પાકિસ્તાનના GDP કરતા અઢી ગણા RBI પાસે પૈસા, જાણો સેન્ટ્રલ બેંક ક્યાંથી કરે છે કમાણી

દિલ્હી, 12 જૂન: રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)ના વાર્ષિક નાણાકીય અહેવાલ મુજબ, RBIની બેલેન્સ શીટમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. મતલબ કે રિઝર્વ બેંકે વાર્ષિક ધોરણે સારી આવક મેળવી છે. હવે તમારા મનમાં આ સવાલ ઉઠ્યો હશે કે RBI કમાણી ક્યાંથી કરે છે? તો ચાલો જાણીએ, પરંતુ તે પહેલા આરબીઆઈના વાર્ષિક અહેવાલ પર એક નજર કરીએ.

સેન્ટ્રલ બેંકના વાર્ષિક અહેવાલ મુજબ, આરબીઆઈનું નાણું પાકિસ્તાનના ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (જીડીપી) કરતા 2.5 ગણું વધુ થઈ ગયું છે. RBIની બેલેન્સ શીટ 31 માર્ચ, 2024 સુધીમાં 11 ટકા વધીને રૂ. 70.48 લાખ કરોડ (લગભગ 844.76 અબજ ડોલર) થઈ ગઈ છે.

ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF) અનુસાર, પાકિસ્તાનની જીડીપી $338.24 બિલિયન હોવાનો અંદાજ છે. અગાઉ નાણાકીય વર્ષ (FY23) માં, RBI બેલેન્સ શીટ રૂ. 63.44 લાખ કરોડ હતી. સેન્ટ્રલ બેંકે કહ્યું કે તેની બેલેન્સ શીટ હવે રોગચાળા પહેલાના સ્તર પર પાછી આવી ગઈ છે. માર્ચ 2024 ના અંત સુધીમાં, તે ભારતના જીડીપીના 24.1% થઈ ગયું છે, જે માર્ચ 2023 ના અંત સુધીમાં 23.5% હતું.

આરબીઆઈની આવકમાં પણ જોરદાર વધારો

રિપોર્ટ અનુસાર, રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)ની આવકમાં 17.04 ટકાનો વધારો થયો છે, જ્યારે નાણાકીય વર્ષ 2024માં RBIનો ખર્ચ 56.30 ટકા ઘટ્યો છે. RBIની સરપ્લસ પણ વાર્ષિક ધોરણે વધી છે. તેમાં 141.23%નો વધારો થયો છે અને તે 2.11 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગયો છે. તાજેતરમાં આ સરપ્લસ સરકારને ડિવિડન્ડ તરીકે ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યો હતો.

દેશની અર્થવ્યવસ્થા આ ઝડપે આગળ વધશે

આરબીઆઈએ નાણાકીય વર્ષ 2024માં ઈમરજન્સી ફંડ તરીકે 42,820 કરોડ રૂપિયા ફાળવ્યા હતા. આરબીઆઈ દેશની અર્થવ્યવસ્થાને લઈને આશાવાદી છે. સેન્ટ્રલ બેંકે કહ્યું કે મેક્રો ઈકોનોમિક ફંડામેન્ટલ્સની સતત મજબૂતાઈને કારણે સારી આર્થિક વૃદ્ધિ થશે. જો કે, ખાદ્ય ફુગાવો અંદાજની આસપાસ રહે છે. તમને જણાવી દઈએ કે આરબીઆઈએ નાણાકીય વર્ષ 2025 માટે લગભગ 7% વાસ્તવિક જીડીપી વૃદ્ધિનો અંદાજ મૂક્યો છે.

RBI ક્યાંથી કરે છે કમાય?

હવે તમારા મનમાં પ્રશ્ન હશે કે જો RBI રેગ્યુલેટર તરીકે કામ કરે છે તો તેની પાસે આટલા પૈસા ક્યાંથી આવે છે. ઉપરાંત, તે ક્યાંથી કમાય છે? ચાલો અમે તમને જણાવીએ.

કેન્દ્રીય બેંક સરકારી બોન્ડ દ્વારા વ્યાજ કમાય છે. વિદેશી ચલણમાં રોકાણ દ્વારા પણ આવક પ્રાપ્ત થાય છે. રિઝર્વ બેંકની બેલેન્સ શીટના લગભગ 70 ટકા વિદેશી ચલણ સંપત્તિના રૂપમાં છે, જ્યારે 20 ટકા સરકારી બોન્ડના રૂપમાં છે. આરબીઆઈ ડૉલરને રિઝર્વમાં રાખે છે, જ્યારે ભાવ વધે ત્યારે તેને વેચવાથી સારું વળતર મળે છે.

બજારમાં રોકાણ કરવા માટે સરકાર આરબીઆઈ પાસેથી જે નાણાં લે છે તેમાંથી કેન્દ્રીય બેંક પણ કમાણી કરે છે. આ ઉપરાંત આરબીઆઈ ઘણી કોમર્શિયલ બેંકોને લોન પણ આપે છે જેના બદલામાં આરબીઆઈ વ્યાજ મેળવે છે. RBI દ્વારા ડિવિડન્ડ આપ્યા પછી જે બચે છે તેના પર વ્યાજની આવક પણ છે. કમાણી વિદેશી અસ્કયામતો અને સોનાના પુનઃમૂલ્યાંકનમાંથી પણ આવે છે. RBI પણ સોનું વેચીને પૈસા કમાય છે.

આ પણ વાંચો: New Income Tax Regime: તમે દર મહિને આવકવેરામાં હજારો રૂપિયા બચાવી શકો છો, જો…