વિજ્ઞાનીઓએ શોધી પૃથ્વી જેટલી મોટી દુનિયા, જ્યાં ક્યારેય ડૂબતો નથી સૂર્ય
- SPECULOOS-3 bનાં એક ભાગમાં હંમેશા દિવસ હોય છે તો બીજા ભાગમાં રાત
- વિજ્ઞાનીઓએ આ ગ્રહ પર જીવનની સંભાવનાને સંપૂર્ણપણે નકારી કાઢી
HD ન્યૂઝ, 27 મે: અવકાશ વિજ્ઞાનીઓની એક આંતરરાષ્ટ્રીય ટીમે પૃથ્વીનાં આકારનાં એક એક્સોપ્લેનેટની શોધ કરી છે. આ એક્સોપ્લેનેટ આપણી પૃથ્વી સાથે ઘણો મળતો આવે છે પરંતુ અહીં જીવન શક્ય નથી. આ ગ્રહ પર માત્ર 17 કલાકનું જ એક વર્ષ હોય છે. સૌથી આશ્ચર્યની વાત એ છે કે અહીં ક્યારેય સૂર્યાસ્ત થતો નથી.
આકાશ અનેક રહસ્યોથી ભરેલું છે, જેના વિશે જાણવામાં હંમેશા રસ રહે છે. વિજ્ઞાનીઓ અવારનવાર કોઈ ને કોઈ રહસ્ય ઉજાગર કરે છે, જે આપણા માટે ચોંકાવનારું હોય છે. આ સાક્ષાત્કારોથી આપણને એ પણ જાણવા મળે છે કે પૃથ્વીની બહારની દુનિયા કેવી છે અને ત્યાં શું છે. હાલમાં જ અવકાશ વિજ્ઞાનીઓએ એક ચોંકાવનારી શોધ કરી છે. બેલ્જિયમની યુનિવર્સિટી ઓફ લિજમાં એક ગ્રહની શોધ કરવામાં આવી છે, જે કદમાં લગભગ આપણી પૃથ્વી જેટલી છે. આ શોધ પાછળ અમેરિકાની પ્રખ્યાત યુનિવર્સિટી મૈસાચુસેટ્સ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેક્નોલોજી (MIT)નાં વિજ્ઞાનીઓનો હાથ છે. વિજ્ઞાનીઓએ આ ગ્રહને SPECULOOS-3 b નામ આપ્યું છે. તેની સૌથી મોટી વાત એ છે કે તે એક એક્સોપ્લેનેટ છે અને તેનો આપણા સૌરમંડળ સાથે કોઈ સંબંધ નથી.
શું હોય છે એક્સોપ્લેનેટ?
નાસા અનુસાર, જો કોઈ ગ્રહ સૂર્ય સિવાય કોઈ પણ તારાની આસપાસ ફરે છે, તો તેને એક્સોપ્લેનેટ કહેવામાં આવે છે. આપણા સૌરમંડળમાં આઠ ગ્રહો છે અને તેમનો એક તારો સૂર્ય છે. આનો અર્થ એ છે કે એક્સોપ્લેનેટનો આપણા વિશ્વ સાથે કોઈ સંબંધ નથી. એવું માનવામાં આવે છે કે તેઓ ઘણી સદીઓથી આકાશમાં હાજર છે અને SPECULOOS-3 b જેવા અબજો એક્સોપ્લેનેટ અવકાશમાં તારાની આસપાસ ફરે છે. 1995માં, વિશેષ તકનીક વિકસાવ્યા પછી, પ્રથમ વખત એક એક્સોપ્લેનેટ શોધી શકાયો હતો. ત્યારથી અત્યાર સુધીમાં અંદાજે 5200 એક્સોપ્લેનેટની શોધ કરવામાં આવી છે. SPECULOOS-3 b પણ તેમાંથી એક છે.
