રાજકીય નેતાઓ કે અન્ય લોકો દ્વારા અપાતા ભડકાઉ કે ઉશ્કેરણીજનક ભાષણ-નિવેદન અંગે સુપ્રીમ કોર્ટે કડક વલણ દાખવ્યું છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે તે કોઈપણ ધર્મનો હોય, જે સાંપ્રદાયિક ધોરણે ભડકાઉ નિવેદનો કરે છે, તેના પર તરત જ કાર્યવાહી થવી જોઈએ. કોર્ટે દિલ્હી, યુપી અને ઉત્તરાખંડ સરકારોને પોલીસના આવા નિવેદનો પર સંજ્ઞાન લઈને કેસ નોંધવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. આ માટે, કોઈની તરફથી ફરિયાદ દાખલ થવાની રાહ ન જુઓ. કાર્યવાહી કરવામાં નિષ્ફળતાને સુપ્રીમ કોર્ટની અવમાનના તરીકે ગણવામાં આવશે.
અરજીકર્તા શાહીન અબ્દુલ્લાએ કહ્યું કે મુસ્લિમો વિરુદ્ધ સતત હિંસક નિવેદનો આપવામાં આવી રહ્યા છે, જેના કારણે ભયનું વાતાવરણ છે. પરંતુ કોર્ટે કહ્યું કે મુસ્લિમો દ્વારા પણ નફરતભર્યા નિવેદનો આપવામાં આવી રહ્યા છે. દરેક કેસમાં ન્યાયી કાર્યવાહી થવી જોઈએ.
કપિલ સિબ્બલે ભાજપના નેતાઓના નિવેદનોને ટાંક્યા
વરિષ્ઠ એડવોકેટ કપિલ સિબ્બલે અરજદાર તરફથી હાજર રહીને જસ્ટિસ કેએમ જોસેફ અને હૃષિકેશ રોયની બેંચ સમક્ષ ભાજપના નેતાઓના નિવેદનોને ટાંક્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે સાંસદ પરવેશ વર્માએ મુસ્લિમોના આર્થિક બહિષ્કારની વાત કરી. આ જ કાર્યક્રમમાં અન્ય એક નેતાએ ગળું કાપવાની વાત કરવાનું કહ્યું હતું. આવા કાર્યક્રમો સતત થતા રહે છે. ધર્મ સંસદ કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે આપેલા આદેશોની કોઈ અસર થઈ રહી નથી.
ધર્મના નામે ક્યાં પહોંચી ગયા?
આ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરતાં જસ્ટિસ કેએમ જોસેફે કહ્યું હતું કે, “આ 21મી સદી છે. ધર્મના નામે આપણે ક્યાં આવી ગયા છીએ? આપણે એક બિનસાંપ્રદાયિક અને સહિષ્ણુ સમાજ હોવો જોઈએ. પરંતુ આજે નફરતનું વાતાવરણ જોવા મળી રહ્યું છે. સામાજીક ઘડતર થઈ રહ્યું છે. ફાટી જાય છે.” આ અંગે સિબ્બલે કહ્યું કે આવા ભાષણો અંગે લોકોએ ઘણી વખત ફરિયાદ કરી છે. પરંતુ વહીવટી તંત્ર નિષ્ક્રિય રહ્યું છે.
બેન્ચના અન્ય સભ્ય જસ્ટિસ હૃષિકેશ રોયે કહ્યું, “શું આવા ભાષણો માત્ર એક બાજુથી જ કરવામાં આવે છે? શું મુસ્લિમ નેતાઓ નફરતભર્યા ભાષણો નથી આપતા? તમે અરજીમાં માત્ર એકતરફી શબ્દો કેમ બોલ્યા?” તેના પર સિબ્બલે કહ્યું કે જે કોઈ નફરત ફેલાવે છે તેની સામે કાર્યવાહી થવી જોઈએ.
સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્ણય
આ પછી ન્યાયાધીશોએ લગભગ 25 મિનિટનો વિરામ લીધો. અંતે, જસ્ટિસ જોસેફે ચુકાદો લખતા કહ્યું કે, “IPCમાં દુશ્મનાવટ ફેલાવવા વિરુદ્ધ 153A, 295A, 505 જેવી ઘણી કલમો છે. પરંતુ જો પોલીસ તેનો ઉપયોગ ન કરે તો નફરત ફેલાવનારાઓ ક્યારેય ન થઈ શકે. અરજીમાં દિલ્હી, ઉત્તર પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડની ઘટનાઓ ટાંકવામાં આવી છે. અમે આ રાજ્યોને તાત્કાલિક કેસ નોંધવા અને આવા કિસ્સાઓમાં યોગ્ય કાયદાકીય પગલાં લેવા નિર્દેશ આપી રહ્યા છીએ. આ માટે કોઈ ફરિયાદની રાહ જોશો નહીં.”
કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે ભવિષ્યમાં જો પોલીસ કાનૂની કાર્યવાહી કરવામાં નિષ્ફળ જશે તો તેને સુપ્રીમ કોર્ટની તિરસ્કાર ગણવામાં આવશે. સુપ્રીમ કોર્ટે ત્રણેય રાજ્યોને ભૂતકાળમાં તેમના દ્વારા કરવામાં આવેલા તમામ નફરતભર્યા નિવેદનો અંગે કરવામાં આવેલી કાર્યવાહીની વિગતો કોર્ટમાં રજૂ કરવા પણ કહ્યું છે.
