શેરબ્રોકિંગ નાના લોકો માટે ખોટ કરતો ધંધો બન્યો, ત્રણ વર્ષમાં 250થી વધુ બ્રોકર્સે લાઇસન્સ પરત કર્યું
બિઝનેસ ડેસ્કઃ રિટેલ રોકાણકારોની સંખ્યામાં ઝડપી વધારો થયો હોવા છતાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં પરંપરાગત સ્ટોક બ્રોકિંગ વ્યવસાય કરતા ઘણા નાના અને મધ્યમ ટ્રેડિંગ હાઉસઆ વ્યવસાયમાંથી બહાર થઈ ગયા છે. આ ઓનલાઈન શેર ટ્રેડિંગના પ્રોત્સાહન, ઓછી કિંમત અથવા શૂન્ય બ્રોકરેજ સાથે મોબાઈલ ફ્રેન્ડલી ફિનટેક સ્ટાર્ટઅપ્સની હાજરી ઉપરાંત સેબી અને સ્ટોક એક્સચેન્જના આકરા નિયમોને કારણે દબાણ હેઠળ છે. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં 250થી વધુ નાના બ્રોકર્સે તેમના લાઇસન્સ પરત કર્યા છે.
BSEના 130 બ્રોકર્સે લાયસન્સ પાછા આપ્યાં
દેશના મોટા ભાગના નાના અને મધ્યમ સ્ટોક બ્રોકર્સ કાં તો પોતાનો બિઝનેસ બંધ કરી રહ્યા છે અથવા તો મોટી કંપનીઓ સાથે મર્જ કરીને સબ-બ્રોકર્સ તરીકે કામ કરી રહ્યા છે. લગભગ 28 હજાર કરોડની વાર્ષિક આવક ધરાવતા આ સેક્ટરમાં 62 ટકા ઓક્યુપન્સી માત્ર 5 બ્રોકિંગ ફિનટેક પાસે છે. છેલ્લા 3 વર્ષમાં બીએસઇના 130 નાના અને મધ્યમ બ્રોકર્સ અને એનએસઇના 122 નાના અને મધ્યમ બ્રોકર્સે સ્પર્ધાના અભાવે તેમના લાઇસન્સ પરત કર્યા છે.
કોટક મહિન્દ્રા ગ્રૂપની કોટક સિક્યોરિટીઝે તાજેતરમાં તેના પ્લેટફોર્મમાં 4 નાની બ્રોકરેજ કંપનીઓનો સમાવેશ કર્યો છે. તે અન્ય 20 લોકો સાથે વાતચીત કરી રહ્યાં છે. કંપનીના સીઇઓ જયદીપ હંસરાજે જણાવ્યું કે નાના શહેરોના બ્રોકરો પાસે એક્સચેન્જ દ્વારા લાગુ કરાયેલા નિયમનકારી અને કડક નિયમોનું પાલન કરવા માટે નાણાકીય સંસાધનો,ટેકનોલોજી અન્ય ક્ષમતાઓ નથી. એટલા માટે મોટી કંપનીઓ તેમને તેમની સાથે જોડાવાની ઓફર કરી રહી છે જે બિઝનેસ બંધ કરવા કરતાં વધુ સારી છે.
નાના અને મધ્યમ દલાલો માટે બજારમાં ટકી રહેવું મુશ્કેલ બની ગયું છે. ધીમે ધીમે આ બિઝનેસ સ્કેલનું અર્થતંત્ર બની રહ્યું છે. જ્યારે પણ કોઈ બિઝનેસ આ સ્તરે પહોંચે છે ત્યારે 90% બિઝનેસ ટોપ-5 અથવા 10 કંપનીઓ સુધી સીમિત થઈ જાય છે. તેમ કોટક સિક્યોરિટીઝના સુરેશ શુક્લાએ જણાવ્યું હતું.
નાના બ્રોકરો બહાર નીકળવાનાં મુખ્ય કારણો
- ડિજિટલ ટેક્નોલોજી સાથે સ્પર્ધા કરવામાં અસમર્થ
- ઓછા માર્જિન પર કામ કરવામાં અસમર્થ
- મોટી કંપનીઓની સરખામણીમાં નાણાકીય સંસાધનોનો અભાવ
- એક્સચેન્જના કડક નિયમો અને નિયમોનું પાલન કરવામાં નિષ્ફળ