પૃથ્વી કરતાં 16 ગણું વધુ રેડિયેશન, જીવન શક્ય નથી
SPECULOOS-3 b નું નામ યુનિવર્સિટીના પ્લેનેટ સર્ચિંગ પ્રોજેક્ટ (Search for Planets Eclipsing Ultra-cOOl Stars) પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. આ એક્સોપ્લેનેટ માત્ર આપણી પૃથ્વીનું કદ જ નથી, પરંતુ તે માત્ર 55 પ્રકાશ વર્ષ એટલે કે લગભગ 520 ટ્રિલિયન કિલોમીટરના અંતરની દૂરી પર હાજર છે. પરંતુ તે પૃથ્વીથી ખૂબ જ અલગ છે. SPECULOOS-3b ખૂબ નાના અને ઠંડા સૂર્યની પરિક્રમા કરે છે. તેનો સૂર્ય આપણા સૌરમંડળમાં હાજર ગુરુના કદ કરતાં થોડો મોટો છે. જો આપણે તાપમાનની વાત કરીએ તો તેના સૂર્યનું તાપમાન માત્ર 2627 ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે. જ્યારે, પૃથ્વીના સૂર્યનું સરેરાશ તાપમાન 5500 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી વધુ છે. જ્યારે તે તેના કોર સુધી પહોંચે છે ત્યારે તે 1.5 કરોડ ડિગ્રી સુધી પહોંચે છે. આટલું ઓછું તાપમાન હોવા છતાં, SPECULOOS-3 b પૃથ્વી કરતાં તેનાં સૂર્યમાંથી 16 ગણી વધુ ઊર્જા અથવા રેડિયેશન મેળવે છે. આ તમામ પરિબળોને ધ્યાનમાં રાખીને, આ પ્રોજેક્ટનાં વિજ્ઞાનીઓએ આ ગ્રહ પર જીવનની સંભાવનાને સંપૂર્ણપણે નકારી કાઢી છે.
સૂર્ય ક્યારેય અસ્ત થતો નથી
આપણી પૃથ્વીનું વર્ષ 365 દિવસ અને 6 કલાક છે, જ્યારે એક્સોપ્લેનેટ SPECULOOS-3 bનું વર્ષ 17 કલાક હોય છે. એટલે કે તે માત્ર 17 કલાકમાં તેના સૂર્યની આસપાસ ફરે છે. તેની એક બીજી વિશેષતા છે કે, અહીં ક્યારેય સૂર્યાસ્ત થતો નથી. પરંતુ આ તેના એક ભાગમાં જ થાય છે, જ્યારે બીજો ભાગ હંમેશા અંધકારમાં રહે છે. સાદી ભાષામાં, SPECULOOS-3 bનાં એક ભાગમાં હંમેશા દિવસ હોય છે અને બીજા ભાગમાં હંમેશા રાત હોય છે.
પૃથ્વી જેવા અન્ય ગ્રહો
પૃથ્વી પર મનુષ્યોની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. આ સિવાય ક્લાઈમેટ ચેન્જના કારણે ધીરે ધીરે આ ગ્રહ પર રહેવું મુશ્કેલ થઈ રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં, છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી અવકાશમાં એવા ગ્રહની શોધ શરૂ થઈ છે જ્યાં માનવી સ્થાયી થઈ શકે. આ પ્રયાસમાં પૃથ્વી જેવા અનેક ગ્રહો મળી આવ્યા છે, પરંતુ આપણા વસવાટ માટે યોગ્ય વાતાવરણ ત્યાં મળ્યું નથી. Proxima Centauri b, Kepler-186f, TOI-700 d અને Gliese 581 c કેટલાક એવા એક્સોપ્લેનેટ છે, જે પૃથ્વી જેવા જ છે. વિજ્ઞાનીઓના મતે આ બધાં પણ હેબિટેબલ ઝોનમાં છે, પરંતુ કોઈને કોઈ સમસ્યાને કારણે ત્યાં જીવન શક્ય નથી.
આ પણ વાંચો: ભવિષ્યમાં ફરી જીવિત થઈ શકાશે! આ કંપનીએ એક વ્યક્તિના મૃતદેહને ફ્રીઝ કરીને રાખ્યો