Independence Day 2023: આઝાદીના 6 વર્ષ પછી જ વિશ્વના સૌથી ઊંચા શિખર પર તિરંગો ગર્વથી ફરકાવ્યો, વાંચો મહત્વની બાબતો

• દેશમાં ‘ભારતનો ધ્વજ સંહિતા’ નામનો કાયદો છે, જેમાં ત્રિરંગો ફરકાવવાના નિયમો નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. આ નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરનારને જેલ પણ થઈ શકે છે.

Independence Day 2023: આજે 15મી ઓગસ્ટે એટલે 77મો સ્વતંત્રતા દિવસ. આ દિવસે 1947માં દેશે 200 વર્ષના બ્રિટિશ શાસનથી આઝાદીની ઘોષણા કરી હતી. આ દિવસ તમામ ભારતીયો માટે ખૂબ જ ગર્વનો દિવસ છે કારણ કે આપણે આપણા લાખો સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓના બલિદાનને યાદ કરીએ છીએ જેમણે સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં પોતાના જીવનની આહુતિ આપી હતી અને તેમની અદમ્ય હિંમત અને દેશભક્તિથી આખરે બ્રિટિશ સામ્રાજ્યને પીછેહઠ કરવા મજબૂર કર્યું હતું.

ત્રિરંગા સૌ પ્રથમ કયારે અપનાવવામાં આવ્યો, કયારે ફરકાવવામાં આવે છે?

ત્રિરંગાને સૌ પ્રથમ 22 જુલાઈ, 1947ના રોજ ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજ તરીકે અપનાવવામાં આવ્યો હતો. એક સરકારી વેબસાઈટ અનુસાર તેને 15 ઓગસ્ટ 1947 અને 26 જાન્યુઆરી 1950 ની વચ્ચે ભારતના વર્ચસ્વના રાષ્ટ્રીય ધ્વજ તરીકે અપનાવવામાં આવ્યો હતો અને ત્યારબાદ ભારતીય પ્રજાસત્તાકના રાષ્ટ્રીય ધ્વજ તરીકે સ્વીકારવામાં આવ્યો હતો. રાષ્ટ્રધ્વજને સ્વતંત્રતા દિવસ, પ્રજાસત્તાક દિવસ અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ કાર્યક્રમો પર ફરકાવવામાં આવે છે.

ચાલો જાણીએ રાષ્ટ્રધ્વજ સાથે જોડાયેલી આ વાતો જે દરેક ભારતીયને ખબર હોવી જોઈએ:

ભારતીય રાષ્ટ્રીય ધ્વજ ત્રિરંગામાં ટોચ પર ઘેરો કેસરી, મધ્યમાં સફેદ અને તળિયે ઘેરો લીલો આ સમાન પ્રમાણમાં હોય છે. સરકાર દ્વારા નિર્ધારિત ધ્વજની પહોળાઈ અને તેની લંબાઈનો ગુણોત્તર બે થી ત્રણ છે. સફેદ પટ્ટીની મધ્યમાં ઘેરા વાદળી રંગનું ચક્ર છે જે ચક્રનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. તેની ડિઝાઈન અશોકના સારનાથ સિંહ કેપિટલ (જેને ધર્મ ચક્ર કહેવાય છે)ના અબાકસ પર દેખાતા ચક્રની છે. તેનો વ્યાસ લગભગ સફેદ પટ્ટીની પહોળાઈ જેટલો છે અને તેમાં 24 સ્પોક્સ છે. આ ત્રિરંગો આંધ્ર પ્રદેશના પિંગાલી વેંકૈયાએ બનાવ્યો હતો.

રાષ્ટ્રધ્વજ સાથે જોડાયેલી છે આ વાતો:

1. જ્યારે વક્તા સ્ટેજ પર ત્રિરંગો લહેરાવતી વખતે શ્રોતાઓની સામે હોય તો તિરંગો હંમેશા તેની જમણી બાજુ હોવો જોઈએ.

2. 22 ડિસેમ્બર, 2002 પછી સામાન્ય નાગરિકોને સામાન્ય દિવસોમાં પણ તેમના ઘર અથવા ઓફિસમાં ત્રિરંગો ફરકાવવાની છૂટ આપવામાં આવી હતી.

3. 29 મે 1953ના રોજ ભારતનો રાષ્ટ્રધ્વજ સૌથી ઊંચા પર્વત શિખર માઉન્ટ એવરેસ્ટ પર યુનિયન જેક અને નેપાળી રાષ્ટ્રધ્વજ સાથે ત્રિરંગો ફરકાવતો જોવા મળ્યો હતો. આ સમયે શેરપા તેનઝિંગ અને એડમંડ માઉન્ટ હિલેરીએ એવરેસ્ટ પર વિજય મેળવ્યો હતો.

4. કોઈ પણ સંજોગોમાં તિરંગાને જમીનને સ્પર્શવો જોઈએ નહીં. જો આવુ થાય તો તેનું અપમાન થયું ગણાય છે.

5. ત્રિરંગાનો ઉપયોગ કોઈપણ પ્રકારના યુનિફોર્મ અથવા ડેકોરેશનમાં કરી શકાતો નથી.

6 કોઈપણ વાહન, બોટ કે પ્લેનની પાછળ ત્રિરંગો ફરકાવી શકાતો નથી. તેમજ તેનો ઉપયોગ કોઈપણ ઈમારતને આવરી લેવા માટે પણ થઈ શકશે નહીં.

7. દેશમાં ‘ભારતીય ધ્વજ સંહિતા’ નામનો કાયદો છે, જેમાં ત્રિરંગો ફરકાવવાના નિયમો નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. આ નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરનારને જેલ પણ થઈ શકે છે.

8. ત્રિરંગો હંમેશા કોટન, સિલ્ક અથવા ખાદીનો હોવો જોઈએ. પ્લાસ્ટિકના ધ્વજ બનાવવા પર પ્રતિબંધ છે.

9. બેંગ્લોરથી 420 કિમી દૂર સ્થિત હુબલી, ભારતમાં એકમાત્ર લાઇસન્સ પ્રાપ્ત સંસ્થા છે જે ફ્લેગ્સનું ઉત્પાદન અને સપ્લાય કરે છે.

આ પણ વાંચો: International Youth Day: શા માટે મનાવવામાં આવે છે વિશ્વ યુવા દિવસ?