એક વર્ષમાં એક હજારથી વધુ મૃત્યુ…, જાણો MPOX કેટલું ખતરનાક છે, તેના લક્ષણો શું છે

નવી દિલ્હી, 15 ઓગસ્ટ: વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) એ MPOX ને વિશ્વ આરોગ્ય કટોકટી જાહેર કરી છે. છેલ્લા બે વર્ષમાં આ બીજી વખત છે જ્યારે WHOએ Mpox ને વૈશ્વિક જાહેર આરોગ્ય કટોકટી તરીકે જાહેર કર્યું છે. ડેમોક્રેટિક રિપબ્લિક ઓફ કોંગોમાં વાયરલ ચેપ ફાટી નીકળ્યા પછી આ જાહેરાત કરવામાં આવી છે, કારણ કે MPOX વાયરસ હવે કોંગોના પડોશી દેશોમાં પણ ફેલાઈ ગયો છે. MPOX એ જ ચેપ છે જે અગાઉ મંકીપોક્સ તરીકે ઓળખાતું હતું.

જ્યારે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશને 2 વર્ષ પહેલા MPOX ને વર્લ્ડ હેલ્થ ઈમરજન્સી જાહેર કરી હતી, ત્યારે આ બીમારી વિશ્વભરમાં ફેલાઈ ગઈ હતી. તેનો ફેલાવો સૌથી વધુ તે પુરુષો પર પડ્યો જેઓ અન્ય પુરુષો સાથે જાતીય સંબંધો ધરાવતા હતા. આ રોગના નિવારણ વિશે લોકોને જાગૃત કરવા સાથે, ડબ્લ્યુએચઓએ પણ સુરક્ષિત સેક્સને પ્રોત્સાહન આપ્યું અને લોકોને મોટા પાયે રસી અપાવી.

Mpox એ એક ચેપ છે જે દાયકાઓથી આફ્રિકાના ભાગોમાં જાહેર આરોગ્યની સમસ્યા છે. માનવીઓમાં MPOXનો પ્રથમ કેસ 1970માં કોંગોમાં જોવા મળ્યો હતો અને ત્યારથી તેનો પ્રકોપ સતત વધી રહ્યો છે.

હાલમાં, MPOX નો સૌથી વધુ પ્રકોપ કોંગોમાં જોવા મળી રહ્યો છે. આ બિમારીને કારણે અહીં સ્થિતિ એકદમ ભયાનક બની ગઈ છે. લોકોને ચેપથી બચાવવા માટે જાગૃતિ અભિયાન ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે. જાન્યુઆરી 2023 થી કોંગોમાં 27 હજાર કેસ નોંધાયા છે, જ્યારે 1100 દર્દીઓના મોત થયા છે. એમપોક્સથી પ્રભાવિત મોટાભાગના બાળકો છે.

એમપોક્સથી કોને સૌથી વધુ અસર થાય છે?

Mpox સામાન્ય રીતે બાળકો, સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો માટે ખૂબ જ ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે, જેમ કે HIV થી પીડિત લોકો. હવે કોંગોમાં MPOXની બે જાતો ઝડપથી ફેલાઈ રહી છે. પ્રથમ- સ્થાનિક સ્વરૂપ એટલે કે કોઈ ચોક્કસ જગ્યાએ ઝડપથી ફેલાતો વાયરસ અને બીજું- તેના નવા  વંશજો.

MPOX ના લક્ષણો શું છે?

MPOX ના સામાન્ય લક્ષણોમાં તાવ, શરદી, શરીરમાં દુખાવોનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે ગંભીર સ્થિતિમાં હાથ, ચહેરા, છાતી અને પ્રાઈવેટ પાર્ટ પર ઘા થઈ શકે છે. ઘાના વિસ્તારમાંથી પરુ નીકળે છે. આ રોગ સામાન્ય રીતે હળવો હોય છે, પરંતુ જીવલેણ બની શકે છે.

MPOX વિશે ચિંતા શું છે?

વાયરસના આ નવા સ્વરૂપે વૈશ્વિક સ્તરે તબીબી જગતમાં ચિંતાનો માહોલ ઉભો કર્યો છે, કારણ કે તે ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યો છે અને તબીબી નિષ્ણાતો તેના વિશે બહુ ઓછા જાણે છે. તે જાતીય સંપર્ક દ્વારા તેમજ સંપર્કના અન્ય માધ્યમો દ્વારા ફેલાય છે, જેમ કે કોંગોના કેટલાક ભાગોમાં શિબિરોમાં બાળકોમાં ફેલાતો વાયરસ. એમપોક્સ પૂર્વી કોંગોથી રવાન્ડા, યુગાન્ડા, બુરુન્ડી અને કેન્યા સુધી ફેલાયું છે.

હવે આગળ શું થશે?

તબીબી નિષ્ણાતોને આશા છે કે વિશ્વ આરોગ્ય કટોકટીની ઘોષણા કોંગોમાં વધુ તબીબી સાધનો અને ભંડોળ એકત્રિત કરવાના પ્રયત્નોને વેગ આપશે જેથી ત્યાંના અધિકારીઓને રોગના ફાટી નીકળવાનો સામનો કરવામાં મદદ મળી શકે. વાયરસનો અભ્યાસ કરવા અને તેના ફેલાવાને રોકવામાં મદદ કરવા માટે વધુ સારી દેખરેખની જરૂર છે. જો કે, એ વાત પણ સાચી છે કે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશને 2022માં MPOX સામે લડવા માટે 34 મિલિયન ડોલરની અપીલ કરી હતી, પરંતુ તેની બહુ અસર થઈ નથી. આ સાથે અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં તમામ લોકો સુધી રસી પહોંચી શકી નથી. રસીકરણ કાર્યક્રમમાં ભારે અસમાનતા જોવા મળી હતી. હવે 2 વર્ષ પછી પણ આ જ સ્થિતિ યથાવત છે. જો કે પરિસ્થિતિને બદલવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે.

આપણે એમપોક્સથી ડરવાની કેટલી જરૂર છે?

Mpox એ એક ગંભીર આરોગ્ય સમસ્યા છે જે બાળકો સહિત વિશ્વના કેટલાક સૌથી સંવેદનશીલ લોકોને તબાહ કરી રહી છે, અને તેનો એક પ્રકાર સંભવિત રીતે નવી રીતે અને ઝડપથી આફ્રિકાના નવા ભાગોમાં ફેલાઈ રહ્યો છે, પરંતુ તે COVID-19 જેવું નથી. 19 નથી. હજુ સુધી એવા કોઈ પુરાવા નથી કે તે કોવિડ જેટલી સરળતાથી હવામાં ફેલાય છે.

આ પણ વાંચો : ’24 જગ્યાએ બોમ્બ પ્લાન્ટ કરવામાં આવ્યા છે’, આસામમાં આતંકવાદી સંગઠન ULFA(I)એ કર્યો મોટો દાવો; પોલીસ થઇ દોડતી