ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ વિશે માહિતી આપવા માટે સમયમર્યાદા લંબાવવા SBI ની માંગ

નવી દિલ્હી, 4 માર્ચ : સુપ્રીમ કોર્ટે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમને ‘ગેરબંધારણીય’ ગણાવી હતી અને રાજકીય પક્ષોને ઈલેક્ટોરલ બોન્ડમાંથી મળેલા ડોનેશનની માહિતી શેર કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. આ માટે કોર્ટે બેંકને 6 માર્ચ 2024 સુધીનો સમય આપ્યો હતો. હવે SBIએ આ અંગે સુપ્રીમ કોર્ટનો દરવાજો ખટખટાવ્યો છે અને સમય મર્યાદા વધારવાની વિનંતી કરી છે.

જૂન મહિના સુધીનો સમય આપવા વિનંતી કરી

સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરીને ચૂંટણી પંચને ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સંબંધિત માહિતી આપવા માટે 30 જૂન, 2024 સુધીનો સમય વધારવાની માંગ કરી છે. તેની અરજીમાં, એસબીઆઈએ કહ્યું કે આ કોર્ટે તેના વચગાળાના આદેશની તારીખ, 12 એપ્રિલ, 2019 થી, ચુકાદાની તારીખ, 15.02.2024 સુધી દાતાની માહિતી સાર્વજનિક કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. તે સમયગાળામાં, વિવિધ રાજકીય પક્ષોને દાન આપવા માટે બાવીસ હજાર બેસો સત્તર (22,217) ચૂંટણી બોન્ડનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.

માહિતી આપવા ત્રણ અઠવાડિયા પૂરતા નથી

SBIએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે દરેક તબક્કાના અંતે મુંબઈની મુખ્ય શાખામાં અધિકૃત શાખા દ્વારા રિડીમ કરેલા બોન્ડ સીલબંધ એન્વલપ્સમાં જમા કરવામાં આવ્યા હતા. હકીકત એ છે કે બે અલગ અલગ માહિતી સિલો અસ્તિત્વમાં છે, આનો અર્થ એ થશે કે કુલ 44,434 માહિતી સેટને ડીકોડ, કમ્પાઇલ અને સરખામણી કરવી પડશે. તેથી, આદરપૂર્વક રજૂઆત કરવામાં આવે છે કે કોર્ટે તેના 15.02.2024 ના ચુકાદામાં નિર્ધારિત કરેલી ત્રણ અઠવાડિયાની સમય મર્યાદા સમગ્ર પ્રક્રિયાને પૂર્ણ કરવા માટે પૂરતી નથી. તેથી, SBIને ચુકાદાનું પાલન કરવામાં સક્ષમ બનાવવા માટે આ માનનીય અદાલત દ્વારા સમય વધારવાની મંજૂરી આપવામાં આવી શકે છે.

શું છે સુપ્રીમ કોર્ટનો આદેશ ?

મહત્વનું છે કે, સુપ્રીમ કોર્ટે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમને એમ કહીને રદ્દ કરી દીધી હતી કે તે બંધારણ હેઠળ માહિતીના અધિકાર, વાણી અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાનું ઉલ્લંઘન કરે છે. સુપ્રીમ કોર્ટના મુખ્ય ન્યાયાધીશની બેન્ચે ચૂંટણી બોન્ડ યોજનાની કાનૂની માન્યતાને પડકારતી અરજીઓ પર સર્વસંમતિથી ચુકાદો આપ્યો હતો. કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાને ચૂંટણી પંચ સાથે ખરીદેલા તમામ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડનો ડેટા શેર કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. તેમજ બોન્ડ ખરીદવાની તારીખ, બોન્ડ ખરીદનાર વ્યક્તિનું નામ અને તેની કિંમત. આ સિવાય ક્યા રાજકીય પક્ષે તે બોન્ડને રોક્યા છે. આ તમામ ડેટા બેંકોએ 12 એપ્રિલ, 2019 થી ખરીદેલા તમામ બોન્ડની વિગતો ચૂંટણી પંચ સાથે શેર કરવાની રહેશે.

ચૂંટણી બોન્ડ સ્કીમ 2018માં આવી હતી

ઉલ્લેખનીય છે કે, ચૂંટણી બોન્ડ યોજના 2018 માં રજૂ કરવામાં આવી હતી. જોકે, 2019માં જ તેની માન્યતાને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવી હતી. આ યોજના સામે ત્રણ અરજદારોએ અરજી કરી હતી. જેમાં કેન્દ્ર સરકારે તેનો બચાવ કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે રાજકીય પક્ષોને તેમાંથી માત્ર કાયદેસરના પૈસા મળી રહ્યા છે. ઉપરાંત, સરકારે ગોપનીયતા પર દલીલ કરી હતી કે દાતાની ઓળખ છુપાવવાનો હેતુ તેમને રાજકીય પક્ષો દ્વારા બદલો લેવાથી બચાવવાનો છે.