ચીનને તાકાત બતાવી અને રશિયા પર પણ પોતાની વાત કહી, G20માં ભારતનું શાનદાર પ્રદર્શન

G 20 સમિટઃ ભારતમાં આયોજિત G 20 પરિષદ દાયકાઓ સુધી યાદ રાખવામાં આવશે. જો આપણે નવી દિલ્હી ઘોષણા જોઈએ, તો બધા સભ્ય દેશોએ ભારતના વિચારોની માત્ર પ્રશંસા કરી જ નહીં પરંતુ તેમને સ્થાન પણ આપ્યું છે. ભાગ્યે જ એવો કોઈ નેતા હશે કે જેના મંતવ્યો, અથવા તેના બદલે ભારતનો દૃષ્ટિકોણ PM મોદીના વિચારોથી અલગ રહ્યો હોય. દેશો અને ચહેરાઓ ભલે અલગ-અલગ દેખાતા હોય, પરંતુ ભારતની ધરતી પર અલગ-અલગ મંતવ્યો એક સાથે આવ્યા અને એક સામાન્ય અવાજ બની ગયા છે. 100 થી વધુ મુદ્દાઓ પર સર્વસંમતિ સધાઈ હતી, તે પણ એવા સમયે જ્યારે અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે તણાવ ચરમસીમા પર હતો. જ્યારે રશિયા અને યુક્રેન એકબીજા સાથે ફસાયેલા છે.

ભારતના મધ્યમ માર્ગ પર સર્વસંમતિ સધાઈ

G20 સમિટ પર નજર કરીએ તો ખાસ વાત એ હતી કે સમિટના પહેલા જ દિવસે મેનિફેસ્ટો બધાની સામે હતો. સામાન્ય રીતે, સમિટના છેલ્લા દિવસે સંયુક્ત નિવેદનો અથવા મેનિફેસ્ટો જારી કરવામાં આવે છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે આ બધું કેવી રીતે શક્ય બન્યું. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે સમિટની આગલી રાત્રે ભારતે સભ્ય દેશો સાથે પરસ્પર વાટાઘાટોમાં જે રીતે સફળતાપૂર્વક કૂટનીતિનો ઉપયોગ કર્યો તે તમે મેનિફેસ્ટોમાં જોઈ શકો છો. ચીન, યુક્રેન-રશિયાના મુદ્દે સદસ્ય દેશોમાં અનેક મુદ્દે મતભેદ હતા, ખાસ કરીને યુક્રેનના મુદ્દે ચીનના વલણમાં (G 20 મીટિંગમાં ચીનનું વલણ) જ્યારે તે મંત્રણા માટે રાજી થયો ત્યારે તેમાં મોટો ફેરફાર જોવા મળ્યો હતો. તે પહેલા તે રશિયાના વલણને વધુ મહત્વ આપી રહ્યો હતો. હવે જ્યારે ચીનનું વલણ બદલાયું ત્યારે રશિયા માટે એકલા હાથે વળતો હુમલો કરવો શક્ય નહોતું. રશિયાને સંકેત આપ્યો કે કોઈ પણ વાતચીત એકપક્ષીય રીતે કરવામાં આવશે નહીં, જો સભ્ય દેશો લવચીક વલણ અપનાવશે તો તેનું વલણ પણ લવચીક રહેશે.

પશ્ચિમી દેશો આ રીતે સંમત થયા

ચીન અને રશિયા બાદ અમેરિકન દેશોને મનાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો. આ દેશોને અપીલ કરતા ભારતે કહ્યું કે યુક્રેન સાથેના વિવાદના મુદ્દે રશિયા સામે એકતરફી વલણ અપનાવવું યોગ્ય નથી. ભારત દ્વારા પશ્ચિમી દેશોને ઘણા ડ્રાફ્ટ્સ મોકલવામાં આવ્યા હતા. તે ડ્રાફ્ટ્સ જોયા પછી, પશ્ચિમી દેશોના વલણમાં પરિવર્તન આવ્યું અને તેઓએ તેમનો આગ્રહ છોડી દીધો. આ બધા વચ્ચે વિદેશ મંત્રી ડૉ.એસ.જયશંકરે રશિયાના વિદેશ મંત્રી સર્ગેઈ લાવરોવ સાથે મુલાકાત કરી અને રશિયાનું વલણ બદલાઈ ગયું, આ સિવાય પીએમ મોદી અને અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન વચ્ચેની મુલાકાત બાદ અમેરિકાનું વલણ પણ નરમ પડ્યું, જેની અસર ભારતમાં દેખાઈ રહી છે. જ્યારે યુક્રેન યુદ્ધનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો પરંતુ રશિયાનું નામ લેવામાં આવ્યું ન હતું.

સાઉદી અરેબિયાની ચિંતાઓ પર વિશેષ ધ્યાન

આ બધાની વચ્ચે, સાઉદી અરેબિયા તેની પોતાની ચિંતાઓ હતી. સાઉદી અરેબિયાને પહેલાથી જ અશ્મિભૂત ઇંધણના મુદ્દે અમેરિકન અને યુરોપિયન દેશોના વલણ સામે વાંધો છે. સાઉદી અરેબિયાનું માનવું છે કે જો કોઈ પણ નિર્ણય ઉતાવળમાં લેવામાં આવશે તો તેના હિતોને અસર થશે.આટલું જ નહીં, ભારત જેવા અન્ય વિકાસશીલ દેશોને પણ અમેરિકા અને પશ્ચિમી દેશોના દૃષ્ટિકોણથી વાંધો છે.તેથી કોઈ ચોક્કસ રચના કરવી મુશ્કેલ છે. આ વિષય પર અભિપ્રાય. તે જરૂરી છે. ભારતે કહ્યું કે ઉર્જા સંકટ અને ઉર્જા બંને મુદ્દાઓ વિશ્વના તમામ દેશો માટે મહત્વપૂર્ણ છે, વિવાદના મુદ્દાઓને વૈશ્વિક હિતના પરિપ્રેક્ષ્યથી જોવાની અને સમજવાની જરૂર છે.

આ પણ વાંચો: વિશ્વ આત્મહત્યા નિવારણ દિવસ: ગુજરાતમાં વર્ષે આત્મહત્યાના કેસ જાણી રહેશો દંગ