ક્યારે છે દેવઉઠી અગિયારસ અને કેમ આ દિવસે તુલસી અને શાલિગ્રામની કરાય છે પૂજા
શુક્રવાર, 4 નવેમ્બરે કારતક માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ તિથિએ ભગવાન વિષ્ણુ આરામ માંથી જાગી જાય છે અને સૃષ્ટિનો ભાર ફારીથી સંભાળે છે. જેને દેવ ઉઠી એકાદશી કહવામાં આવે છે. આ દિવસે તુલસીના લગ્ન શાલિગ્રામજી સાથે થાય છે. તેમજ આ દિવસથી એટલેકે દેવ ઉઠી એકાદશીથી તમામ પ્રકારના શુભ કાર્યો માટેનો શુભ સમય શરૂ થઈ જાય છે.
જ્યોતિષીના જણાવ્યા અનુસાર આ તિથિએ તુલસી અને શાલિગ્રામના લગ્ન કરાવવાની પરંપરા પ્રાચીન સમયથી ચાલી આવે છે. શાલિગ્રામજીને વિષ્ણુજીનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે.
તુલસીના લગ્ન શંખચુડ અસુર સાથે થયા હતા
દંતકથા અનુસાર તુલસીજીના લગ્ન શંખચુડ નામના રાક્ષસ સાથે થયા હતા. શંખચુડ દેવતાઓ માટે સમસ્યા બની ગયો હતો. તેમજ બધા દેવતાઓ પણ તેને હરાવવા સક્ષમ ન હતા. આથી શંખચૂડના આતંકનો અંત લાવવા માટે તમામ દેવતાઓએ શિવને પ્રાર્થના કરી. આ પછી શિવ અને શંખચુડનું યુદ્ધ શરૂ થયું. ઘણા પ્રયત્નો પછી પણ, શિવ રાક્ષસનો અંત લાવવામાં સક્ષમ ન હતા, કારણ કે તુલસી પાસે પવિત્રતાની શક્તિ હતી.
તે સમયે ભગવાન વિષ્ણુએ દેવી તુલસીના સતિત્વને છેતરી (ભંગ) કરી નાખ્યું, ત્યારબાદ તુલસીના પતિ શંખચુડનું વધ શિવજીથી શક્ય થઈ શક્યુ. જ્યારે તુલસીને આ વાતની ખબર પડી તો તેણે વિષ્ણુને પથ્થર બનવાનો શ્રાપ આપ્યો. વિષ્ણુએ આ શ્રાપ સ્વીકારી લીધો અને તુલસીની પૂજા કરવાનું વરદાન આપ્યું. ત્યારથી વિષ્ણુના પથ્થર સ્વરુપ શાલિગ્રામજીની પુજાની પરંપરા શરુ થઈ.
દેવઉઠી એકાદશી પર આ રીતે કરો તુલસી પૂજા
- દેવઉઠી એકાદશીના દિવસે સવારે વહેલા ઉઠો અને તુલસીની આસપાસની જગ્યાને અને ઘરને સાફ કરો. સ્નાન કર્યા પછી તુલસીને જળ ચઢાવો. પૂજા સામગ્રી જેમ કે હળદર, દૂધ, કુમકુમ, ચોખા, ભોગ, ચુનરી વગેરે ચઢાવો.
- સૂર્યાસ્ત પછી તુલસી પાસે દીવો પ્રગટાવો. કપૂર પ્રગટાવીને આરતી કરો. જો આ દિવસે તુલસી અને શાલિગ્રામના લગ્ન ન થઈ શકતા હોય તો તુલસીની સામાન્ય પૂજા કરો.
- ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિ જળવાઈ રહે તે માટે તુલસી દેવીની પ્રાર્થના કરો. તુલસી નમાષ્ટકનો પાઠ કરો. તુલસી નમાષ્ટક એટલે કે તુલસીના આઠ નામવાળા મંત્રનો જાપ કરો.
આ તુલસીનો મંત્ર છે – વૃંદા વૃંદાવાણી વિશ્વપૂજિતા વિશ્વવાણી. પુષ્પાસર નંદનીયા તુલસી કૃષ્ણ જીવનચરિત્ર.
આ પણ વાંચો: આજે છઠ્ઠ પૂજા : જાણો ભગવાન સૂર્યની પૂજાનું માહત્મ્ય