“મે પાણી વેચવાનું શરૂ કર્યું, લોકો મારા પર હસતા, હું એમની સમજણ પર હસતો” વાંચો બિસ્લેરીને કોણે બનાવી બ્રાન્ડ ?

જ્યારે બિસ્લેરીના માલિકે કહ્યું હતું કે તે પાણી વેચશે, ત્યારે ઘણા લોકોએ તેની મજાક ઉડાવી હતી, આજે તેની પાસે 1560 કરોડ રૂપિયાની કંપની છે. આજે બિસ્લેરીનું નામ સમગ્ર વિશ્વમાં સર્વત્ર પ્રખ્યાત છે અને આજે બિસ્લેરી ખૂબ મોટી કંપની બની ગઈ છે. તો આવો જાણીએ બિસ્લેરીની સંપૂર્ણ સફળતાની કથા. તમે તમારા ટીવી કે જાહેરાતોમાં ક્યાંક સાંભળ્યું હશે, કે જ્ઞાનીઓ જાણે છે કે પાણીની દરેક બોટલ બિસ્લેરી નથી તે ભારતની નંબર વન બ્રાન્ડ છે જેના પર આપણે બધા વિશ્વાસ કરી શકીએ છીએ. તે આપણા માટે વિશ્વસનીય છે. તો ચાલો, આજે બિસ્લેરી વોટર બ્રાન્ડના શરૂઆતથી અત્યાર સુધીની કહાની આજે જાણીએ.

ફેલિસ બિસ્લેરી નામના ઇટાલિયન ઉદ્યોગપતિએ મિલાનમાં બિસ્લેરીની સ્થાપના કરી. 1921 માં, ફેલિસ બિસ્લેરીની હત્યા કરવામાં આવી હતી, અને તેના મૃત્યુ પછી એક ડોક્ટર રોઝીજ બિસ્લેરી કંપનીના માલિક બન્યા હતા.આ પહેલા આ કંપની મેલેરિયાની દવાઓ બનાવતી હતી અને મુંબઈમાં આ કંપનીની એક શાખા પણ કાર્યરત હતી.ખુસરુ સંતુક, ભારતના ઉદ્યોગપતિ, તેમના પિતા બિસ્લેરી કંપનીના સલાહકાર હતા અને તેઓ ડો. રોઝીજના ખૂબ સારા મિત્ર પણ હતા. ભારતની સ્થિતિ જોઈને, ડો.રોઝીજ ભારત માટે કંઈક કરવા માંગતા હતા, ત્યારે તેમના મનમાં વિચાર આવ્યો કે બિસ્લેરી કન્સેપ્ટનો આ વ્યવસાય ભારતમાં સફળ થઈ શકે છે.

1965માં મુંબઈના થાણેમાં સ્થપાયો પ્લાન્ટ
બિસ્લેરીના વ્યવસાયને કોઈક રીતે આગળ વધારવા માટે 1965 માં, મુંબઈના થાણે વિસ્તારમાં ખુસરુ સંતુક દ્વારા બિસ્લેરી વોટર પ્લાન્ટની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.ભારતમાં બિસ્લેરી વોટર પ્લાન્ટનું કામ શરૂ થયું ત્યારે ભારતના લોકોએ ખુસરુ સંતુકને ગાંડા ગણાવ્યા અને કહ્યું કે 1 રૂપિયો ચૂકવીને ભારતમાં પાણીની બોટલ કોણ ખરીદશે? તે સમયે ભારતમાં એક રૂપિયાની કિંમત પણ ઘણી વધારે હતી.

