મોંઘી દાળથી નહીં મળે ઓક્ટોબર પહેલા કોઈ રાહત, પુરવઠા કરતાં વધી ગઈ માંગ

• દાળના ભાવને અંકુશમાં લેવા સરકાર કરી રહી છે અનેક સ્તરે પ્રયાસો
• ભારત કઠોળનું સૌથી મોટું ઉત્પાદક, પરંતુ તેનો વપરાશ ઉત્પાદન કરતાં ઘણો વધારે

HD ન્યૂઝ ડેસ્ક, 21 મે: એપ્રિલમાં છૂટક ફુગાવાના દરમાં થોડો ઘટાડો થયો હોવા છતાં ખાદ્ય ફુગાવો હજી પણ નિયંત્રણમાં આવ્યો નથી. આવી સ્થિતિમાં લોકોને ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ પર વધુ ખર્ચ કરવા મજબુર બન્યા છે, જેના કારણે તેમના રસોડાના બજેટ પર ભારે બોજ પડી રહ્યો છે. પરંતુ ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓની આ મોંઘવારી ભવિષ્યમાં પણ લોકોની મુશ્કેલી ઓછી થવા દેશે નહીં. ખાસ કરીને આગામી 5 મહિના સુધી કઠોળના ભાવમાં ઘટાડો થવાની કોઈ શક્યતા નથી કારણ કે કઠોળની માંગ અને પુરવઠા વચ્ચે મોટો તફાવત છે. ઊંચી માંગ અને ઓછા પુરવઠાની અસર તેમના ઊંચા ભાવના સ્વરૂપમાં જોવા મળી રહી છે.

નવો પાક આવે ત્યાં સુધી ભાવ ઘટશે નહીં!

જ્યાં સુધી નવા પાકનો પુરવઠો બજારમાં ન આવે ત્યાં સુધી દેશમાં કઠોળના ભાવમાં ઘટાડો થવાની કોઈ શક્યતાઓ દેખાઈ રહી નથી. વાસ્તવમાં કઠોળનો નવો પુરવઠો ઓક્ટોબરમાં બજારમાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં, અનુમાન લગાવવામાં આવે છે કે આ પછી જ લોકોને મોંઘવારીમાંથી રાહત મળી શકે છે. હાલમાં વધુ માંગ અને ઓછા પુરવઠાને કારણે કઠોળના ભાવ વધી રહ્યા છે. દાળના ભાવમાં વધારાને કારણે ખાદ્યપદાર્થોની મોંઘવારી પણ અંકુશમાં નથી આવી રહી જેના કારણે છૂટક મોંઘવારી જોઈએ તેટલી ઘટી રહી નથી. આના કારણે આરબીઆઈ પાસે હજુ પણ રેપો રેટ જેવા મુખ્ય ધિરાણ દર ઘટાડવાનો અવકાશ નથી, જેના કારણે હોમ લોન સહિત તમામ પ્રકારની લોનના વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરવાની સ્થિતિ સર્જાઈ રહી નથી.

દેશમાં કઠોળના ઉત્પાદન કરતાં વધુ વપરાશ

જો કે સરકાર દાળના ભાવને અંકુશમાં લેવા માટે અનેક સ્તરે પ્રયાસો કરી રહી છે, પરંતુ તેમાં સફળતા મળી રહી નથી. ભારત કઠોળનું સૌથી મોટું ઉત્પાદક છે, પરંતુ અહીં તેનો વપરાશ ઉત્પાદન કરતાં ઘણો વધારે છે. આવી સ્થિતિમાં ભારતે કઠોળની માંગને પહોંચી વળવા આયાતનો આશરો લેવો પડે છે. પાક વર્ષ 2022-23માં દેશમાં કઠોળનું અંદાજિત ઉત્પાદન 26.05 મિલિયન ટન હતું, જ્યારે વપરાશ 28 મિલિયન ટન હોવાનો અંદાજ છે.

અરહર, ચણા, અડદ સૌથી મોંઘી

હાલમાં બજારમાં અરહર, ચણા અને અડદની દાળના ભાવ સર્વોચ્ચ સ્તરે છે. એપ્રિલમાં કઠોળનો સરેરાશ ફુગાવાનો દર 16.8 ટકા હતો. જેમાં સૌથી વધુ 31.4 ટકા મોંઘવારી અરહર દાળમાં જોવા મળી હતી. તેવી જ રીતે ચણાની દાળમાં 14.6 ટકા અને અડદની દાળમાં 14.3 ટકાના દરે ફુગાવો હતો. ફૂડ બાસ્કેટમાં કઠોળનો ફાળો 6 ટકા જેટલો રહે છે. આના કારણે ખાદ્ય ફુગાવાનો દર માર્ચમાં 8.5 ટકાથી વધીને એપ્રિલમાં 8.7 ટકા થયો હતો. આંકડા મંત્રાલયના આંકડા અનુસાર, એક વર્ષમાં દાળના મોંઘવારી દરમાં લગભગ 10 ટકાનો વધારો થયો છે. કઠોળનો ફુગાવાનો દર એપ્રિલ 2023માં 5.3 ટકા હતો, જે એપ્રિલ 2024માં વધીને 16.8 ટકા થયો હતો.

આ પણ વાંચો: ભારતમાં આઇફોનનું ઉત્પાદન વધ્યું, વિશ્વમાં વેચાતો દરેક સાતમો iPhone ‘મેડ ઇન ઇન્ડિયા’