ચંદ્રયાન-3 અંગે સામે આવ્યા મહત્વના સમાચાર : જાણો કેટલા સમય સુધી કામ કરી શકશે પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ

ISROનું ચંદ્રયાન-3 ચંદ્ર મિશન હવે ખૂબ જ રોમાંચક તબક્કામાં પહોંચી ગયું છે. તેના વિક્રમ લેન્ડરે ત્રણ દિવસ પછી ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની આસપાસ લેન્ડ કરવાનું છે. પરંતુ ત્રણ દિવસ પહેલા તે તેના સારથિ એટલે કે પ્રોપલ્શન મોડ્યુલથી અલગ થઈ ગયો હતો. 17 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ ચંદ્રયાન-3ના બે ભાગ અલગ થઈ ગયા. પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ છોડીને વિક્રમ લેન્ડર આગળ વધી રહ્યું હતું. ઈસરોના પૂર્વ વૈજ્ઞાનિક વિનોદ કુમાર શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું કે જ્યારે ચંદ્રયાન-3 લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. પછી પ્રોપલ્શન મોડ્યુલમાં 1696.4 કિગ્રા બળતણ હતું. આ પછી, પ્રોપલ્શન મોડ્યુલની મદદથી પૃથ્વીની આસપાસ પાંચ વખત ભ્રમણકક્ષા બદલવામાં આવી હતી. ભ્રમણકક્ષા સુધારણા સહિત એન્જિન છ વખત ચાલુ કરવામાં આવ્યું હતું.

આ પછી ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રના રસ્તા પર ચાલ્યું હતું. ટ્રાંસ-લુનર ટ્રેજેક્ટરીમાં પહોંચે છે. પછી પ્રોપલ્શન મોડ્યુલનું એન્જિન ચંદ્રની આસપાસ છ વખત ચાલુ કરવામાં આવ્યું હતું. કુલ મળીને 1546 કિલો ઇંધણનો વપરાશ થયો હતો. પ્રોપલ્શન મોડ્યુલના થ્રસ્ટર્સ પૃથ્વીની આસપાસ પાંચ વખત ચાલુ કરવામાં આવ્યા હતા. ત્યારબાદ 793 કિલો ઇંધણનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.

આ પછી, ચંદ્રની આસપાસની ભ્રમણકક્ષાને પાંચ વખત ઘટાડવા માટે થ્રસ્ટર્સ એટલે કે એન્જિન ચાલુ કરવામાં આવ્યા. ત્યારબાદ 753 કિલો ઇંધણનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. એકંદરે ઇંધણનો વપરાશ 1546 કિગ્રા હતો. હવે 150 કિલો ઈંધણ બચ્યું છે. એટલે કે, તે ફક્ત 3 થી 6 મહિના સુધી કામ કરશે નહીં. તેના બદલે તે ઘણા વર્ષો સુધી કામ કરી શકે છે. આ વાતની પુષ્ટિ ઈસરોના ચીફ ડૉ. એસ. સોમનાથે પણ કર્યું છે. તેમણે કહ્યું કે અમારી પાસે અપેક્ષા કરતા વધુ ઈંધણ બચ્યું છે. એટલે કે, જો બધું બરાબર છે અને કોઈ સમસ્યા નથી, તો પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ ઘણા વર્ષો સુધી કામ કરી શકે છે. તે બધું ચંદ્રની આસપાસની ભ્રમણકક્ષા સુધારણા પર આધારિત છે. ચંદ્રયાન-2નું ઓર્બિટર હજુ પણ કામ કરી રહ્યું છે. તેથી ચંદ્રયાન-3ના પ્રોપલ્શન મોડ્યુલમાં ઘણું બળતણ બચ્યું છે. આ કેટલા વર્ષો સુધી કામ કરશે? ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકો માની રહ્યા છે કે જો બધું બરાબર થાય તો પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ ચાર-પાંચ વર્ષથી વધુ સમય સુધી કામ કરી શકે છે.