ભારતના દરેક બ્રાન્ડના મીઠા અને ખાંડમાં માઈક્રોપ્લાસ્ટિક, અભ્યાસમાં ચોંકાવનારો ખુલાસો

નવી દિલ્હી- 13 ઓગસ્ટ :  ભારતીય બજારમાં વેચાતા તમામ બ્રાન્ડના મીઠા અને ખાંડમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિકના કણો મળી આવ્યા છે. પછી તે મોટી બ્રાન્ડ હોય કે નાની બ્રાન્ડ. તે પેકેજ્ડ હોય કે છૂટક. મંગળવારે પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસમાં આ દાવો કરવામાં આવ્યો છે. પર્યાવરણીય સંશોધન સંસ્થા ‘ટોક્સિક્સ લિંક’એ ‘મીક્રોપ્લાસ્ટિક્સ ઇન સોલ્ટ એન્ડ સુગર’ નામનો આ અભ્યાસ હાથ ધર્યો છે. આ નિષ્કર્ષ પર પહોંચવા માટે સંસ્થાએ ટેબલ મીઠું, રોક મીઠું, દરિયાઈ મીઠું અને સ્થાનિક કાચું મીઠું સહિત 10 પ્રકારના મીઠા પર અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો. ઓનલાઈન અને સ્થાનિક બજારોમાંથી ખરીદેલી પાંચ પ્રકારની ખાંડની પણ તપાસ કરી.

અભ્યાસમાં તમામ મીઠા અને ખાંડના નમૂનાઓમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની હાજરી હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું, જે ફાઇબર, ગોળીઓ, ફિલ્મો અને ટુકડાઓ સહિત વિવિધ સ્વરૂપોમાં હાજર હતા. આ માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સનું કદ 0.1 મિલીમીટર (એમએમ) થી પાંચ એમએમ સુધીનું છે. રિસર્ચ પેપર મુજબ, બહુરંગી પાતળા રેસા અને ફિલ્મોના રૂપમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની સૌથી વધુ માત્રા આયોડાઇઝ્ડ મીઠામાં મળી આવી હતી.

અભ્યાસનો હેતુ શું હતો?
ટોક્સિક્સ લિંકના સ્થાપક-નિર્દેશક રવિ અગ્રવાલે જણાવ્યું હતું કે, “અમારા અભ્યાસનો ઉદ્દેશ્ય માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ પરના વર્તમાન વૈજ્ઞાનિક ડેટાબેઝમાં યોગદાન આપવાનો હતો જેથી વૈશ્વિક પ્લાસ્ટિક સંધિ આ મુદ્દાને નક્કર અને કેન્દ્રિત રીતે ઉકેલી શકે.”

‘ટોક્સિક્સ લિંક’ના એસોસિયેટ ડિરેક્ટર સતીશ સિંહાએ કહ્યું, ‘અમારા અભ્યાસમાં મીઠા અને ખાંડના તમામ નમૂનાઓમાં નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિકની શોધ ચિંતાજનક છે. માનવ સ્વાસ્થ્ય પર માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની લાંબા ગાળાની આરોગ્ય અસરો અંગે તાત્કાલિક અને વ્યાપક સંશોધનની જરૂર છે.’

મીઠા અને ખાંડમાં કેટલું પ્લાસ્ટિક હોય છે?
સંશોધન પેપર મુજબ, મીઠાના નમૂનાઓમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની સાંદ્રતા 6.71 થી 89.15 ટુકડાઓ પ્રતિ કિલોગ્રામ છે. અભ્યાસ મુજબ, આયોડાઇઝ્ડ મીઠામાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની સૌથી વધુ સાંદ્રતા (કિલોગ્રામ દીઠ 89.15 ટુકડાઓ) હતી. જ્યારે ઓર્ગેનિક રોક સોલ્ટમાં સૌથી ઓછું પ્રમાણ (કિલોગ્રામ દીઠ 6.70 ટુકડાઓ) હતું.

અભ્યાસ મુજબ, ખાંડના નમૂનાઓમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની સાંદ્રતા 11.85 થી 68.25 ટુકડાઓ પ્રતિ કિલોગ્રામ જોવા મળી હતી, જેમાં બિન-ઓર્ગેનિક ખાંડમાં સૌથી વધુ સાંદ્રતા જોવા મળી હતી. માઇક્રોપ્લાસ્ટિક એ વધતી જતી વૈશ્વિક ચિંતા છે કારણ કે તે આરોગ્ય અને પર્યાવરણ બંનેને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. પ્લાસ્ટિકના આ નાના કણો ખોરાક, પાણી અને હવા દ્વારા માનવ શરીરમાં પ્રવેશી શકે છે.

તાજેતરના સંશોધનમાં ફેફસાં, હૃદય અને માતાના દૂધ અને અજાત બાળકોમાં પણ માનવીય અંગોમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક જોવા મળ્યું છે. અગાઉના સંશોધન મુજબ, સરેરાશ ભારતીય દરરોજ 10.98 ગ્રામ મીઠું અને લગભગ 10 ચમચી ખાંડ વાપરે છે, જે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાની ભલામણ કરેલ મર્યાદા કરતાં ઘણું વધારે છે.

આ પણ વાંચો : મુંબઈના આ બીચ દેશ-વિદેશમાં છે પ્રખ્યાત, પરિવાર સાથે માણો મજા