LPG સિલિન્ડરઃ 4 વર્ષમાં LPG સિલિન્ડર આટલા ટકા મોંઘો થયો, સબસિડીમાં પણ ઘટી, જુઓ આંકડા
તાજેતરમાં LPG ગેસના ભાવમાં વધારો થયો છે, 14.2 kg LPG સિલિન્ડર ની કિંમતમાં 50 રૂપિયાનો વધારો થયો છે, જેથી તેની કિંમત 1,103 રૂપિયા થઈ ગઈ છે. પરંતુ આંકડાઓ દર્શાવે છે કે છેલ્લા ચાર વર્ષમાં સિલિન્ડરના ભાવમાં લગભગ 56 ટકાનો વધારો થયો છે. 1 એપ્રિલ, 2019ના રોજ સ્થાનિક LPG સિલિન્ડર (14.2 કિગ્રા)ની છૂટક વેચાણ કિંમત 706.50 રૂપિયા હતી. 2020માં તે વધીને 744 રૂપિયા થઈ ગયો. આ પછી 2021માં 809 રૂપિયા અને 2022માં 949.50 રૂપિયા થઈ ગયા. આ વર્ષે 1 માર્ચે કિંમત 1,053 રૂપિયા હતી જે વધીને હવે 1,103 રૂપિયા થઈ ગઈ છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ઘરેલુ LPG સિલિન્ડરની કિંમતમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. તે જ સમયે, સરકારી આંકડાઓ દર્શાવે છે કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં LPG પરની કુલ સબસિડીમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે.
સતત ઘટતી સબસિડી
છેલ્લા ચાર વર્ષમાં સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેતી LPG પર સબસિડીના આંકડાઓ દર્શાવે છે કે 2018-19માં તે 37,209 કરોડ રૂપિયા હતી. 2019-20માં તે ઘટીને રૂ. 24,172 કરોડ, 2020-21માં રૂ. 11,896 કરોડ અને 2021-22માં રૂ. 1,811 કરોડ પર આવી ગઈ છે.
આ પણ વાંચો : LPG ઘરેલું ગેસ સિલિન્ડરમાં હવે QR કોડ હશે, નહીં થાય ગેસની ચોરી !
કિંમતો વૈશ્વિક કિંમતો દ્વારા નક્કી થાય છે ભાવ
પેટ્રોલિયમ મંત્રાલય પાસેથી પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, દેશમાં LPG સહિત પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનોની કિંમતો આંતરરાષ્ટ્રીય બજાર સંબંધિત ઉત્પાદનોની કિંમત સાથે જોડાયેલી છે. સાઉદી CPની સરેરાશ કિંમતો, જેના પર સ્થાનિક LPGની કિંમતો આધારિત છે, 2019-20 થી 2021-22 દરમિયાન US$ 454/MT થી US$ 693/MT સુધી વધી છે. 2022-23 દરમિયાન સરેરાશ સાઉદી CP ફેબ્રુઆરી 2023 સુધીમાં વધીને US$ 710/MT થઈ ગઈ છે, મંત્રાલયે તાજેતરમાં સંસદમાં આપેલા જવાબમાં જણાવ્યું હતું. જો કે, સરકાર સ્થાનિક LPGની કિંમતમાં સુધારો કરવાનું ચાલુ રાખે છે. સાર્વજનિક ક્ષેત્રની ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓને સ્થાનિક LPGના વેચાણ પર વધુ નુકસાન થયું છે.
આ પણ વાંચો : વડોદરામાં રૂ.30 હજાર આપી “લાઇફટાઇમ” સુધી મફતમાં ગેસ વાપરવાનું કૌંભાડ ઝડપાયું
PM ઉજ્જવલા યોજના હેઠળ 8 કરોડ કનેક્શન
પ્રધાનમંત્રી ઉજ્જવલા યોજના (PMUY) 2016માં ગરીબ ઘરની મહિલા સભ્યોને LPG કનેક્શન આપવા માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી, જે હેઠળ 8 કરોડ કનેક્શન આપવામાં આવ્યા હતા. ઉજ્જવલા 2.0 હેઠળ, તમામ PMUY લાભાર્થીઓને મફત LPG કનેક્શન સાથે પ્રથમ રિફિલ અને સ્ટોવ આપવામાં આવે છે. ઉજ્જવલા 2.0 હેઠળ 1 ફેબ્રુઆરી 2023 સુધીમાં 1.6 કરોડ કનેક્શન આપવામાં આવ્યા છે. COVID-19 મહામારી દરમિયાન એક ગરીબ સમર્થક પહેલ તરીકે, સરકારે પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ પેકેજ (PMGKP) હેઠળ 1 એપ્રિલ, 2020 થી ઉજ્જવલા લાભાર્થીઓને ત્રણ મફત LPG રિફિલ પૂરી પાડવાની યોજના જાહેર કરી હતી.
આ પણ વાંચો : હવે વર્ષમાં માત્ર આટલા જ ગેસ સિલિન્ડર લઈ શકાશે, LPG માટે નવો નિયમ
કંપનીઓએ લાભાર્થીઓને 9670.41 કરોડ રૂપિયા આપ્યા
ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓ (OMCs) એ LPG રિફિલ ખરીદવા માટે PMUY લાભાર્થીઓના બેંક ખાતામાં રૂ. 9670.41 કરોડ ટ્રાન્સફર કર્યા. PMUY લાભાર્થીઓએ યોજના હેઠળ 14.17 કરોડ રિફિલનો લાભ લીધો હતો. PMUY લાભાર્થીઓ દ્વારા LPGના ઉપયોગને વધુ પ્રોત્સાહન આપવા માટે, મે 2022 થી, સરકારે PMUY ગ્રાહકોને નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે એક વર્ષમાં 12 સુધીના રિફિલ માટે પ્રતિ 14.2 કિલો રિફિલ દીઠ રૂ. 200 ની વધારાની લક્ષિત સબસિડી રજૂ કરી છે.
કંપનીઓને ભારે નુકસાન
મંત્રાલયે એ પણ ધ્યાન દોર્યું હતું કે જાહેર ક્ષેત્રની ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓને સ્થાનિક LPGના વેચાણ પર ભારે નુકસાન થયું છે. આ નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે, સરકારે તાજેતરમાં LPG કંપનીઓને રૂ. 22,000 કરોડનું એક વખતનું વળતર મંજૂર કર્યું છે.
