમલો કર્યો હતો. આ હુમલાના જવાબમાં ઈઝરાયેલના રક્ષા મંત્રી યોવ ગાલાંટે ઈરાન સામે વિનાશક હુમલાની ધમકી આપી છે. ગેલન્ટે કહ્યું કે ઈઝરાયેલનો હુમલો શક્તિશાળી, ચોક્કસ અને સૌથી વધુ આઘાતજનક હશે. શું થયું અને કેવી રીતે થયું તે ઈરાન સમજી શકશે નહીં.

તે જ સમયે, અમેરિકન અખબાર વોશિંગ્ટન પોસ્ટે તેના એક અહેવાલમાં કહ્યું છે કે થાડની તૈનાતી એ સંકેત છે કે અમેરિકાને આશા છે કે ઇઝરાયેલનો હુમલો એટલો વ્યાપક હશે કે ઇરાનીઓએ જવાબ આપવો પડશે. દરમિયાન, રવિવારે, હિઝબોલ્લાહએ હવાઈ સંરક્ષણને ટાળ્યું અને ઉત્તરી ઇઝરાયલી શહેર બિન્યામિના નજીક IDF બેઝ પર ડ્રોન હુમલો કર્યો. આ હુમલામાં ચાર ઈઝરાયેલી સૈનિકો માર્યા ગયા હતા અને ઓછામાં ઓછા સાત અન્ય ઘાયલ થયા હતા.

હવે પેન્ટાગોનના પ્રવક્તા પેટ રાયડરે કહ્યું છે કે થાડ ઈઝરાયેલની સંકલિત એર ડિફેન્સ સિસ્ટમને મજબૂત કરશે. પેન્ટાગોન માને છે કે ઇઝરાયેલની સુરક્ષા ઉપરાંત, THAAD ઇઝરાયેલમાં અમેરિકનોને ઇરાનના કોઈપણ બેલેસ્ટિક મિસાઇલ હુમલાથી પણ સુરક્ષિત કરશે. તેણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે યુએસ સેનાએ ગયા વર્ષે ઈઝરાયેલ પર 7 ઓક્ટોબરના હુમલા બાદ પશ્ચિમ એશિયામાં સિસ્ટમ તૈનાત કરી હતી અને તે પણ 2019માં તાલીમ કાર્યક્રમના ભાગરૂપે.

ઇઝરાયેલ પાસે અન્ય મિસાઇલ વિરોધી સંરક્ષણ પ્રણાલીઓ પણ છે, જેમાં આયર્ન ડોમ, એરો અને ડેવિડ સ્લિંગ જેવી સિસ્ટમનો સમાવેશ થાય છે. THAAD ઇઝરાયેલની પહેલાથી જ મહત્ત્વપૂર્ણ એર ડિફેન્સ સિસ્ટમમાં બીજું સ્તર ઉમેરશે. ઇઝરાયેલે તાજેતરમાં જ યુએસ નિર્મિત પેટ્રિઓટ સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરવાનું બંધ કરી દીધું છે.

આ પણ વાંચો : દુનિયાની આ જમીન પર કોઈ દેશનો નથી કબજો, કોઈપણ જઈને બની શકે છે PM