રૂ. 4,287 કરોડનો પ્રોજેક્ટ, રૂ. 2200 કરોડનો ભ્રષ્ટાચાર… :આ કેસમાં ફસાયા છે સત્યપાલ મલિક
જમ્મુ, 23 ફેબ્રુઆરી : જમ્મુ-કાશ્મીરના પૂર્વ રાજ્યપાલ સત્યપાલ મલિક મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગયા છે. ગુરુવારે સીબીઆઈએ સત્યપાલ મલિકના ઘર અને તેમની સાથે જોડાયેલા 29 સ્થળો પર દરોડા પાડ્યા હતા. કિરુ હાઈડ્રોપાવર પ્રોજેક્ટમાં ભ્રષ્ટાચારના કેસમાં આ દરોડો પાડવામાં આવ્યો હતો. સીબીઆઈએ જણાવ્યું કે જમ્મુ, શ્રીનગર, દિલ્હી, ગુરુગ્રામ, મુંબઈ, બાગપત, નોઈડા, પટના, જયપુર, જોધપુર, બાડમેર, નાગપુર અને ચંદીગઢમાં દરોડા પાડવામાં આવ્યા હતા. સીબીઆઈએ દાવો કર્યો છે કે દરોડા દરમિયાન રોકડ જમા, એફડીમાં રોકાણ, વિવિધ શહેરોમાં પ્રોપર્ટીમાં રોકાણ તેમજ ડિજિટલ અને દસ્તાવેજી પુરાવાઓ મળી આવ્યા છે.
તપાસ એજન્સીની એક ટીમ યુપીના બાગપતમાં મલિકના પૈતૃક ઘરે ગઈ હતી. તેમનું પૈતૃક ઘર હિસાવાડા ગામમાં છે. સીબીઆઈની ટીમે અહીં જઈને ગામમાં તેમની મિલકતોની માહિતી માંગી હતી.
દરોડા ક્યાં પડ્યા?
સીબીઆઈની ટીમે સત્યપાલ મલિકના આરકે પુરમ, દ્વારકા અને દિલ્હીના એશિયન ગેમ્સ વિલેજમાં આવેલા ઘર પર દરોડા પાડ્યા હતા. આ સાથે ગુરુગ્રામ અને બાગપતમાં પણ તેમની મિલકતો પર દરોડા પાડવામાં આવ્યા હતા. બાગપતમાં તેના પૈતૃક ઘરની પણ તલાશી લેવામાં આવી હતી. સીબીઆઈએ તેમના ઘરનો દરવાજો ખોલ્યો અને વીડિયોગ્રાફી કરી. સંબંધીઓએ સીબીઆઈને જણાવ્યું કે મલિક પાસે ગામમાં અન્ય કોઈ મિલકત નથી.
મલિક ઉપરાંત, CBIએ ચેનાબ વેલી પાવર પ્રોજેક્ટ પ્રાઈવેટ લિમિટેડ (CVPPPL)ના ભૂતપૂર્વ ચેરમેન નવીન કુમાર ચૌધરી અને પટેલ એન્જિનિયરિંગ લિમિટેડના અધિકારીઓના ઘર પર પણ દરોડા પાડ્યા હતા.
પણ આ દરોડા શા માટે?
આ સમગ્ર દરોડા ચિનાબ નદી પર બનાવવામાં આવી રહેલા કિરુ હાઈડ્રો ઈલેક્ટ્રીક પાવર પ્રોજેક્ટ (HEP)માં રૂ. 2,200 કરોડના કથિત ભ્રષ્ટાચાર સાથે સંબંધિત એક કેસમાં થયો હતો. આ મામલે સીબીઆઈએ 22 એપ્રિલ 2022ના રોજ કેસ નોંધ્યો હતો. એવો આરોપ છે કે હાઇડ્રો ઇલેક્ટ્રીક પાવર પ્રોજેક્ટ સંબંધિત રૂ. 2,200 કરોડનો કોન્ટ્રાક્ટ 2019માં એક ખાનગી કંપનીને આપવામાં આવ્યો હતો. આ કોન્ટ્રાક્ટ આપવામાં ગોટાળાનો આરોપ છે.
આ મામલે સીબીઆઈએ સીવીપીપીપીએલના પૂર્વ ચેરમેન નવીન ચૌધરી, એમએસ બાબુ, એમકે મિત્તલ અને અરુણ કુમાર મિશ્રા અને પટેલ એન્જિનિયરિંગ લિમિટેડના ભૂતપૂર્વ અધિકારીઓ વિરુદ્ધ કેસ નોંધ્યો હતો. આ જ કથિત ભ્રષ્ટાચારના કેસમાં સીબીઆઈએ આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં પાંચ લોકોના ઘરની પણ તપાસ કરી હતી.
આ પ્રોજેક્ટ શું છે?
