તાળા અને ચાવીથી શરૂ કરીને… ચંદ્ર સુધી પહોંચવાની ગોદરેજની સફર છે રસપ્રદ

HD ન્યૂઝ ડેસ્ક, 1 મે : ગોદરેજના નામને કોઈ ઓળખની જરૂર નથી, આ નામ સાંભળીને સૌથી પહેલા મનમાં જે આવે છે તે છે સેફ અને કબાટ. આ બિઝનેસ ગ્રુપ (ગોદરેજ ગ્રુપ) એ લોકોના સામાનની સલામતી માટે તાળા-ચાવીઓ બનાવીને અને પછી અંગ્રેજો માટે તિજોરી બનાવવાણી શરૂઆત કરી હતી. આજે આ ગ્રુપનું નામ ચંદ્ર પર પહોંચી ગયું છે. તેણે ભારતના ચંદ્રયાન મિશનમાં મોટી ભૂમિકા ભજવી છે. જો 127 વર્ષના બિઝનેસ ઈતિહાસ પર નજર કરીએ તો ઘણી એવી વસ્તુઓ છે જે આ ગોદરેજ ગ્રૂપથી દેશને પહેલીવાર મળી છે. ચાલો જાણીએ તેની રસપ્રદ સફર વિશે વિગતવાર…

90 દેશોમાં વેપાર

તાળું અને ચાવી હોય, અલમિરાહ હોય કે સેફ, ગોદરેજ ગ્રુપનો બિઝનેસ સાબુથી લઈને લક્ઝરી ફ્લેટ્સ સુધી ફેલાયેલો છે. આજે આ જૂથ વિભાજનને લઈને ચર્ચામાં છે, હા, દેશના સૌથી જૂના બિઝનેસ હાઉસમાંથી એક ગોદરેજ ફેમિલીનું વિભાજન થઈ ગયું છે અને દુનિયાના 90 દેશોમાં ફેલાયેલા બિઝનેસને બે ભાગમાં વહેંચવામાં આવ્યો છે. એક ભાગ આદિ ગોદરેજ અને નાદિર ગોદરેજને આપવામાં આવ્યો છે, જ્યારે બીજો ભાગ તેમના પિતરાઈ ભાઈ જમશેદ ગોદરેજ અને બહેન સ્મિતાને આપવામાં આવ્યો છે. આ કરાર હેઠળ આદિ ગોદરેજ-નાદિર ગોદરેજને ગ્રુપની પાંચેય લિસ્ટેડ કંપનીઓ મળી છે, જ્યારે જમશેદ-સ્મિતાને નોન-લિસ્ટેડ કંપનીઓ અને લેન્ડ મળી છે. ગોદરેજ ગ્રૂપની બજાર કિંમત 2.36 લાખ કરોડ રૂપિયા છે.

ગોદરેજનો પાયો 1897માં નાખવામાં આવ્યો હતો

ગોદરેજ ગ્રૂપની સ્થાપના અરદેશર ગોદરેજ અને તેમના ભાઈ પીરોજશા ગોદરેજ દ્વારા વર્ષ 1897 માં, ભારતને આઝાદી મળી તે પહેલાં કરવામાં આવી હતી. તેમણે પ્રથમ સર્જરી બ્લેડ બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ તેમાં ધારિશફલતા મળી ના હતી. આ પછી દેશમાં ઘરોમાં ચોરીની વધતી જતી ઘટનાઓના સમાચાર જોઈને અરદેશર ગોદરેજના મનમાં સુરક્ષાના દૃષ્ટિકોણથી કંઈક નવું કરવાનો વિચાર આવ્યો અને તે તાળા અને ચાવીઓ બનાવવાનો હતો. જો કે તે સમયે તાળાઓ અને ચાવીઓ બનાવવામાં આવી રહી હતી, તેમ છતાં ગોદરેજ તેના તાળાઓને વધુ મજબૂત બનાવીને રજૂ કર્યા. આ વ્યવસાયને આગળ વધારવા માટે, તેણે તેના ભાઈ સાથે મળીને મોટા પાયે ઉત્પાદન શરૂ કર્યું અને ક્યારેય પાછું વળીને જોયું નહીં.

અંગ્રેજોને પણ ગોદરેજમાં વિશ્વાસ હતો

તેમણે તાળાઓ અને ચાવીઓ બનાવીને પોતાનો ધંધો વિસ્તાર્યો અને ગોદરેજ નામથી મજબૂત સેફ બનાવવાનું શરૂ કર્યું, જેનાથી તે સમયે ભારત પર શાસન કરનારા અંગ્રેજો પણ તેના ચાહક બની ગયા. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર અંગ્રેજોને પણ ગોદરેજ કંપનીની તિજોરી પર પૂરો ભરોસો હતો. 1911માં, કિંગ જ્યોર્જ પંચમ અને રાણી મેરીએ તેમની દિલ્હીની મુલાકાત દરમિયાન તેમની કિંમતી વસ્તુઓ રાખવા માટે ગોદરેજની તિજોરી પસંદ કરી હતી. દેશમાં જ્યારે સ્વદેશી આંદોલન પૂરજોશમાં હતું ત્યારે કંપનીના સ્થાપક અરદેશર ગોદરેજ પણ તેની સાથે જોડાયેલા હતા.

