ભારત વધુને વધુ સસ્તું રશિયન તેલ ખરીદીને વૈશ્વિક તેલ બજારમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે. ભારત સસ્તું રશિયન તેલ ખરીદી રહ્યું છે અને યુરોપ અને અમેરિકાને આપી રહ્યું છે. હજુ પણ કેટલાક દેશો ભારતની ટીકા કરી રહ્યા છે કારણકે તેઓ માને છે કે આમ કરવાથી પશ્ચિમી દેશો રશિયાની ઉર્જા આવક ઘટાડવામાં સફળતા મેળવી રહ્યા નથી.
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયા બાદ વૈશ્વિક તેલ બજારમાં મોટો ફેરફાર જોવા મળ્યો છે. યુરોપે રશિયા પરના પ્રતિબંધો વધુ વધાર્યા છે, આવી સ્થિતિમાં ભારત વૈશ્વિક તેલ બજારમાં કેન્દ્ર બની રહ્યું છે. વોશિંગ્ટન થિંક ટેન્ક સેન્ટર ફોર સ્ટ્રેટેજિક એન્ડ ઈન્ટરનેશનલ સ્ટડીઝના બેન કાહિલે જણાવ્યું હતું કે, “યુએસ ટ્રેઝરી અધિકારીઓના બે મુખ્ય ધ્યેયો છે – બજારને સારી રીતે સપ્લાય રાખવા અને રશિયાની તેલની આવકમાં ઘટાડો કરવો. તેઓ જાણે છે કે ભારતીય અને ચાઈનીઝ રિફાઈનરો દ્વારા તેઓ જંગી માર્જિન બનાવી શકે છે. સસ્તું રશિયન ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદવું અને બજાર ભાવે ઉત્પાદનોની નિકાસ કરવી. જો કે, તેમને તેનાથી કોઈ સમસ્યા નથી.”
અમેરિકા-યુરોપમાં આટલું તેલ નિકાસ કર્યું
ડેટા ઇન્ટેલિજન્સ ફર્મ કેપલરના જણાવ્યા અનુસાર ભારતે ગયા મહિને ન્યુયોર્કમાં દરરોજ લગભગ 89,000 બેરલ પેટ્રોલ અને ડીઝલની નિકાસ કરી હતી, જે લગભગ ચાર વર્ષમાં સૌથી વધુ છે. યુરોપમાં ઓછા સલ્ફર ડીઝલની નિકાસ જાન્યુઆરીમાં 172,000 બેરલ હતી, જે ઓક્ટોબર 2021 પછી સૌથી વધુ છે. રવિવારથી રશિયન પેટ્રોલિયમ નિકાસ પર યુરોપિયન યુનિયનના નવા પ્રતિબંધો લાગુ થયા બાદ ભારતનું મહત્વ વધુ વધવાની ધારણા છે. ભારત તેની ક્રૂડ ઓઈલની લગભગ 85% જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે આયાત પર નિર્ભર છે.
સિંગાપોર સ્થિત ING Grope NV ખાતે કોમોડિટી વ્યૂહરચના વડા વોરેન પેટરસને જણાવ્યું હતું કે, “ભારત શુદ્ધ ઉત્પાદનનો ચોખ્ખો નિકાસકાર છે અને તેમાંથી મોટાભાગનો પશ્ચિમી દેશોમાં વર્તમાન ગ્લટને હળવો કરવામાં મદદ કરશે. તે સ્પષ્ટ છે કે ક્રૂડ તેલનો ઉપયોગ માટે આ ઉત્પાદન ફીડસ્ટોકનો વધતો ભાગ રશિયામાંથી ઉદ્ભવે છે.”
ભારત નિયમોમાં રહીને કામ કરે છે
EU માર્ગદર્શિકા હેઠળ, ભારત નિયમોમાં રહીને કામ કરી રહ્યું છે. જ્યારે ભારત જેવા દેશમાં રશિયન ક્રૂડને ઇંધણમાં પ્રોસેસ કરવામાં આવે છે, ત્યારે આ ઉત્પાદનો યુરોપિયન દેશોમાં વહેંચી શકાય છે કારણ કે તે રશિયન મૂળના નથી.
ઘણા દેશોના અધિકારીઓ બેંગલુરુમાં એકઠા થશે
યુએસ નેશનલ સિક્યોરિટી કાઉન્સિલના પ્રવક્તાએ જણાવ્યું હતું કે રશિયાની આવકને મર્યાદિત કરવાથી ઊર્જા બજારોને સ્થિર કરવા માટે ભારત સહિત ઘણા દેશો લાભ લઈ શકે છે. દરમિયાન, સાઉદી અરેબિયા, સંયુક્ત આરબ અમીરાત, અમેરિકા સહિત ઘણા દેશોની કંપનીઓના અધિકારીઓ સોમવારે બેંગલુરુમાં એક કોન્ફરન્સ માટે ભેગા થવાના છે. આ ત્રણ દિવસીય ઉર્જા સંમેલનનું આયોજન ભારતના પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલય દ્વારા કરવામાં આવી રહ્યું છે.