ચૌહાણ બ્રધર્સે સંભાળી બિસ્લેરી
આ કંપનીના માલિક એટલે કે ડો. રોઝીજને લાગ્યું કે ભારતમાં તેમનો વ્યવસાય ખૂબ સારો ચાલશે કારણ કે તે સમયે મુંબઈમાં શુદ્ધ પાણીની વ્યવસ્થા નહોતી, ખૂબ જ ગંદુ પાણી આવતું હતું..પ્રારંભિક તબક્કે બિસ્લેરીની બે પ્રોડક્ટ્સ ભારતીય બજારમાં આવી હતી, બિસ્લેરી વોટર અને બિસ્લેરી સોડા. આ બંને પ્રોડક્ટ્સ તે સમયે માત્ર ફાઈવ સ્ટાર હોટલ અને મોંઘી રેસ્ટોરન્ટમાં જ ઉપલબ્ધ હતી. ધીરે ધીરે તે સામાન્ય લોકો સુધી પણ પહોંચ્યું પણ બિસ્લેરી સોડા જેટલું બિસલેરી પાણીનું વેચાણ થઈ રહ્યું ન હતું. તો આ કારણે ખુસરુ સંતુક બિસ્લેરી પાણીનો ધંધો ચાલુ રાખવા માંગતા ન હતા.બિસ્લેરી પાણીના વેચાણમાં કોઈ ખાસ પ્રગતિ જોવા મળી નહીં ત્યારે ખુસરુને લાગ્યુ કે કંપની વેચી દેવી જોઈએ. ત્યારબાદ ચૌહાણ બ્રધર્સે આ કંપની ખરીદી. એ સમયે સમગ્ર દેશમાં માત્ર પાંચ સ્ટોર હતા, ચાર મુંબઈમાં અને એક કોલકાતામાં. 1970 માં જ્યારે રમેશ ચૌહાણે બિસ્લેરી લિમિટેડની બ્રાન્ડ બબલી અને સ્ટીલ તેમજ બિસ્લેરી સોડા લોન્ચ કરી હતી. પાર્લે ગ્રુપ કંપનીએ લાંબા સમય સુધી બિસ્લેરીના નામથી પાણી અને સોડા વેચ્યા હતા અને સાથે સાથે તેઓએ સોફ્ટ ડ્રિંક્સ પણ લોન્ચ કર્યા હતા જે કાચની બોટલોમાં આવ્યા હતા.

જન-જન સુધી શુદ્ધ પાણી પહોંચાડવાનો ટાર્ગેટ
થોડા સમય પછી પાર્લેની સંશોધન ટીમે તપાસ કરી અને તેમને ખબર પડી કે ભારતમાં આવા ઘણા સ્થળો છે જેમ કે રેલવે સ્ટેશન, બસ સ્ટેશન, ઢાબા, રસ્તાની બાજુઓ વગેરે, જ્યાં લોકો ગંદા પાણીને કારણે સાદો સોડા ખરીદે છે અને પીવે છે. તેથી આ જાણ્યા પછી, પાર્લે કંપનીના લોકો બિસ્લેરીનું પાણી તે સ્થળે લઈ ગયા જ્યાં સ્વચ્છ પાણી ઉપલબ્ધ નથી.અને ધીરે ધીરે આ રીતે બિસ્લેરીનું પાણી ભારતમાં ખૂબ પ્રખ્યાત બન્યું.

આ રીતે બિસ્લેરીએ અન્ય બ્રાન્ડસને આપી ટક્કર
1970 થી 1999 સુધી બિસ્લેરીએ ભારતીય બજાર પર રાજ કર્યું અને દેશની નંબર વન કંપની બની. બિસ્લેરી કંપનીની સફળતા જોઈને ઘણા લોકો પ્રેરિત થયા, અને વર્ષ 2000 માં બેઈલી, એક્વાફિના અને કિન્લી જેવી નવી કંપનીઓએ દાવો કર્યો કે અમે બજારમાં બિસ્લેરી કરતાં વધુ શુદ્ધ પાણી લાવી રહ્યા છીએ. આ તમામ બ્રાન્ડસ બિસ્લેરીને પાછળ છોડવા માટે એડીચોટીનું જોર લગાવતી રહી. સામે બિસ્લેરીએ બોટલ પેકિંગને આકર્ષિત બનાવ્યું અને બજારમાં ફરી લોન્ચ કર્યું. જાહેરાતોના પ્રકાર સહિતના આ પરિવર્તનો સાથે બિસ્લેરી વધુ મજબૂત બની. 2003 માં બિસ્લેરીએ યુરોપમાં પણ સપ્લાય શરૂ કર્યો. આજે બિસ્લેરી ભારતના પીવાના પાણીના બજારમાં 60% હિસ્સો ધરાવે છે. આજે, બિસ્લેરી, જે તેના 135 પ્લાન્ટ્સના દમ પર દરરોજ 20 મિલિયન લિટરથી વધુ પાણી વેચે છે, તે સમગ્ર વિશ્વમાં ફૈલાઈ છે.

રમેશ ચૌહાણે MITમાંથી કર્યો છે અભ્યાસ
બિસ્લેરી ઇન્ટરનેશનલનાં ચેરમેન 76 વર્ષનાં રમેશ ચૌહાણ છેલ્લાં 50 વર્ષથી સોફ્ટ ડ્રિંક્સ અને મિનરલ વોટરના વ્યવસાયમાં છે. તેમણે મેસેચ્યુસેટ્સ ઇન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ ટેકનોલોજી, યુએસએમાંથી એન્જિનિયરિંગ અને બિઝનેસ મેનેજમેન્ટનો અભ્યાસ કર્યો છે. હવે રમેશ ચૌહાણ અને તેમની બ્રાન્ડ ખુદ બિઝનેસ મેનેજમેન્ટ માટેનો સફળ કેસ સ્ટડી બની ગયા છે.