ગોદરેજે આ વસ્તુઓ પહેલીવાર ભારતને આપી

ટાટા ગ્રુપની જેમ ગોદરેજ ગ્રુપે પણ પહેલીવાર દેશને ઘણી વસ્તુઓ આપી છે. ભારતને આઝાદી મળ્યા બાદ, જ્યારે 1951માં દેશમાં પ્રથમ લોકસભા ચૂંટણી યોજાઈ હતી, ત્યારે ગોદરેજે પ્રથમ મતપેટી બનાવી હતી જેમાં દેશના લોકો પોતાનો મત આપતા હતા. માત્ર મતપેટી જ નહીં, પણ પ્રથમ સંપૂર્ણ ભારતીય ટાઈપરાઈટર બનાવવાનો શ્રેય પણ ગોદરેજને જાય છે, જે બોયસના સહયોગથી ગોદરેજ દ્વારા 1955માં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. ગોદરેજ 1958માં દેશમાં રેફ્રિજરેટર્સ બનાવનારી પ્રથમ ભારતીય કંપની હતી.

આદિ ગોદરેજના આગમન પછી ઉંચાઈએ પહોંચ્યા

ગોદરેજના વધતા વેપારને પાંખો મળી જ્યારે આદિ ગોદરેજ 1963માં ગોદરેજ ઇન્ડસ્ટ્રીઝમાં પ્રવેશ્યા અને કામ કરવાની જૂની રીત બદલવાનું શરૂ કર્યું. વાસ્તવમાં, અંગ્રેજોના સમયથી કંપનીમાં જે પેટર્ન અનુસરવામાં આવી હતી અને બિઝનેસના વિસ્તરણની સાથે સાથે, આદિ ગોદરેજ સામે સૌથી મોટો પડકાર સમયની સાથે ગોદરેજ કંપનીને આધુનિક બનાવવાનો હતો. MIT, અમેરિકામાંથી બિઝનેસ મેનેજમેન્ટનો અભ્યાસ કરીને પરત ફરેલા આદિ ગોદરેજે કંપનીની બ્રાન્ડ ઈમેજ સાથે ભાવનાત્મક જોડાણ ઉમેરીને કંપનીને ખૂબ ઊંચાઈએ પહોંચાડી.

આજે ગોદરેજ ગ્રુપની પાંચ કંપનીઓ શેરબજારમાં લિસ્ટેડ છે. તેમાં ગોદરેજ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ, ગોદરેજ કન્ઝ્યુમર પ્રોડક્ટ્સ, ગોદરેજ પ્રોપર્ટીઝ, ગોદરેજ એગ્રોવેટ અને એસ્ટેચ લાઇફ સાયન્સનો સમાવેશ થાય છે. કંપની એરોસ્પેસ ક્ષેત્રમાં પણ સતત વિસ્તરણ કરી રહી છે.

ચંદ્રયાન-3ની સફળતામાં ભૂમિકા

ગોદરેજ એરોસ્પેસનો ભારતના ચંદ્ર મિશન સાથે પણ ઊંડો સંબંધ છે. વર્ષ 2008માં, ચંદ્રયાન-1 માટે પ્રક્ષેપણ વાહન અને ચંદ્ર ઓર્બિટર તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા અને ચંદ્રયાન 2 માટે સાધનો પણ પૂરા પાડવામાં આવ્યા હતા. જો કે તે સફળ ન હતું, ભારતીય ચંદ્ર મિશન ગયા વર્ષે 2023 માં સફળ થયું હતું, જ્યારે ચંદ્રયાન-3 એ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સફળ ઉતરાણ કર્યું હતું. આ સફળતામાં ગોદરેજનું યોગદાન પણ સામેલ હતું, હકીકતમાં, કંપનીએ ચંદ્રયાન-3 મિશનમાં ઘણા મહત્ત્વપૂર્ણ ભાગો તૈયાર કર્યા છે.

વાહનના રોકેટ એન્જિન અને થ્રસ્ટર્સ ગોદરેજ એરોસ્પેસ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યા હતા. અહેવાલો અનુસાર, ચંદ્રયાનના વિકાસ એન્જિન, CE20 અને સેટેલાઇટ થ્રસ્ટર્સનું નિર્માણ મુંબઈમાં ગોદરેજ એરોસ્પેસની વિક્રોલી સુવિધામાં કરવામાં આવ્યું છે. આ ઉપરાંત મિશનના કોર સ્ટેજ માટે L110 એન્જિન પણ ગોદરેજ કંપની દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે.

આ પણ વાંચો :વિસ્ફોટકો રાખ્યા છે: એક મેસેજે દિલ્હીની 80 શાળાઓને હચમચાવી,જાણો શું છે રશિયા કનેક્શન?