દક્ષિણ આફ્રિકાના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ જેકબ ઝુમાના નજીકના અને ભ્રષ્ટાચારના આરોપોનો સામનો કરી રહેલા ગુપ્તા બંધુઓની સંયુક્ત આરબ અમીરાતમાં ધરપકડ કરવામાં આવી છે. દક્ષિણ આફ્રિકાની સરકારે તેની પુષ્ટિ કરી.
આ સાથે જ ભ્રષ્ટાચારના આરોપી ગુપ્તા બંધુઓને ભારત પરત લાવવાની કવાયત તેજ થઈ ગઈ છે. જો કે તે પરત ફરશે કે નહી તે હજુ સ્પષ્ટ નથી. વાસ્તવમાં, બંને દેશોએ એપ્રિલ, 2021માં પ્રત્યાર્પણ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. સરકારનું કહેવું છે કે બંને દેશો વચ્ચે વાતચીત ચાલી રહી છે.
2009-2018 વચ્ચે કર્યો ભ્રષ્ટાચાર
ગુપ્તા બંધુઓ અજય, અતુલ અને રાજેશ ગુપ્તા પર સાઉથ આફ્રિકાના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ જેકબ ઝુમા સાથેના નિકટતાને કારણે મોટા પાયે અબજોની સ્થાનિક ચલણની ઉચાપત કરવાનો આરોપ છે. આ ભ્રષ્ટાચાર 2009થી 2018 વચ્ચે કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે, કૌભાંડો સામે આવ્યા બાદ તે દક્ષિણ આફ્રિકાથી ભાગી ગયો હતો. તેની વિરુદ્ધ અનેક પ્રદર્શનો પણ થયા હતા. દક્ષિણ આફ્રિકાના પ્રમુખ સિરિલ રામાફોસાએ પ્રથમ વખત સ્વીકાર્યું કે આફ્રિકન નેશનલ કોંગ્રેસમાં મતભેદોને કારણે દેશમાં કૌભાંડમાં કથિત રીતે સંડોવાયેલા ગુપ્તા પરિવાર સામે યોગ્ય કાર્યવાહી થઈ શકી નથી.
1994 સહપરિવાર દક્ષિણ આફ્રિકા આવી ગયો હતો
અજય, અતુલ અને રાજેશ ગુપ્તા 1994માં પરિવાર સાથે દક્ષિણ આફ્રિકા આવ્યા હતા. જ્યાં તેઓએ જૂતાંની દુકાન ખોલી હતી. બાદમાં ગુપ્તા પરિવારે આઈટી, મીડિયા અને માઈનિંગ કંપનીઓ પણ ખોલી હવે આમાંથી મોટા ભાગની વેચાઈ ગઈ છે કે બંધ થઈ ગઈ છે.
સમગ્ર કૌભાંડમાં બેંક ઓફ બરોડાનું નામ પણ આવ્યું હતું. એવું જાણવા મળ્યું કે જ્યારે દક્ષિણ આફ્રિકામાં તેમના બેંક ખાતા ખોલવાનું બંધ કરવામાં આવ્યું ત્યારે બેંક ઓફ બરોડાએ તેમને મદદ કરી હતી. જો કે, પાછળથી બેંક ઓફ બરોડાએ દક્ષિણ આફ્રિકામાં તેની કામગીરી બંધ કરી દીધી.
ગુપ્તા બંધુના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ જેકબ ઝુમા સાથે ઘણાં નજીકના સંબંધ હતા. જેનો ફાયદો ઉપાડીને ટૂંક સમયમાં જ ગુપ્તા બંધુઓ દક્ષિણ આફ્રિકાના ટોચના પાંચ ધનિકોમાં સામેલ થઈ ગયા. ઉદ્યોગપતિ ગુપ્તા બંધુઓ મૂળ સહારનપુરના છે. તેના પિતા શિવકુમારની સહારનપુરમાં રાશનની દુકાન હતી. તે દિલ્હીમાં ખુલેલી તેની કંપનીમાંથી મસાલાની નિકાસ કરતો હતો. તેમની બીજી કંપની ટેલ્કમ પાવડરમાં વપરાતા સાબુની દુકાનમાં પાઉડરનું વિતરણ કરતી હતી. સહારનપુરના રાની બજારમાં તેમનું પૈતૃક ઘર છે.
