રતન ટાટાને પીએમ નરેન્દ્ર મોદીએ લેખ દ્વારા આપી ભાવભીની સ્મરણાંજલિ
નવી દિલ્હી, 9 નવેમ્બર : વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ઉદ્યોગપતિ અને પરોપકારી એવા રતન ટાટાના નિધનને આજે એક મહિનો પૂર્ણ થતાં તેમને શાબ્દિક શ્રદ્ધાંજલિ પાઠવી છે. પીએમ મોદીએ તેમને એક સ્વપ્નદ્રષ્ટા બિઝનેસ લીડર, એક દયાળુ આત્મા અને અસાધારણ માનવી ગણાવ્યા છે.
તેમણે ભારતના સૌથી જૂના અને સૌથી પ્રતિષ્ઠિત બિઝનેસ હાઉસમાંના એકને સ્થિર નેતૃત્વ પૂરું પાડ્યું છે. તેમનું યોગદાન બોર્ડરૂમથી ઘણું આગળ હતું. તેમની નમ્રતા, દયા અને આપણા સમાજને બહેતર બનાવવાની અતૂટ પ્રતિબદ્ધતાને કારણે તેમણે ઘણા લોકો માટે પોતાની જાતને ઉપયોગી બનાવી હતી.
રતન ટાટાજીને શ્રદ્ધાંજલિ આપતા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેમના જીવન અને યોગદાનને ભાવુક શબ્દોમાં યાદ કર્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે રતન ટાટાજીના નિધનથી માત્ર ભારત જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વએ એક મહાન પ્રેરણા સ્ત્રોત ગુમાવ્યો છે. તેમના ગયા પછી સમાજનો દરેક વર્ગ, પછી તે ઉભરતા ઉદ્યોગસાહસિકો હોય કે મોટા ઉદ્યોગપતિઓ, તેમની ગેરહાજરી અનુભવી રહ્યા છે.
પીએમ મોદીએ પોતાના લેખમાં શું લખ્યું?
રતન ટાટાને અમને છોડીને ગયા તેને એક મહિનો થઈ ગયો છે. શહેરો અને નગરોથી લઈને ગામડાઓ સુધી દરેક સામાજિક વર્ગમાં તેમની ગેરહાજરી ઊંડે ઊંડે અનુભવાઈ રહી છે. અનુભવી ઉદ્યોગપતિઓ, નવા સાહસિકો અને મહેનતુ વ્યાવસાયિકો તેમની ખોટ અનુભવે છે. પર્યાવરણ પ્રત્યે સંવેદનશીલ અને દાન માટે સમર્પિત લોકો પણ એટલા જ દુઃખી છે. તેમની ગેરહાજરી માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં અનુભવાઈ રહી છે.
યુવાનો માટે રતન ટાટા એક પ્રેરણા હતા. તેમણે ભારતીય ઉદ્યોગસાહસિકતાની શ્રેષ્ઠ પરંપરાઓ અને અખંડિતતા, શ્રેષ્ઠતા અને સેવાના મૂલ્યો પ્રત્યેની તેની અડગ પ્રતિબદ્ધતાનું પ્રતિપાદન કર્યું હતું. તેઓ વિશ્વસનીયતા, શ્રેષ્ઠતા અને ઉત્તમ સેવાના મૂલ્યોના કટ્ટર પ્રતિનિધિ હતા. તેમના નેતૃત્વ હેઠળ, ટાટા જૂથ સમગ્ર વિશ્વમાં આદર, પ્રામાણિકતા અને વિશ્વસનીયતાનું પ્રતીક બનીને નવી ઊંચાઈએ પહોંચ્યું હતું. આ હોવા છતાં તેમણે સંપૂર્ણ નમ્રતા અને સરળતા સાથે તેમની સિદ્ધિઓ સ્વીકારી હતી.
