ચંદ્ર ઉપર થયું સૂર્યાસ્ત, 10 દિવસની સફળ કામગીરી કર્યા બાદ હવે પ્રજ્ઞાન રોવર અને વિક્રમ લેન્ડર સ્લીપ મોડ કરાયા
ચંદ્રને લગતા રહસ્યને ઉકેલવાની 10 દિવસ સુધી કોશિશ કર્યા બાદ આખરે રોવર પ્રજ્ઞાન ગાઢ નિંદ્રામાં સરી પડ્યો. ચંદ્ર પર હવે લાંબી રાત છે અને પ્રજ્ઞાન રોવર અને વિક્રમ લેન્ડર માટે માઈનસ 200 તાપમાનમાં કામ કરવું શક્ય નથી, પરંતુ સ્લીપ મોડમાં જતા પહેલા રોવર અને લેન્ડરે આપણને આવી ઘણી માહિતી આપી છે, જેનાથી માનવતાને ફાયદો થઈ શકે છે. 14 જુલાઈએ ભારતે તેનું મિશન ચંદ્રયાન-3 લોન્ચ કર્યું હતું. 40 દિવસની સફર પૂર્ણ કર્યા પછી, 23 ઓગસ્ટના રોજ, ચંદ્રયાન ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતર્યું અને ભારત તરત જ વિકસિત દેશોની યાદીમાં સામેલ થઈ ગયું જેણે ચંદ્ર પર તેમના મિશન લેન્ડ કરવામાં સફળતા મેળવી હતી.
લેન્ડર-રોવર 100 મીટરના અંતરે ઊભું છે
10 દિવસ સુધી સચોટ માહિતી ભેગી કર્યા બાદ પ્રજ્ઞાન રોવરે તેનું કામ પૂર્ણ કર્યું છે. તે હવે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સુરક્ષિત રીતે પાર્ક કરવામાં આવ્યું છે, અથવા તેના બદલે તે હવે ચંદ્ર પર શાંતિથી સૂઈ જશે. તેને સ્લીપ મોડમાં સેટ કરવામાં આવ્યું છે. શિવશક્તિ પોઈન્ટ પર રોવર અને લેન્ડર વચ્ચે 100 મીટરનું અંતર છે. પ્રજ્ઞાન રોવર પર બંને APXS અને LIBS પેલોડ્સ બંધ કરવામાં આવ્યા છે. આ પેલોડ્સ દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલ ડેટા લેન્ડર દ્વારા અમારા સુધી પહોંચ્યો છે.
22 સપ્ટેમ્બરે ચંદ્ર પર ફરીથી સૂર્યોદય થશે
જોકે તેની બેટરી હજુ પણ સંપૂર્ણ ચાર્જ છે. એવું પણ શક્ય છે કે તે ફરી એકવાર કામ કરવાનું શરૂ કરી શકે, આ કારણ છે કે રોવરને એવા ખૂણા પર મૂકવામાં આવ્યું છે કે જ્યારે 22 સપ્ટેમ્બરે ચંદ્ર ઉગે છે, ત્યારે સૂર્યની કિરણો તેની સોલર પેનલ પર પડે છે. જો આવું થાય તો તે ફરીથી કામ કરી શકે છે. અમારા રોવર્સ અને લેન્ડર્સ સૂર્યપ્રકાશમાંથી પાવર જનરેટ કરી શકે છે, જે તેમના સાધનો માટે જરૂરી છે. પાવર વિના, તેમાં સ્થાપિત વૈજ્ઞાનિક ઉપકરણોને નુકસાન થઈ શકે છે.
પ્રજ્ઞાન રોવરને 100 મીટરનું અંતર કાપ્યું હતું
પ્રજ્ઞાન રોવરે શિવશક્તિ પોઈન્ટથી 100 મીટરનું અંતર કાપ્યું છે જ્યાં લેન્ડર લેન્ડ થયું હતું. ઈસરોએ એક તસવીર પણ જાહેર કરી છે જેમાં ચંદ્રની સપાટી પર પ્રજ્ઞાન રોવર અને લેન્ડરનું લેટેસ્ટ લોકેશન દેખાઈ રહ્યું છે. રોવરે 10 દિવસમાં આ અંતર કાપ્યું છે. તેની ચાલવાની ઝડપ સેકન્ડ દીઠ એક સેન્ટીમીટર હતી.
રોવર અને લેન્ડરે 14 દિવસ સુધી ચંદ્ર પર શું કર્યું?
પ્રજ્ઞાન રોવર અને વિક્રમ લેન્ડરે આ 14 દિવસમાં ચંદ્ર પર શું કર્યું અને તેમણે કઈ માહિતી એકઠી કરી તે જાણવું પણ જરૂરી છે. 10 દિવસમાં, રોવર અને લેન્ડરે 5 મહત્વપૂર્ણ પ્રયોગો અને પરીક્ષણો કર્યા. એવા તથ્યો શોધી કાઢ્યા જે આજ સુધી જાણી શક્યા ન હતા. આ દરમિયાન, ચંદ્ર પર રાસાયણિક મિશ્રણ, માટીના પ્રકાર અને તાપમાનમાં ફેરફારની પેટર્ન પર આ માહિતી એકત્રિત કરવામાં આવી હતી. સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે ચંદ્ર પર પણ ભૂકંપ આવે છે. વિક્રમ લેન્ડરના પેલોડે ચંદ્ર પર ભૂકંપ નોંધ્યો હતો, જે ત્યાં 26 ઓગસ્ટે આવ્યો હતો. ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સલ્ફર, એલ્યુમિનિયમ, કેલ્શિયમ, આયર્ન, ક્રોમિયમ, ટાઇટેનિયમની હાજરી પણ જોવા મળી હતી. ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર પ્લાઝમા પણ મળી આવ્યો છે, જે ઓછી ગીચ છે. એ જ રીતે, વિક્રમ લેન્ડરને જાણવા મળ્યું કે ચંદ્રની સપાટી પર લગભગ 50 ડિગ્રી તાપમાન છે. ચંદ્રની સપાટી અને વિવિધ ઊંડાણો પરના તાપમાનમાં તફાવત છે.