ક્યારે લોન્ચ થશે સોલાર મિશન આદિત્ય L-1? શું છે બજેટ? જાણો બધું

HD ન્યૂઝ ડેસ્કઃ ચંદ્રયાન-3 મિશનની સફળતા પછી, ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ISRO) હવે 2 સપ્ટેમ્બર, 2023ના રોજ સૂર્ય વિશે માહિતી એકત્ર કરવા માટે સૂર્યની યાત્રા પર જશે. આ ભારતનું પ્રથમ સૌર મિશન છે. ભારતનું પ્રથમ સૌર મિશન આદિત્ય-L1 2 સપ્ટેમ્બર 2023ના રોજ ભારતીય સમય અનુસાર સવારે 11.50 વાગ્યે શ્રીહરિકોટાથી લોન્ચ કરવામાં આવશે.

અવલોકન માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યુંઃ આદિત્ય-એલ1 સૂર્યના સૌથી બહારના પડના અવલોકન માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. L1 પૃથ્વીથી લગભગ 1.5 મિલિયન કિલોમીટરના અંતરે સ્થિત સૂર્ય તરફ લેગ્રેન્જ બિંદુથી મુસાફરી કરશે. ‘લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ્સ’ એ અવકાશમાં એવા સ્થાનો છે જ્યાં સૂર્ય અને પૃથ્વીના ગુરુત્વાકર્ષણ બળ આકર્ષણ અને પ્રતિકૂળ ક્ષેત્રો ઉત્પન્ન કરે છે. નાસાના જણાવ્યા અનુસાર, આનો ઉપયોગ અવકાશયાનને નિશ્ચિત સ્થિતિમાં રહેવા માટે જરૂરી ઇંધણનો વપરાશ ઘટાડવા માટે કરી શકાય છે.

શ્રીહરિકોટાથી લોન્ચ કરવામાં આવશેઃ આદિત્ય-L1 મિશનને ISROના PSLV-XL રોકેટમાં સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર SHAR (SDSC-SHAR) શ્રીહરિકોટાથી લોન્ચ કરવામાં આવશે. શરૂઆતમાં અવકાશયાનને પૃથ્વીની નીચેની ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવશે, ત્યાઆ પછી, આ ભ્રમણકક્ષાને ઘણા રાઉન્ડમાં પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાંથી બહાર લઈ જવા માટે સક્ષમ બનાવવામાં આવશે, ત્યારબાદ તેને અવકાશયાનમાં ઓનબોર્ડ ઇગ્નીશનનો ઉપયોગ કરીને લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ (L1) તરફ લોન્ચ કરવામાં આવશે.

મિશનનો ખર્ચ 400 કરોડ રૂપિયાનોઃ ISRO સૂર્ય અને તેના અસ્તિત્વ વિશે માનવ મનની જિજ્ઞાસાને શાંત કરવા માટે આ મિશન પર 400 કરોડ રૂપિયા ખર્ચી રહ્યું છે, જ્યારે જો આપણે લાગેલા સમયની વાત કરીએ તો આદિત્ય L1 ડિસેમ્બરમાં લોન્ચ કરવામાં આવશે. 2019 થી બનાવવાનું ચાલુ છે, જે તેના લોન્ચ થયા પછી જ પૂર્ણ થશે. આદિત્ય-L1 મિશનનો ધ્યેય L1 નજીકની ભ્રમણકક્ષામાંથી સૂર્યનો અભ્યાસ કરવાનો છે. આ મિશન સાત પેલોડ વહન કરશે, જે વિવિધ વેવ બેન્ડમાં ફોટોસ્ફિયર (ફોટોસ્ફિયર), ક્રોમોસ્ફિયર (સૂર્યની દૃશ્યમાન સપાટીની ઉપર) અને સૂર્યના સૌથી બહારના સ્તર (કોરોના) પર સંશોધનમાં મદદ કરશે.

L1 શેના વિશે સંશોધન કરશે?: ISRO અનુસાર, L1 સંશોધન મિશનમાં, આદિત્ય 1 એ શોધી કાઢશે કે કેવી રીતે કોરોના (સૂર્યની બાહ્ય સપાટી)નું તાપમાન લગભગ 10 લાખ ડિગ્રી સુધી પહોંચી શકે છે, જ્યારે સૂર્યની સપાટીનું તાપમાન 6000 ડિગ્રી સેન્ટિગ્રેડથી થોડું વધારે રહે છે.

માહિતી પ્રદાન કરી શકે: આદિત્ય-એલ1 યુવી પેલોડનો ઉપયોગ કરીને કોરોનાનું અવલોકન કરી શકે છે અને એક્સ-રે પેલોડનો ઉપયોગ કરીને સૌર રંગમંડળ પરના જ્વાળાઓનું અવલોકન કરી શકે છે. પાર્ટિકલ ડિટેક્ટર અને મેગ્નેટોમીટર પેલોડ ચાર્જ થયેલા કણો અને L1ની આસપાસ ફરતા પ્રભામંડળ સુધી પહોંચતા ચુંબકીય ક્ષેત્ર વિશેની માહિતી પ્રદાન કરી શકે છે.