બલિદાન દિવસઃ જ્યારે આ બહાદુરો ‘સરફરોશી કી તમન્ના અબ હમારે દિલ મેં..’ કહીને ફાંસી પર ચડી ગયા

બ્રિટિશ સરકારે આઝાદી સુધી ભારતીયો પર ઘણા અત્યાચારો કર્યા હતા. હજારો અને લાખો બહાદુર પુત્રો આઝાદી માટે તેમના જીવન સાથે લડ્યા, જેમાંથી ઘણાને અંગ્રેજોએ નિર્દયતાથી ફાંસી આપી. આવા બહાદુર પુત્રો હતા- રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ, અશફાકુલ્લા ખાન અને ઠાકુર રોશન સિંહ. આ તે મહાન ક્રાંતિકારીઓ હતા જેમને અંગ્રેજોએ 19 ડિસેમ્બર 1927ના રોજ ફાંસી આપી હતી.

આ વીરોની શહાદતની યાદમાં બલિદાન દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. આજે 19 ડિસેમ્બરે દેશભરમાં સામાન્ય લોકોથી લઈને રાજનેતાઓ સુધી દરેક લોકો રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ, અશફાકુલ્લા ખાન અને ઠાકુર રોશન સિંહને યાદ કરી રહ્યા છે. હવે સોશિયલ મીડિયા પર લોકો આ નાયકો દ્વારા કહેવામાં આવેલા શબ્દોનો ઉલ્લેખ કરી રહ્યા છે, તો ક્યાંક તેમની ક્રાંતિની વાર્તાઓ પણ સંભળાવવામાં આવી રહી છે. તે એ જ હીરો હતો, જેણે દેશની ખાતર સર્વસ્વ બલિદાન આપ્યું અને ખુશીથી ફાંસીનું ચુંબન કર્યું. આવો, શહીદ દિવસના અવસર પર જાણીએ તેમની વાર્તા.

‘આપણા હૃદય બલિદાન આપવાના જુસ્સાથી ભરેલા છે’

તમે પણ આ પંક્તિઓ સાંભળી હશે. હીરો ઘણી ફિલ્મોમાં આ લાઈનો બોલતો જોયો હશે. રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ, જેઓ ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળના અગ્રણી સેનાની હતા, તેઓ એક સારા કવિ, લેખક અને ગીતકાર તરીકે પણ જાણીતા હતા. તેણે અનેક પ્રસંગોએ ‘સરફરોશાઈ કી તમન્ના…’ ગાયું. કાકોરી ઘટનામાં ધરપકડ થયા પછી, જ્યારે તેણે ‘સરફરોશી કી તમન્ના અબ હમારે દિલ મેં હૈ, દેખના હૈ જોર કિતના બાઝુ-એ-કાતિલ મેં હૈ’ શ્લોક સંભળાવ્યો, ત્યારે ભારતીયોએ ત્યાં સૂત્રોચ્ચાર કર્યા. કહેવા માટે તો આ પંક્તિ પટનાના અજીમાબાદના પ્રસિદ્ધ કવિ બિસ્મિલ અઝીમાબાદીની રચના હતી, પરંતુ તેની ઓળખ વધુ રામ પ્રસાદ બિસ્મિલને કારણે બની. ગર્જના કરતી વખતે તે આ પંક્તિઓ બોલતો હતો.

કાકોરી ઘટના ઓગસ્ટ 1925માં થઈ હતી

રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ, અશફાકુલ્લા ખાન અને ઠાકુર રોશન સિંહ સહિતના તમામ ક્રાંતિકારીઓએ અંગ્રેજોને મુશ્કેલીમાં મુકી દીધા હતા. જોકે તેઓ અંગ્રેજોના હાથમાં નહોતા. જ્યારે આ નાયકોએ કાકોરી ઘટનાને અંજામ આપ્યો ત્યારે બ્રિટિશ સરકાર પર તેમની ધરપકડ કરવાનું દબાણ વધ્યું. તે 9 ઓગસ્ટ 1925 ની રાત હતી, જ્યારે ચંદ્રશેખર આઝાદની આગેવાની હેઠળ રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ, અશફાકુલ્લા ખાન, રોશન સિંહ અને રાજેન્દ્ર લાહિરી સહિતના અનેક ક્રાંતિકારીઓએ લખનૌથી થોડે દૂર કાકોરી અને આલમનગર વચ્ચે ટ્રેનમાં લઈ જવામાં આવતી સરકારી તિજોરી લૂંટી હતી. લીધી હતી.

આ ઘટના ઈતિહાસમાં કાકોરી ઘટના તરીકે નોંધાઈ હતી. થોડા મહિનાઓ પછી, બ્રિટિશ સરકારની પોલીસે રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ, અશફાકુલ્લા ખાન, રાજેન્દ્ર લહેરી અને રોશન સિંહની ધરપકડ કરી હતી. ચંદ્રશેખર આઝાદ તેમનાથી છુટકારો મેળવવાનો પ્રયાસ કરતા રહ્યા, પરંતુ સફળતા ન મળી. તેમની સામે કેસ ચાલતો રહ્યો. આખરે ડિસેમ્બર મહિનામાં રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ, અશફાકુલ્લા ખાન અને રોશન સિંહને ફાંસી આપવામાં આવી.

માત્ર 30 વર્ષની ઉંમરે બલિદાન આપ્યું

રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ પંડિત હતા. તેમનો જન્મ ઉત્તર પ્રદેશના શાહજહાંપુર જિલ્લામાં થયો હતો. કાકોરી ઘટના ઉપરાંત, તેમણે 1918ની મૈનપુરીની ઘટનામાં પણ મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. જ્યારે તેને ફૈઝાબાદ જેલમાં ફાંસી આપવામાં આવી ત્યારે તેની ઉંમર માત્ર 30 વર્ષની હતી. તેમની યુવાનીમાં, તેમણે ભારત માતાની વેદી પર પોતાનું બલિદાન આપ્યું. તેમના બે સાથી અશફાકુલ્લા ખાન અને રોશન સિંહને અંગ્રેજોએ જુદી જુદી જેલમાં ફાંસી આપી હતી. અશફાકુલ્લા ખાનને 19 ડિસેમ્બર 1927ના રોજ ગોરખપુર જેલમાં ફાંસી આપવામાં આવી હતી. જ્યારે અલ્હાબાદમાં ઠાકુર રોશન સિંહને ફાંસીની સજા આપવામાં આવી હતી.

આ પણ વાંચો : ‘હું હજુ પણ વિશ્વાસ નથી કરી શકતો’, મેસ્સીએ વર્લ્ડ કપ જીત્યા બાદ સોશિયલ મીડિયા પર કરી ભાવુક પોસ્ટ