નવી દિલ્હી: 2 વર્ષ બાદ ભાજપના નેતૃત્વમાં નેશનલ ડેમોક્રેટિક એલાયન્સ (NDA)ની મહાબેઠક મંગળવારે દિલ્હીમાં યોજાઈ રહી છે. બીજેપી અધ્યક્ષ જેપી નડ્ડાના જણાવ્યા અનુસાર, બેઠકમાં 38 પાર્ટીઓની મહાબેઠક થશે. જણાવી દઈએ કે છેલ્લી વખત NDA નેતાઓની સંયુક્ત બેઠક નવેમ્બર 2021માં થઈ હતી.
રાજકીય નિષ્ણાતો પણ એનડીએની બેઠકને તાકાતના પ્રદર્શન તરીકે જોઈ રહ્યા છે. કોંગ્રેસ, આરજેડી, સપા અને તૃણમૂલ સહિત 26 પાર્ટીઓએ ભાજપ સામે સામાન્ય લડાઈ લડવાની વાત કરી છે, ત્યાર બાદ ભાજપ પણ એનડીએમાં જીવ આપી રહી છે.
NDAના 38 પક્ષોની મહાબેઠક
38 પક્ષોના મહાગઠબંધન વચ્ચે રાજકીય ગલિયારામાં એક મોટો પ્રશ્ન છે કે શું ભાજપ આ પક્ષોને કેન્દ્રની સત્તામાં પણ હિસ્સો આપશે? જો તેનો જવાબ હા છે તો મોદી કેબિનેટના સંભવિત ફેરબદલમાં કયા પક્ષોને સ્થાન મળી શકે છે?
વાજપેયી-જ્યોર્જે એનડીએની રચના કરી
1996માં 13 દિવસમાં સરકાર પડી ગયા બાદ ભાજપને પણ સાથી પક્ષોની જરૂર લાગી હતી. 1998માં સમતા પાર્ટીના જ્યોર્જ ફર્નાન્ડીઝ અને અટલ બિહારી વાજપેયીએ રાષ્ટ્રીય લોકતાંત્રિક ગઠબંધન બનાવવાની કવાયત શરૂ કરી હતી.
તે સમયે ભાજપને 16 પક્ષોનું સમર્થન મળ્યું હતું. એનડીએ ગઠબંધનને લોકસભાની કુલ 541 બેઠકોમાંથી 261 બેઠકો મળી હતી.
વાજપેયી વડાપ્રધાન બનવામાં પણ સફળ રહ્યા હતા, પરંતુ જયલલિતાના દબાણમાં સરકાર 13 મહિનામાં જ પડી ગઈ હતી. 1999માં ફરીથી ચૂંટણી યોજાઈ અને આ વખતે 24 પક્ષોએ એનડીએ સાથે મળીને ચૂંટણી લડવાનો નિર્ણય કર્યો. એનડીએને પણ આનો ફાયદો થયો અને 302 સીટો જીતી.
વાજપેયી પ્રથમ બિન-કોંગ્રેસી વડા પ્રધાન બન્યા, જેમણે સંપૂર્ણ 5 વર્ષનો કાર્યકાળ પૂર્ણ કર્યો. તે સમયે એનડીએનો સંયુક્ત ઢંઢેરો બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. તમામ પક્ષો સાથે સંકલન કરવા માટે એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. જો કે, 2004માં એનડીએનો પરાજય થયો અને પછી વિઘટન થયું.
2014માં એનડીએને પુનર્જીવિત કરવાનો પ્રયાસ ફરીથી શરૂ થયો. ભાજપે 23 પક્ષો સાથે ગઠબંધન કરીને ચૂંટણી લડી હતી. આ વખતે ભાજપ પોતાના દમ પર સરકાર બનાવવામાં સફળ રહ્યું છે. કેન્દ્રની સત્તામાં પ્રમાણસર ભાગીદારી આપવાને બદલે પક્ષે પ્રતિકાત્મક ભાગીદારી આપવાનું શરૂ કર્યું.
ત્યારથી એનડીએમાં તિરાડ શરૂ થઈ ગઈ હતી. ઘણા મોટા અને જૂના પક્ષો એકસાથે નીકળી ગયા. જેડીયુ, શિવસેના અને શિરોમણી અકાલી દળના નામ આમાં મુખ્ય છે.
મોદી કેબિનેટમાં હવે કયા પક્ષોને સ્થાન મળ્યું છે?
વર્ષ 2021માં મોદી કેબિનેટનું વિસ્તરણ કરવામાં આવ્યું હતું. તે સમયે સરકારમાં 4 સાથી પક્ષોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. જેડીયુમાંથી આરસીપી સિંહ અને આરએલજેપીમાંથી પશુપતિ પારસ કેબિનેટ મંત્રી બન્યા અને અપના દળમાંથી અનુપ્રિયા પટેલ અને આરપીઆઈમાંથી રામદાસ આઠવલે રાજ્યકક્ષાના મંત્રી બન્યા.
વર્ષ 2022માં આરસીપી સિંહે કેબિનેટમાંથી રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું. હાલમાં માત્ર પશુપતિ પારસ, રામદાસ અઠાવલે અને અનુપ્રિયા પટેલને ઘટકોના ક્વોટામાંથી સરકારમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે. પારસ પાસે ફૂડ પ્રોસેસિંગની જવાબદારી છે, અઠાવલે પાસે સામાજિક ન્યાય (રાજ્ય સ્તર) અને પટેલ પાસે વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ (રાજ્ય સ્તર)ની જવાબદારી છે.
આ પણ વાંચો-માનહાનિ કેસમાં રાહુલ ગાંધીની અરજી સુપ્રીમ કોર્ટમાં સ્વીકારાઈ, 21 જુલાઈએ થશે સુનાવણી