આ પ્રોજેક્ટ ચેનાબ વેલી પાવર પ્રોજેક્ટ લિમિટેડ (CVPPPL) નામની કંપની દ્વારા બનાવવામાં આવી રહ્યો છે. આ કંપનીમાં કેન્દ્ર સરકારની નેશનલ હાઈડ્રોઈલેક્ટ્રિક પાવર કોર્પોરેશન લિમિટેડ (NHPC) પાસે 51% હિસ્સો છે અને જમ્મુ અને કાશ્મીરની જમ્મુ અને કાશ્મીર પાવર ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (JKSPDC) પાસે 49% હિસ્સો છે.
આ પ્રોજેક્ટ જમ્મુ-કાશ્મીરના કિશ્તવાડ જિલ્લામાં ચેનાબ નદી પર બનાવવામાં આવી રહ્યો છે. આ રન ઓફ રિવર પ્રોજેક્ટ છે. એટલે કે નદીના પાણીના પ્રવાહની ઉર્જાનો ઉપયોગ કરીને વીજળી ઉત્પન્ન કરવામાં આવશે. આ અંતર્ગત ચેનાબ નદી પર એક ડેમ બનાવવામાં આવી રહ્યો છે જેની ઉંચાઈ 135 મીટર છે. ચાર પાવરહાઉસ હશે અને દરેક 156 મેગાવોટ વીજળી ઉત્પન્ન કરશે. તેનો શિલાન્યાસ ફેબ્રુઆરી 2019માં કરવામાં આવ્યો હતો. આ પ્રોજેક્ટનો ખર્ચ 4,287 કરોડ રૂપિયા છે. તેને 2025 સુધીમાં પૂર્ણ કરવાનું લક્ષ્ય છે.
ભ્રષ્ટાચારનો મામલો શું છે?
આ સમગ્ર મામલો ટેન્ડર સાથે જોડાયેલો છે. 2019 માં, આ પ્રોજેક્ટ સંબંધિત સિવિલ વર્કનો કોન્ટ્રાક્ટ પટેલ એન્જિનિયરિંગ લિમિટેડને આપવામાં આવ્યો હતો. આ કોન્ટ્રાક્ટ રૂ. 2,200 કરોડનો હતો. એફઆઈઆરમાં આરોપ છે કે રૂ. 2,200 કરોડનું આ ટેન્ડર બહાર પાડતી વખતે માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરવામાં આવ્યું ન હતું.
આ ટેન્ડર રદ કરવાનો નિર્ણય CVPPPLની 47મી બોર્ડ બેઠકમાં લેવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ બીજી જ મીટીંગમાં આ ટેન્ડર ફરીથી પટેલ એન્જીનીયરીંગ લીમીટેડને આપવામાં આવ્યું હતું.
સત્યપાલ મલિક કેવી રીતે ફસાયા?
સત્યપાલ મલિક 23 ઓગસ્ટ 2018 થી 30 ઓક્ટોબર 2019 સુધી જમ્મુ અને કાશ્મીરના રાજ્યપાલ હતા. મલિકે દાવો કર્યો હતો કે બે ફાઈલો ક્લિયર કરવા માટે તેને 300 કરોડ રૂપિયાની લાંચની ઓફર કરવામાં આવી હતી. આમાંથી એક ફાઇલ કિરુ પ્રોજેક્ટ સાથે સંબંધિત હતી.
જ્યારે સત્યપાલ મલિકે લાંચની ઓફર મળી હોવાનો દાવો કર્યો ત્યારે તેઓ મેઘાલયના રાજ્યપાલ હતા. તેમના દાવા બાદ જમ્મુ-કાશ્મીર પ્રશાસને સીબીઆઈને આ પ્રોજેક્ટમાં કથિત ભ્રષ્ટાચારની તપાસ કરવાની માંગ કરી હતી.આ પહેલીવાર નથી જ્યારે સીબીઆઈએ સત્યપાલ મલિક અને તેની સાથે જોડાયેલા લોકોના ઘર પર દરોડા પાડ્યા હોય. ગયા વર્ષે મે મહિનામાં પણ સીબીઆઈએ મલિકના મીડિયા સલાહકાર સુનક બાલીના ઘરે દરોડા પાડ્યા હતા.
ગુરુવારના દરોડામાં, મલિકે X પર લખ્યું, ‘હું 3-4 દિવસથી બીમાર છું અને હોસ્પિટલમાં દાખલ છું. આમ છતાં સરમુખત્યારો સરકારી એજન્સીઓ દ્વારા મારા ઘર પર દરોડા પાડી રહ્યા છે. મારા ડ્રાઈવર અને મદદનીશના ઘરે પણ દરોડા પાડવામાં આવ્યા હતા અને હેરાન કરવામાં આવ્યા હતા. હું એક ખેડૂતનો દીકરો છું. હું આ બધાથી ડરતો નથી. હું ખેડૂતોની સાથે છું.
તેમણે કહ્યું કે ‘જે લોકો ભ્રષ્ટાચારમાં સામેલ છે તેમની તપાસ કરવાને બદલે મારા ઘર પર દરોડા પાડવામાં આવ્યા હતા. 4-5 કુર્તા-પાયજામા સિવાય તેમને બીજું કંઈ નહીં મળે. સરમુખત્યાર મને ડરાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. હું ન તો ડરીશ કે ન ઝૂકીશ.
