રશિયા પોતાના દમ પર જર્મનીનું ટેલિસ્કોપ ચલાવવાની તૈયારીમાં…
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધે માત્ર વિશ્વની રાજનીતિના સમીકરણો જ બદલ્યા નથી. પરંતુ અવકાશ બાબતોમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગને લગતા સમીકરણો પણ બદલી રહ્યા છે. તેમાં યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી દ્વારા રશિયા સાથેના તેના અવકાશ મામલાના સંબંધો તોડવાનો સૌથી મોટો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. તેના કારણે અનેક ઝુંબેશને અસર થઈ છે. પશ્ચિમી દેશો સાથેનો સહયોગ ગુમાવ્યા બાદ રશિયાએ પોતાના અંતરિક્ષ કાર્યક્રમોમાં પોતાના દમ પર આગળ વધવાનું નક્કી કર્યું છે. તાજેતરમાં રશિયન સ્પેસ એજન્સી રોસ્કોસ્મોસના વડા, દિમિત્રી રોગોઝિને હવે કહ્યું છે કે, તેમનો દેશ જર્મન ઉપગ્રહને ચલાવશે, જેને બંને દેશોના સંયુક્ત મિશન હેઠળ અવકાશમાં મોકલવામાં આવ્યો હતો.
ત્રણ મહિનાથી સહયોગ બંધ
રશિયા, યુરોપ અને પશ્ચિમ વચ્ચે અવકાશ સહયોગ ત્રણ મહિનાના વધુ સમયથી બંધ છે. આનાથી પ્રભાવિત મિશનમાં જર્મનીનો ઇરોસિટા ઉપગ્રહ હતો. જે રશિયાના ART-XC ટેલિસ્કોપ સાથે મળીને કામ કરવાનો હતો. આ અભિયાન દ્વારા વૈજ્ઞાનિકો ઊંડા અવકાશમાં હાજર સુપરમાસિવ બ્લેક હોલનો અભ્યાસ કરવા જઈ રહ્યા હતા.
સ્ટાફને હટાવવાને કારણે સમસ્યા ઊભી થઈ હતી
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ બાદથી આ અભિયાન બંધ છે. આ એક્સ-રે ટેલિસ્કોપ રશિયા અને જર્મનીનું સંયુક્ત ઓપરેશન હતું, પરંતુ યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી દ્વારા રશિયામાં બાયકોનોર પ્રક્ષેપણ કેન્દ્રમાંથી સ્ટાફને હટાવવાને કારણે તે બંધ છે. રોગોઝિને એક ટેલિવિઝન ઇન્ટરવ્યુમાં જણાવ્યું હતું કે, રશિયન નિષ્ણાતો ભારપૂર્વક કહે છે કે તેઓએ તેમનું કાર્ય ચાલુ રાખવું જોઈએ.
પોતાની રીતે કામ કરવાનો ઈરાદો
રોગોઝિને કહ્યું કે, રશિયન નિષ્ણાતો ઇચ્છે છે કે જર્મની દ્વારા તેને બંધ રાખવાની માંગ બાદ પણ ટેલિસ્કોપ કાર્યરત રહે અને તેણે રશિયાને સ્પેક્ટર-આરજી સિસ્ટમના જર્મન ટેલિસ્કોપ પર કામ શરૂ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. જેથી રશિયા રશિયન ટેલિસ્કોપ સાથે કામ કરી શકે. આ અંગે ટૂંક સમયમાં અંતિમ નિર્ણય લેવામાં આવી શકે છે.
નિષ્ણાતોનો અભિપ્રાય
દરમિયાન, રશિયાની અંદર અને બહારના નિષ્ણાતોએ ચેતવણી આપી છે કે રશિયાએ આ ટેલિસ્કોપ એકલા શરૂ ન કરવું જોઈએ. તેનાથી આ અભિયાનને નુકસાન થઈ શકે છે. જો તેની શરૂઆત કરવી જ હોય તો તે જર્મન ટીમની સલાહ પર કરવી જોઈએ. રશિયન એસ્ટ્રોફિઝિસિસ્ટ રાશિદ સુનાયેવનું કહેવું છે કે, આવી સ્થિતિમાં એકતરફી પગલું લોકોમાં વધુ અવિશ્વાસ પેદા કરશે.