ISRO દ્વારા 3D પ્રિન્ટિંગ ટેકનિકથી બનેલા લિક્વિડ રૉકેટ એન્જિનનું સફળ પરીક્ષણ

• 665 સેકન્ડના સમયગાળા માટે હોટ ટેસ્ટિંગ હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું
  ISRO પ્રોપલ્શન કોમ્પ્લેક્સ, મહેન્દ્રગિરી ખાતે પરીક્ષણ હાથ ધરવામાં આવ્યું

નવી દિલ્હી:11 મે: ઇન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ISRO) એ 9 મે, 2024ના રોજ 665 સેકન્ડના સમયગાળા માટે એડિટિવ મેન્યુફેક્ચરિંગ ટેક્નોલોજી (3D પ્રિન્ટિંગ ટેક્નોલોજી) દ્વારા ઉત્પાદિત લિક્વિડ રોકેટ એન્જિનના સફળ હોટ ટેસ્ટિંગ સાથે વધુ એક મોટી સફળતા હાંસલ કરી છે. તેમાં વપરાતું એન્જિન પીએસએલવીના ઉપરના તબક્કાનું PS4 એન્જિન છે.
પરંપરાગત મશીનિંગ અને વેલ્ડીંગ રૂટમાં બનેલ PS4 એન્જીનનો ઉપયોગ પીએસએલવીના ચોથા તબક્કા માટે થાય છે, જે વેક્યૂમ સ્થિતિમાં 7.33 kNનો થ્રસ્ટ ધરાવે છે. PSLV ના પ્રથમ તબક્કા (PS1) ની પ્રતિક્રિયા નિયંત્રણ સિસ્ટમ (RCS) માં પણ આ જ એન્જિનનો ઉપયોગ થાય છે.

LPSC ભૂમિકા ભજવી હતી
આ એન્જિન ઓક્સિડાઇઝર તરીકે નાઇટ્રોજન ટેટ્રોક્સાઇડ અને મોનો મિથાઇલ હાઇડ્રેજિનનું પ્રેશર-આધારિત મોડમાં ઇંધણ તરીકે પૃથ્વી-સંગ્રહી શકાય તેવા પ્રોપેલન્ટ સંયોજનનો ઉપયોગ કરે છે. તે લિક્વિડ પ્રોપેલન્ટ સિસ્ટમ્સ સેન્ટર (LPSC), ISRO દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યું હતું. LPSC એ એન્જિનને ફરીથી ડિઝાઇન કર્યું, તેને ડિઝાઇન ફોર એડિટિવ મેન્યુફેક્ચરિંગ (DFAM) કોન્સેપ્ટ સાથે સુસંગત બનાવ્યું, જેણે નોંધપાત્ર લાભો પૂરા પાડ્યા.

અપનાવવામાં આવેલી લેસર પાવડર બેડ ફ્યુઝન ટેક્નોલોજીએ ભાગોની સંખ્યા 14 થી ઘટાડીને સિંગલ પીસ કરી છે અને 19 વેલ્ડ સાંધાને દૂર કર્યા છે, જેના પરિણામે એન્જિન દીઠ કાચા માલના વપરાશ પર નોંધપાત્ર બચત થઈ છે. (પરંપરાગત ઉત્પાદન પ્રક્રિયા માટે 565 કિલો ફોર્જિંગ અને શીટની સરખામણીમાં 13.7 કિગ્રા મેટલ પાવડર) અને કુલ ઉત્પાદન સમયમાં 60% ઘટાડો કરાયો છે. એન્જિનનું ઉત્પાદન ભારતીય ઉદ્યોગ M/s Wipro 3D ખાતે કરવામાં આવ્યું હતું અને એન્જિનનું ISRO પ્રોપલ્શન કોમ્પ્લેક્સ, મહેન્દ્રગિરી ખાતે ટેસ્ટિંગ કરવામાં આવ્યું હતું.

ચાર સફળ પરીક્ષણો હાથ ધરવામાં આવ્યા હતા
વિકાસ કાર્યક્રમના ભાગ રૂપે એન્જિનના ઇન્જેક્ટર હેડને સૌપ્રથમ ધ્યાનમાં લેવામાં આવ્યું હતું અને તેનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. હોટ ટેસ્ટ માટે   ફ્લો અને થર્મલ મોડેલિંગ, સ્ટ્રક્ચરલ સિમ્યુલેશન અને પ્રોટો હાર્ડવેરનું કોલ્ડ ફ્લો કેરેક્ટરાઇઝેશન કરવામાં આવ્યું હતું.પરિણામ એ 74 સેકન્ડના સંચિત સમયગાળા માટે સંકલિત એન્જિનના ચાર સફળ વિકાસલક્ષી હોટ પરીક્ષણો હતા. વધુમાં, એન્જિનનું 665 સેકન્ડના સંપૂર્ણ લાયકાત સમયગાળા માટે સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું અને તમામ પ્રદર્શન પરિમાણો અપેક્ષા મુજબ હોવાનું જણાયું હતું. આ AM PS4 એન્જિનને નિયમિત પીએસએલવી પ્રોગ્રામમાં સામેલ કરવાની યોજના છે.

આ પણ વાંચોઃ આજે ૧૧ મેઃ પોખરણમાં પહેલા પરમાણુ પરીક્ષણની એ ગૌરવભરી યાદગાર ક્ષણો