બીજાના સપનાને ટેકો આપવો એ રતન ટાટાના સૌથી વિશેષ ગુણોમાંનો એક હતો. તાજેતરના વર્ષોમાં તેઓ ભારતના સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમના માર્ગદર્શક તરીકે જાણીતા બન્યા છે. તેણે અનેક ઉભરતા સાહસોમાં રોકાણ કર્યું હતું. તેઓ યુવા ઉદ્યોગસાહસિકોની આશાઓ અને આકાંક્ષાઓને સમજો અને ભારતના ભવિષ્યને આકાર આપવાની તેમની ક્ષમતાને ઓળખી મદદરૂપ થતાં હતાં. તેમના પ્રયાસોને સમર્થન આપીને, તેમણે સ્વપ્ન જોનારાઓની પેઢીને હિંમતભેર જોખમો લેવા અને સીમાઓને આગળ ધપાવવા માટે સશક્તિકરણ કર્યું હતું. તેણે નવીનતા અને ઉદ્યોગ સાહસિકતાની સંસ્કૃતિને ઉત્તેજન આપવામાં લાંબા સમય સુધી યોગદાન આપ્યું છે, જે મને વિશ્વાસ છે કે આવનારા દાયકાઓમાં ભારત પર હકારાત્મક અસર કરવાનું ચાલુ રાખશે.
તેમણે સતત ઉત્કૃષ્ટતાને પ્રોત્સાહન આપ્યું, ભારતીય સાહસોને વૈશ્વિક ધોરણો સ્થાપિત કરવા વિનંતી કરી હતી. મને આશા છે કે આ વિઝન આપણા ભાવિ નેતાઓને ભારતને વિશ્વ-સ્તરની ગુણવત્તાનો પર્યાય બનાવવા માટે પ્રેરણા આપશે. તેમની મહાનતા બોર્ડરૂમ અથવા તેમના સાથીદારોને મદદ કરવા સુધી મર્યાદિત ન હતી. તેમની કરુણા તમામ જીવો પર વિસ્તરેલી હતી. પ્રાણીઓ પ્રત્યેનો તેમનો ઊંડો પ્રેમ જાણીતો હતો અને તેમણે પ્રાણી કલ્યાણ પર કેન્દ્રિત દરેક પ્રયાસોને સમર્થન આપ્યું હતું. તે અવારનવાર તેના કૂતરાઓના ફોટા શેર કરતો હતો, જેઓ તેમના જીવનનો કોઈ પણ વ્યવસાય સાહસ જેટલો ભાગ હતા. તેમનું જીવન આપણને યાદ અપાવે છે કે સાચું નેતૃત્વ માત્ર વ્યક્તિની સિદ્ધિઓ દ્વારા જ નહીં, પણ સૌથી વધુ સંવેદનશીલ લોકોની સંભાળ રાખવાની ક્ષમતા દ્વારા પણ માપવામાં આવે છે.
સંકટના સમયે કરોડો ભારતીયો માટે રતન ટાટા હંમેશા આગળ હતા. 26/11ના આતંકવાદી હુમલા પછી મુંબઈની પ્રતિષ્ઠિત તાજ હોટેલનું વહેલું ફરી શરૂ થવું એ એક સંદેશ હતો – ભારત એકજુટ છે અને આતંકવાદ સામે ઝૂકવાનો ઇનકાર કરે છે.
અંગત રીતે, મને વર્ષોથી રતન ટાટાજીને ખૂબ નજીકથી જાણવાનો લહાવો મળ્યો છે. અમે ગુજરાતમાં નજીકથી કામ કર્યું છે, જ્યાં તેમણે મોટા પાયે રોકાણ કર્યું છે, જેમાં ઘણા પ્રોજેક્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે જેના વિશે તેઓ ખૂબ જ ઉત્સાહી હતા. થોડા અઠવાડિયા પહેલા, હું સ્પેન સરકારના પ્રમુખ પેડ્રો સાંચેઝ સાથે વડોદરામાં હતો, અને અમે સંયુક્ત રીતે એવિએશન કોમ્પ્લેક્સનું ઉદ્ઘાટન કર્યું જ્યાં C-295 એરક્રાફ્ટનું ઉત્પાદન કરવામાં આવશે. ટાટાએ જ આ પર કામ શરૂ કર્યું હતું. વડોદરાના તે કાર્યક્રમમાં તેમની ઊંડી ગેરહાજરી અનુભવાઈ હતી.
