સુવિખ્યાત તબલાવાદક ઝાકિર હુસેનના નિધન અંગે વિરોધાભાસી અહેવાલો
નવી દિલ્હી, 15 ડિસેમ્બર, 2024: સુપ્રસિદ્ધ તબલાવાદ ઝાકિર હુસેનનું આજે નિધન થયું હોવાનું જાહેર થયાના થોડા કલાક પછી આ બાબતે વિરોધાભાસી અહેવાલો મળી રહ્યા છે. ઝાકિરના પરિવાર તથા તેમને દાખલ કર્યા છે એ હોસ્પિટલ દ્વારા નિધનના સમાચારને સમર્થન નહીં મળતાં મોડી રાત્રે ગુંચવાડો ઊભો થયો હતો.
આ અગાઉ સમગ્ર ભારતમાં એવા સમાચાર ફેલાઈ ગયા હતા કે, સુપ્રસિદ્ધ તબલાવાદક ઝાકિર હુસેનનું (Zakir Hussain) આજે નિધન થયું છે. 73 વર્ષીય ઝાકીર હુસેને અમેરિકાની હોસ્પિટલમાં દમ તોડ્યો હતો. તેમની ત્યાં સારવાર ચાલી રહી હતી. તાજેતરમાં ઝાકિર હુસેનની તબિયત બગડી હતી અને તેમને અમેરિકાના સાનફ્રાન્સિસ્કોની હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. ઝાકિર હુસેન બીમાર પડ્યા હતા અને તેમને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યો હોવાની માહિતી સુવિખ્યાત વાંસળીવાદક રાકેશ ચૌરસિયાએ જ આપી હતી.
ભારતના આ સુપ્રસિદ્ધ તબલા વાદક ઝાકિર હુસેનનો જન્મ 1951ની ત્રીજી માર્ચે થયો હતો. તેમના પિતા ઉસ્તાદ અલ્લારખા ખાન તેમના સમયના સુપ્રસિદ્ધ તબલા વાદક હતા. ઝાકિરે તેમના પિતાની સાથે 11 વર્ષની ઉંમરે સંગીત સમારંભોમાં તબલા વગાડવાનું શરૂ કરી દીધું હતું.
ઝાકિર હુસેન દેશના ત્રણે સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માનથી વિભૂષિત હતા. તેમને ભારત સરકાર દ્વારા 1988માં પદ્મ શ્રી, 2002માં પદ્મ ભૂષણ તથા 2023મનાં પદ્મ વિભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. ભારતીય નાગરિક સન્માન ઉપરાંત ઝાકિર હુસેન પાંચ ગ્રેમી પુરસ્કાર જીત્યા હતા.
ઝાકિર હુસેને તબલાની સાથે એક્ટિંગના ક્ષેત્રમાં પણ પદાર્પણ કર્યું હતું. તેમણે કેટલીક ફિલ્મોમાં અભિનય કર્યો હતો.
संगीत नाटक अकादमी, ग्रैमी, पद्म श्री, पद्म भूषण व पद्म विभूषण जैसे अनेक पुरस्कारों से सम्मानित, सुप्रसिद्ध तबला वादक उस्ताद श्री जाकिर हुसैन जी का निधन कला एवं संगीत जगत के लिए एक अपूरणीय क्षति है।
ईश्वर दिवंगत आत्मा को अपने श्रीचरणों में स्थान तथा शोकाकुल परिजनों व प्रशंसकों को… pic.twitter.com/mGQBh74K8Q
— Shivraj Singh Chouhan (@ChouhanShivraj) December 15, 2024
Ustad Zakir Hussain’s extraordinary mastery of the tabla has created a timeless legacy in the world of music. My deepest condolences to his family, friends, and the countless admirers whose lives he touched with his artistry. His rhythms will echo in our hearts forever.… pic.twitter.com/FEiWUwwyBA
— Col Rajyavardhan Rathore (@Ra_THORe) December 15, 2024
महान तबला वादक उस्ताद ज़ाकिर हुसैन जी के निधन का समाचार बेहद दुखद है।
उनका जाना संगीत जगत के लिए बड़ी क्षति है। इस दुख की घड़ी में मेरी संवेदनाएं उनके परिवार और प्रशंसकों के साथ हैं।
उस्ताद ज़ाकिर हुसैन जी अपनी कला की ऐसी विरासत छोड़ गए हैं, जो हमेशा हमारी यादों में जीवित… pic.twitter.com/ogkLAoe68o
— Rahul Gandhi (@RahulGandhi) December 15, 2024
विश्व विख्यात तबला वादक, ‘पद्म विभूषण’ उस्ताद जाकिर हुसैन जी का निधन अत्यंत दुःखद एवं संगीत जगत की अपूरणीय क्षति है।
ईश्वर से प्रार्थना है कि दिवंगत आत्मा को सद्गति एवं उनके शोकाकुल परिजनों और शोक संतप्त प्रशंसकों को यह अथाह दुःख सहन करने की शक्ति प्रदान करें।
ॐ शांति!
— Yogi Adityanath (@myogiadityanath) December 15, 2024
ઝાકિર હુસૈન તબલા વાદક ઉપરાંત અભિનેતા પણ હતા અને પોતાના અભિનયથી પણ ઘણી સંપત્તિ કમાયા હતા. અહેવાલો અનુસાર તે લગભગ 10 લાખ ડૉલર એટલે કે 9 કરોડ રૂપિયાની નેટવર્થના માલિક હતા. હુસૈન તેમના એક કોન્સર્ટ માટે 5 થી 10 લાખ રૂપિયાનો ચાર્જ લેતા હતા. ઝાકિર હુસૈનને તેમના પહેલા જાહેર પરફોર્મન્સ માટે માત્ર 5 રૂપિયા મળ્યા હતા. અગાઉ કહ્યું તેમ ઝાકિર હુસૈનના પિતા ઉસ્તાદ અલ્લાહ રખા પણ પ્રખ્યાત તબલાવાદક હતા. ઝાકિરને તબલા વગાડવાનું કૌશલ્ય પિતા પાસેથી વારસામાં મળ્યું હતું. તેઓ પંડિત શિવ કુમાર પાસેથી સંગીત પણ શીખ્યા હતા. ઝાકિર હુસૈન મુંબઈની સેન્ટ ઝેવિયર્સ કોલેજમાંથી સ્નાતક થયા. ઝાકિર જ્યારે 12 વર્ષના હતા ત્યારે તેમને પહેલીવાર પરફોર્મ કરવાની તક મળી હતી. ઝાકિરનું પહેલું આલ્બમ ‘લિવિંગ ઇન ધ મટિરિયલ વર્લ્ડ’ વર્ષ 1973માં રિલીઝ થયું હતું. ઝાકિર 1997માં ફિલ્મ સાઝમાં શબાના આઝમી સાથે જોવા મળ્યા હતા. તેમણે આ ફિલ્મમાં અભિનય કર્યો હતો. ઝાકિર હુસૈનને પ્રિન્સટન યુનિવર્સિટીમાં હ્યુમેનિટીઝ કાઉન્સિલ દ્વારા ઓલ્ડ ડોમિનિયન ફેલો તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. આ સિવાય તેઓ સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાં વિઝિટિંગ પ્રોફેસર પણ હતા.
આ પણ વાંચોઃ મલ્ટીપોલાર વિશ્વમાં વૈશ્વિક વિશ્વાસની ખોટ પુરવાની જવાબદારી વિશ્વબંધુ ભારત પરઃ જૈનાચાર્ય યુગભૂષણસૂરીજી