મને યાદ છે, ટાટા અવારનવાર મારી સાથે વિવિધ મુદ્દાઓ પર પત્રવ્યવહાર કરતા હતા, પછી તે ગવર્નન્સના મુદ્દાઓ હોય, સરકારના સમર્થનની કદર હોય અથવા ચૂંટણીની જીત પરના અભિનંદન સંદેશાઓ હોય. જ્યારે હું કેન્દ્રમાં જોડાયો ત્યારે પણ અમારી નજીકની ક્રિયાપ્રતિક્રિયા ચાલુ રહી અને તે અમારા રાષ્ટ્ર નિર્માણના પ્રયાસોમાં પ્રતિબદ્ધ ભાગીદાર રહ્યા. સ્વચ્છ ભારત મિશન માટે ટાટાનું સમર્થન મારા હૃદયની ખૂબ નજીક હતું. તેઓ આ જન ચળવળના સ્વર સમર્થક હતા, અને માનતા હતા કે ભારતની પ્રગતિ માટે સ્વચ્છતા અને આરોગ્ય જરૂરી છે. ઑક્ટોબરની શરૂઆતમાં સ્વચ્છ ભારત મિશનની દસમી વર્ષગાંઠ પર તેમનો હાર્દિક વિડિયો સંદેશ મને હજુ પણ યાદ છે, જે તેમની છેલ્લી જાહેર રજૂઆતોમાંની એક છે.
અન્ય મુદ્દો જે તેમના હૃદયની નજીક હતો તે હતો આરોગ્યસંભાળ, ખાસ કરીને કેન્સર સામેની લડાઈ. મને બે વર્ષ પહેલા આસામની એક ઘટના યાદ છે જ્યાં અમે સંયુક્ત રીતે રાજ્યમાં વિવિધ કેન્સર હોસ્પિટલોનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. તે સમયે તેમના ભાષણમાં, તેમણે સ્પષ્ટપણે કહ્યું હતું કે તેઓ તેમના છેલ્લા વર્ષો આરોગ્ય સંભાળ માટે સમર્પિત કરવા માંગે છે. તેમના પ્રયત્નોથી આરોગ્ય અને કેન્સરની સંભાળ સુલભ અને સસ્તું બનાવવાનું શક્ય બન્યું. તેમનું માનવું હતું કે ન્યાયી સમાજ તે છે જે તેના સૌથી વધુ સંવેદનશીલ લોકો સાથે ઊભો રહે છે.
આજે જ્યારે આપણે તેમને યાદ કરીએ છીએ, ત્યારે આપણને તેમણે જે સમાજની કલ્પના કરી હતી તે યાદ આવે છે – જ્યાં વ્યવસાય સારા માટે એક બળ બની શકે છે, જ્યાં દરેક વ્યક્તિની ક્ષમતાનું મૂલ્ય છે અને દરેકના કલ્યાણ અને સુખમાં પ્રગતિ માપવામાં આવે છે. તે જીવન જીવે છે જે તેણે સ્પર્શ્યું હતું અને જે સપના તેણે પોષ્યા હતા. ભારતને વધુ સારું, દયાળુ અને વધુ આશાવાદી સ્થળ બનાવવા માટે પેઢીઓ તેમની આભારી રહેશે.
આ પણ વાંચો :- હાવડા નજીક સિકંદરાબાદ-શાલીમાર સુપરફાસ્ટ એક્સપ્રેસના 3 ડબ્બા પાટા પરથી ઉતર્યા, જાનહાની ટળી